Na današnji dan pukla je "Nevesinjska puška": Hrabri ustanici zadali su udarac Osmanlijskom carstvu

Nevesinjska puška je naziv za prvi sukob između Srba i Turaka u Hercegovačkom ustanku (1875–1878), koji se odigrao na današnji dan, 9. jula 1875.

Završen je lakom pobedom ustanika.

Uprkos malim razmerama ove bitke, ova ustanička pobeda bila je signal za opšti ustanak u Hercegovini u leto 1875. godine.

Poznat je još i kao Bosansko-hercegovački ustanak ili Hercegovački ustanak.

Ustanike su podržale oružjem i dobrovoljcima Kneževina Crna Gora i Kneževina Srbija, što je dovelo do otpočinjanja Srpsko-turskog rata i nastanka tzv. Velike istočne krize.

Posedica ustanka i ratova koji su vođeni protiv Osmanske imperije bio je Berlinski kongres (1878) na kome su Crna Gora i Srbija dobile nezavisnost i teritorijalna proširenja, dok je Austrougarska na 30 godina okupirala Bosnu i Hercegovinu koja je de jure ostala u sastavu Osmanske imperije.

Profimedia

U ustanku su se istakli Tripko Vukalović, Mićo Ljubibratić, Maksim Baćović, Lazar Sočica, Pero Tunguz, Jovan Gutić, Pecija Petrović, Golub Babić, Stojan Kovačević i Bogdan Zimonjić.

Ustanak se brzo širio i posle mesec dana buknuo je i u Bosanskoj krajini. U nekoliko bojeva ustanici su odneli pobede, najveću na Muratovici, gde su Turci 10. i 11. novembra 1875. izgubili 1.325 ljudi. Ustanak je zainteresovao i Evropu za stanje u zemljama pod turskom vlašću.

Srbija je u leto 1876. objavila rat Osmanskom carstvu. Takva odluka učvrstila je neprijateljski stav otomanskih vlasti prema pravoslavnom stanovništvu.

Profimedia

Bosanski namesnik okupio je vojsku koja je delovala okrutno, ali nedelotvorno. Oni su, bojeći se opšteg prevrata, počeli da ugnjetavaju i ubijaju seljake na razne načine.

Godine 1876. popaljeno je na stotine sela i pobijeno najmanje 5.000 ljudi. Do kraja te godine broj izbeglica iz Bosne i Hercegovine porastao je na najmanje 100.000, a pojedini podaci kažu da ih je brojka dostizala i 250.000.

U ustanku su se istakli Тripko Vukalović, Mićo Ljubibratić, Maksim Baćović, Lazar Sočica, Pera Tunguz, Pecija Petrović, Golub Babić, Jovan Gutić, Bogdan Zimonjić i drugi borci za oslobođenje.

Godinu dana kasnije, Turskoj je rat objavila i Rusija.

Rat je završen Sanstefanskim mirom, kojim je Srbija stekla nezavisnost posle četiri veka i proširenje teritorije.

Bonus video

 

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi