"Beograđanka" ne bi postojala da nije bilo njega! Ko je bio Branko Pešić, arhitekta, koji je živeo u senci svog imenjaka i prezimenjaka?

Čuvena "Beograđanka", prvi beogradski oblakoder, i kupola na Hramu Svetog Save danas ne bi postojali da nije bilo izvanrednog srpskog arhitekte Branka Pešića, koji je ovaj svet napustio na današnji dan pre tačno 16 godina. 

Rođeni Zemunac je celoga života bio u senci svog mnogo poznatijeg imenjaka i prezimenjaka - gradonačelnika Beograda, a čak je i rođen samo godinu dana ranije (1921).

Arhitekta Pešić studije arhitekture započinje pre rata 1939, a dovršava ih 1947. godine. Odmah nakon studija se zapošljava u Direkciji za izgradnju Novog Beograda, gde ostaje sve do 1951, kada dobija posao na Građevinskom fakultetu, gde do penzionisanja 1986. kao profesor predaje na predmetu Zgradarstvo.

Branko Pešić ispred prvog projekta Palate Beograd 1961./Privatna arhiva

Radio je kao honorarni asistent na Arhitektonskom fakultetu, a svoj predmet predaje više godina na tehničkim fakultetima u Novom Sadu, Nišu, Zrenjaninu i Podgorici.

Kraj gradonačelnikovog mandata i Pešićev uspon 

Njegov uspon kreće te presudne 1974. godine, kada se sticajem okolnosti završava drugi mandat njegovog imenjaka i prezimenjaka gradonačelnika, ali i dovršava prvi pravi beogradski oblakoder viši od 100 metara, Palata Beograd, koja uskoro dobija nadimak "Beograđanka".

Palata je građena u periodu od 1969. do 1974. godine korišćenjem najsavremenijih i do tada neisprobanih tehničkih metoda. Za izgradnju Beograđanke angažovano je preko 20.000 radnika, stručnjaka i umetnika iz preko 40 preduzeća iz zemlje i inostranstva.

Redak građevinski poduhvat

Branko Pešić Crtež hrama Svetog Save 1994./Privatna arhiva

Patrijarh German 1984. poverio mu je mesto protoneimara Hrama Svetog Save u Beogradu. Ova prestižna ponuda značila je i veliku odgovornost, s obzirom da je trebalo nastaviti rad Bogdana Nestorovića i Aleksandra Deroka, dva velikana srpske arhitekture, i prilagoditi postojeći projekat savremenim tehnološkim dostignućima, udaljenim pola veka od originalnog projekta. 

Pešić je prihvatio čast koja mu se ukazala i od 1984. do 1996. godine upravljao je izgradnjom Hrama kao glavni organizator i nadzorni inženjer svih radova.

Tokom gradnje izveo je redak građevinski poduhvat, glavnu kupolu tešku više od 4.000 tona, s pozlaćenim glavnim krstom visokim 12 metara, napravljenu na zemlji, u unutrašnjosti Hrama, podigao je na visinu od 40 metara uz pomoć 16 dizalica! 

Branko Pešić uz maketu Hrama Svetog Save 1987. Promo/Dragan Tanasijević

Više od dve hiljade stručnjaka iz celog sveta pratilo je ovaj jedinstveni građevinski poduhvat, što najbolje svedoči o značaju koji je izgradnja Hrama Svetog Save imala za svetsku arhitekturu.

Pored toga što je obezbedio mesto Srbiji u svetskoj arhitektonskoj baštini, Branko Pešić će ostati upamćen i po tome što se odrekao honorara za rad na izgradnji Hrama i čak lično prikupio značajna novčana sredstva. Organizacijom izložbi i predavanja o projektu izgradnje Hrama Svetog Save koje je organizovao u zemlji i inostranstvu prikupio je sredstva u iznosu od oko četiri miliona dolara.

Osim Hrama Svetog Save i Palate Beograd, Pešić je iza sebe ostavio više od 130 projekata, poput poslovne zgrade "Agroopreme" na Novom Beogradu, zgrade Građevinskog fakulteta u Subotici i brojnih crkvenih objekata.

Bonus video

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi