Tragična sudbina Imre Nađa: Od zarobljenika, preko premijera, do mučenika revolucije

Ovo je priča o tragičnoj sudbina Imre Nađa, istaknutog lidera Mađarske revolucije, rođenog na današnji 7. juna 1896. u Kapošvaru, u južnoj Mađarskoj.

Tokom Prvog svetskog rata, Nađ je bio zarobljen na Istočnom frontu, ali je uspeo da pobegne iz zatvora i pridruži se Komunističkoj partiji Rusije. Nakon sticanja političkog iskustva i znanja o poljoprivredi, vratio se u Mađarsku i postao ministar poljoprivrede. Njegove reforme u agrarnom sektoru izazvale su kontroverze, ali je Nađ ostao dosledan svojim idealima.

Profimedia

U julu 1953. godine, Nađ je postao premijer Mađarske, a njegova liberalna politika i ideje o istupanju iz Varšavskog ugovora izazvale su gnev Moskve. Pod pritiskom Sovjetskog Saveza i Kominterne, Nađ je bio primoran da podnese ostavku 1955. godine, a Maćaš Rakoši je ponovo preuzeo vlast.

Nezadovoljstvo naroda Mađarske kulminiralo je u novembru 1956. godine, kada je revolucija izbila na ulicama Budimpešte. Nađ je ponovo postao premijer, a njegova administracija je nastojala da uspostavi liberalni socijalizam i istupi iz Varšavskog pakta. Međutim, sovjetska vojska je brzo intervenisala i ugušila ustanak, koristeći silu i tenkove.

Da bi izbegao hapšenje, Nađ i državno rukovodstvo zemlje potražili su utočište u jugoslovenskoj ambasadi. Ali, iako je Jugoslavija pružila azil, ambasada je bila okružena ruskim tenkovima, a slobodno kretanje je bilo dozvoljeno samo jugoslovenskim službenicima. Kriza je eskalirala, a Nađ i ostali azilanti bili su u opasnosti.

Profimedia

Nakon nekoliko napetih dana, novembra 1956. godine, Nađ je dobio dozvolu da napusti ambasadu i započne putovanje u izgnanstvo. Međutim, na iznenađenje svih, KGB je preusmerio autobus s azilantima i uhapsio Nađa. Prvo je odvezen u Rumuniju, a zatim vraćen je u Mađarsku, gde je suočen s optužbama za izdaju i rušenje "državnog poretka".

U tajnosti je osuđen na smrt i 17. juna 1958. godine i pogubljen vešanjem. Njegovo telo je prvobitno sahranjeno u zatvorskom dvorištu, a kasnije je premešteno na neobeleženu parcelu na Novom groblju u Budimpešti.

Profimedia

Godine 1989, nakon više od tri decenije, Nađova smrt nije zaboravljena. Promene koje su se dogodile u Istočnoj Evropi otvorile su put da se on javno sahrani kao heroj i mučenik revolucije. Nađovu sahranu je pratilo više od 100.000 ljudi, koji su odali počast čoveku koji je položio svoj život u borbi za slobodu i pravdu.

BONUS VIDEO

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi