Jedna država na svetu ne slavi Božić ni 25. decembra, ni 7. januara: Kako je pandemija promenila sve običaje
Neslaganje oko kalendara
Pravoslavni vernici širom sveta sutra proslavljaju rođenje Isusa Hrista, a Srbija je jedna od desetak zemalja koje Božić proslavljaju 7. januara. Od Rusije do Etiopije slavi se Božić po julijanskom kalendaru, koji nas razlikuje od ostatka sveta.
Naime, dok većina zemalja slavi Božić po gregorijanskom kalendaru iz 1582. godine, mi smo i dalje na julijanskom koji je stvorio Julije Cezar 45. godine pre nove ere. To znači da postoji razlika od 13 dana između dva kalendara, pa Božić nekim nacijama bivšeg SSSR-a i istočne Evrope pada 7. januara.
Zanimljivo je da su mnoge pravoslavne zemlje poput Grčke, Kipra i Rumunije prihvatile revidirani julijanski kalendar 1923. godine po kojem se Božić slavi 25. decembra.
AP Photo/Vadim Ghirda
Oni koji su ostali pri julijanskom kalendaru su Srbija, Belorusija, Crna Gora, Kazahstan, Severna Makedonija, Rusija, Eritreja, Gruzija, Etiopija i Moldavija, kao i pravoslavci u Ukrajini, Izraelu i Egiptu.
Pročitajte još:
Ostali hrišćanski narodi proslavljaju Božić 25. decembra, a zanimljivo je da postoji još jedan datum kada se obeležava Božić.
Naime, u Jermenskoj apostolskoj crkvi Božić se slavi 6. januara zato što zemlje poput Jermenije i Libana nisu pripadale Rimskom carstvu, što znači da na njih nije uticao ni julijanski ni gregorijanski kalendar.
Zanimljivo je i da su do 5. veka sve hrišćanske crkve slavile praznik Hristovog rođenja i Bogojavljenje 6. januara, a Jermenska apostolska crkva, Jermenska carigradska patrijaršija i Jermenska kilikijska patrijaršija ostale su verne starom praznovanju Božića.
Uoči Božića, u večernjim satima u jermenskim crkvama se služi liturgija i pale se kandila. Te večeri vernici unose u kuće sveće i kandila upaljena u crkvi. Osvetljeno kandilo simbolizuje svetlost Vitlejemske zvezde, koja se pojavila na nebu i dovela tri mudraca ka mestu rođenja Isusa Hrista.
Šestog januara posle božićne liturgije osvećuje se voda, koja simbolizuje krštenje Hristovo u reci Jordan. Voda se osvećuje zajedno sa Biblijom, krstom i uljem. Osvećena voda daje se vernicima.
Sedmog januara se u Jermenskoj crkvi služi liturgija za mrtve.
Jermenska apostolska crkva može se ponositi svojom sedamnaestovekovnom istorijom: već 301. godine Jermeni su prihvatili Hristovu veru.
Prva država koja je priznala hrišćanstvo kao državnu religiju
Jermenska Kraljevina je prva država gde je hrišćanstvo priznato kao državna religija. Danas oko osam miliona vernih Jermena ispoveda pravoslavlje, od kojih više od tri miliona živi u Republici Jermeniji. Od tih 3.200.000 stanovnika, čak 95 odsto njih izjašnjavaju se kao pravoslavni Jermeni, što objašnjava činjenicu da su Crkva i država ovde međusobno čvrsto povezane.
Praznici i pandemija
Kao i prethodne godine, slavlju se pristupilo bojažljivo zbog pandemije koronavirusa. Primera radi, u Velikoj Britaniji je premijer Boris Džonson pozvao građane da prime i buster dozu kako bi "spasli Božić".
- Prvi put, radovala sam se jermenskom Božiću više nego 'britanskom". Jermeni praznik obeležavaju 6. januara. Sve do 4. veka i ostali hrišćani su tada slavili. Kada je rimski car prihvatio hrišćanstvo, datum je promenjen kako bi se zamenio paganski praznik 25. decembra poznat kao Saturnalija, kojim se obeležavalo rađanje Sunca - jer dani postaju duži. Jermenija, prva zemlja koja je usvojila hrišćanstvo kao nacionalnu religiju, već je imala svoj crkveni kalendar, tako da se držala svog originalnog dana - napisala je Anuš Čakelijan, urednica na portalu New Statesman.
Kako je opisala, njena sestra i ona ipak nisu dobijale poklone dva puta, iako su se tome nadale tokom detinjstva.
- Naša proslava jermenskog Božića uvek je bila improvizovana. Našli bismo krekere, jeli bismo domaće libansko meze, jagnjetinu i pileći kebab, a za dezert bismo imali kolače koji se uglavnom prave u Francuskoj za Bogojavljenje. Čak i jezik koji tog dana koristimo je jedinstveno naš. Jagnjetina kofte (začinjeno mleveno meso na ražnju) jeste "jermenski hamburger", a kobez (obični libanski hleb) jeste "arapski hleb" - opisala je Čakelijanova samo deo hrane koja će se naći na trpezi.
Kako ističe, određene običaje su morali da preskoče tokom lokdauna. Pandemija je, nažalost, uticala na porodična okupljanja širom sveta.
- Oko 700.000 Britanaca je bilo u izolaciji tokom Božića 2021. godine, što je doprinelo stvaranju novih običaja. Britanski muslimani su morali da se adaptiraju pod novim pravilima, a nisu bili u mogućnosti da prekinu post u društvu porodice i prijatelja. Molitve na otvorenom, ustanovljene tokom lokdauna, nastavljaju se u nekim lokalnim parkovima.
Pravilo okupljanja maksimum šest ljudi uvedeno je 2020. godine, samo nekoliko dana pred Roš hašanu, jevrejsku Novu godinu, kada su pojedine porodice službama prisustvovale van sinagoga, sedeći u kolima. Praznik Divali je pao tokom drugog lokdauna u novembru 2020, pa su siki i hindusi morali da ga slave virtuelno. Roditelji su deci slali poštom slatkiše jer nisu mogli da ih ugoste u svojim kućama - navela je Britanka jermenskog porekla.
Ipak, kako je zaključila, ostaje poriv da se sačuvaju vrline i običaji.
BONUS VIDEO
Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari