Velike promene u Srpskoj pravoslavnoj crkvi: Otkrivamo šta znače nove odluke Sabora i kako će uticati na budućnost crkve

Na redovnom zasedanju Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve, koje se ove godine održalo u Hramu Svetog Save, donete su mnoge odluke koje će uticati na dalji rad crkve ali i njenu organizaciju.

Na Saboru su, između ostalog, saslušani i analizirani izveštaji o radu Svetog Arhijerejskog Sinoda, eparhijskih arhijereja, Velikog crkvenog suda, Patrijaršijskog upravnog odbora, Patrijaršijske biblioteke, Muzeja i Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve, dobrotvorne fondacije „Čovekoljublje“ i drugih fondacija, ustanova i službi Srpske Pravoslavne Crkve u toku prethodne godine.

Jedna od odluka odnosila se na organizaciju SPC u inostranstvu a u tom duhu, formirane su četiri nove eparhije u Evropi. 

- Podelom Eparhije britansko-skandinavske formirane su Eparhija skandinavska sa sedištem u Stokholmu, čiji eparhijski arhijerej će biti dosadašnji episkop britansko-skandinavski Dositej, i Eparhija britansko-irska sa sedištem u Londonu, za čijeg arhijereja je izabran dosadašnji vikar Njegove Svetosti episkop jegarski Nektarije. Podelom dosadašnje Austrijsko-švajcarske eparhije formirane su Eparhija austrijska sa sedištem u Beču, kojom će do daljnjeg administrirati Episkop bački  Irinej, i Eparhija švajcarska sa sedištem u Cirihu, za čijeg je episkopa izabran dosadašnji episkop austrijsko-švajcarski Andrej - piše u saopštenju SPC.

Tanjug/ Sava Radovanović

Dodaje se da je Sabor odobrio nove statute za naše eparhije na tlu SAD i  novi statut Eparhije diseldorfske i nemačke.

Nove eparhije očekivane

Verski analitičar Željko Injac kaže za 24sedam da podela eparhija nije neobična, s obzirom na veličinu teritorije koju su one obuhvatale ali i sve veći broj naših vernika u inostranstvu.

Tanjug/ Sava Radovanović

- Broj Srba u dijaspori se poveća a to znači da postoji potreba da se drugačije organizuju glomazne eparhije koje su bile na ogromnoj teritoriji, koju nije bilo lako kontrolisati. Samim tim se javila potreba da se smanji njihova veličina. Recimo u Austriji i Švajcarskoj ima jako mnogo Srba, tako da ne vidim problem u tome što su one podeljene na manje i što će biti postavljen episkop za svaku od njih - rekao je Injac.

On dodaje da je bolje da ima više episkopa jer će tako i crkva brže i lakše funkcionisati u skladu sa vremenom u kome egzistira.

Novi episkopi

Takođe, odlukom Sabora izabrana su i četiri nova episkopa i to arhimandrit Tihon (Rakićević), nastojatelj manastira Studenice, sa titulom episkop moravički, i jeromonah Nikon (Cvjetićanin), sabrat manastira Kovilja (Eparhija bačka), sa titulom episkop jenopoljski. 

- Za vikara mitropolita crnogorsko-primorskog izabran je protosinđel Pajsije (Đerković), nastojatelj Cetinjskog manastira, sa titulom episkop dioklijski; najzad, za vikara episkopa novogračaničko-srednjezapadnoameričkog izabran je arhimandrit Serafim (Baltić), klirik ove eparhije, sa titulom episkop kostajnički - naglašava se u saopštenju SPC.

Tanjug/ Sava Radovanović

Injac objašnjava da su pravoslavne crkve episkopalne, odnosno da nisu centralizovane kao katolička, a da episkopi u eparhiji ima dosta visoke ingerencije.

- On odgovara Pomesnom Saboru, pa na kraju i Saboru svih pravoslavnih crkava, ali je u suštini njegova vlast u eparhiji maltene neprikosnovena - objasnio je on i dodao da trenutke okolnosti u svetu i regionu iziskuju i neke promene u samoj crkvi.

Analiza prosvete

Posebnu pažnju Sabor je posvetio analizi stanja i problemâ crkvene prosvete, položajem pravoslavnih bogoslovija i mogućnošću da se unaprede planovi i programi istih.

- U tu svrhu formirana je posebna saborska komisija. Ovom prilikom su za rektore bogoslovija Svetog Kirila i Metodija, privremeno u Nišu, i Svetog Petra Cetinjskog na Cetinju izabrani dosadašnji vršioci dužnosti rektora ovih škola: protojerej Dejan Krstić za rektora niške i protojerej Blagoje Rajković za rektora cetinjske bogoslovije - naglašeno je u saopštenju SPC.

Promene u Svetom Sinodu

Međutim, došlo je i do promena u najvišim instancama crkve odnosno u Svetom Sinodu. Tako je mandat prestao mitropolitu crnogorsko-primorskom Joanikiju i episkopu bačkom Irineju. A jednogodišnji mandat ostao je episkopu braničevskom Ignjatiju i episkopu gornjokarlovačkom Gerasimu.

S druge strane, za nove članove u predstojećem dvogodišnjem mandatu izabrani su episkop zvorničko-tuzlanski Fotije i episkop raško-prizrenski Teodosije.

Injac kaže da ova promena nije neobična i da se jednostavno radi o tome da je mitropolitu Joanikiju i episkopu Irineju istekao mandat.

Tanjug/ Sava Radovanović

- Mandat je ograničen. Nekoliko godina su članovi Sinoda i onda više ne mogu, mora biti neko drugi. Nije dobro ni da vlada države ima desetinama godina iste ljude, pa tako i u crkvi dolaze novi ljudi da urade nešto. Normalno je da i drugi episkopi učestvuju u radu te takozvane crkvene vlade koji, takođe, imaju šta da ponude. To uopšte nije loša stvar - kaže Injac.

Ipak, promene u Sinodu utiču na politiku crkve i način kako funkcioniše u društvu.

- Ako stavite nekoga ko je konzervativan i nekoga ko je liberalan onda naravno da će biti više prilike da se čuje i jedna i druga strana. I jedni i drugi su deo crkve i imaju šta da joj pruže. Dobro je povremeno ubacivati nove ljude i da postoji nekakav balans - objasnio je Injac.

Analitičar je dodao da crkva sada ulazi u "mirniju priču" i da nema više tenzija kojih je bilo ranije, što je dobro.

- Crkva treba da se više stara o unutrašnoj misiji i organizaciji koja je bila zanemarena prethodnih decenija. Sveštenstvo se nije najbolje snašlo posle pada komunizma i dugo vremena su imali strepnju da im neće biti dozvoljen rad i da će ih sprečavati. To se i dešavalo u pojedinim državama u regionu, što znamo. Recimo u Crnoj Gori, Hrvatskoj, BiH... Ti problemi i danas postoje, ali ona dosta slobodnije deluje u svetu i kod nas tako da je sada došlo vreme da se poradi na toj organizaciji crkve jer ona mora da prati vreme u kome se nalazi - zaključio je Injac.

BONUS VIDEO

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi