Principov "pištolj sudbine" bio skrivan 90 godina: Tajna oružja koje je slomilo tri carstva konačno otkrivena

Danas, na Vidovdan, obeležava se 109-godišnjica događaja koji je pokrenuo lančanu reakciju koja je odjeknula širom sveta. Gavrilo Princip, mladi srpski revolucionar, uzdrmao je svetsku političku scenu ubivši austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu. I dok su pucnjevi iz pištolja označili početak Velikog rata, sudbina tog oružja ostala je obavijena velom tajne decenijama kasnije.

Pištolj marke "Browning", model FN 1910, serijski broj 19074, čiji su pucnji odjeknuli 28. juna 1914. godine, postao je simbol velikog preokreta u svetskoj istoriji. Uništavajući tri velika carstva, njegovo oružje je označilo početak rata u kojem je stradalo oko 16 miliona ljudi širom sveta. Ali decenijama se nije znalo gde se taj ključni dokaz nalazi - da li je uništen ili sačuvan.

Suđenje atentatorima trajalo je samo 12 dana u oktobru 1914. godine, a tada su jezuitskom svešteniku Antonu Puntigamu u Beču predati predmeti koji su svedočili o tom kobnom činu. Tu su bili pištolj "Browning", krunica s kaiša nadvojvotkinje Sofije, koja je takođe izgubila život u atentatu, presvlaka jastuka na kojem je nadvojvoda odmarao glavu nakon ranjavanja, kao i bombe i pištolji Principovih saučesnika.

Predmeti bili na prašnjavom tavanu manastira

Nakon smrti sveštenika 1926. godine, predmeti su ponuđeni porodici nadvojvode, ali su oni odbili da ih prihvate. Tako su ovi svedoci istorijskog trenutka završili na prašnjavom tavanu jezuitskog manastira u austrijskoj pokrajini Štajerskoj, čekajući svoj povratak u svetlost dana.

Tek 2004. godine, nakon gotovo veka skrivanja, ovaj tajanstveni arsenal otkriven je u jezuitskom manastiru. Otac Tomas Nojlinger, rukovodilac arhive austrijskih jezuita, izjavio je: "Nismo više mogli biti odgovorni za oružje koje je ubilo prestolonaslednika, zbog čega smo odlučili da ga predamo vojnom muzeju."

"Pištolj sudbine" je bio poluautomatsko oružje sa revolucionarnom konstrukcijom - povratnom oprugom smeštenom oko cevi. Ova inovacija, koju je dizajnirao slavni američki konstruktor Džon Brauning, postala je standardna u mnogim budućim modelima, uključujući i poznati "valter PPK" i ruski "makarov PM".

Wikipedia

Kompaktan i izuzetno siguran, ovaj pištolj je brzo našao svoje mesto u rukama policijskih i žandarmerijskih snaga širom Evrope. Već nekoliko godina nakon početka proizvodnje, pre izbijanja Prvog svetskog rata, bio je sastavni deo naoružanja policijskih snaga u Belgiji, Holandiji i Danskoj. Nakon rata, njegova popularnost proširila se na mnoge druge zemlje, te je ostao u proizvodnji sve do 1983. godine.

Danas, 109 godina nakon sudbonosnog metka koji je promenio tok istorije, "pištolj sudbine" vraćen je tamo gde je i započeo svoj "slavni" put. Ova vredna arheološka vremenska kapsula sada će biti izložena u vojnom muzeju kao podsetnik na moć jednog metka i njegov uticaj na tok istorije.

BONUS VIDEO

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi