Istorijat Vojske Srbije: Ovo su najznačajniji datumi iz bogate vojničke tradicije našeg naroda (FOTO)

23.04.2023

11:00

Vojska Srbije baštini bogatu vojničku tradiciju našeg naroda a mi vam predstavljamo neke od najznačajnih datuma iz istorije naših oružanih snaga

Istorijat Vojske Srbije: Ovo su najznačajniji datumi iz bogate vojničke tradicije našeg naroda (FOTO)

Počeci razvoja moderne srpske vojske vezuju se za vojno organizovanje tokom perioda Srpske revolucije (1804. - 1835.) Srpska vojska nastala je iz ustaničkih četa, dakle iz naroda koji se latio oružja da bi izborio svoju slobodu. Tu leže koreni duboke povezanosti našeg naroda i naše vojske.

Vojska Srbije baštini bogatu vojničku tradiciju našeg naroda a mi vam predstavljamo neke od najznačajnih datuma iz istorije naših oružanih snaga.

Prvi srpski ustanak - 15.02.1804.godine

Počeci razvoja moderne srpske vojske vezuju se za vojno organizovanje tokom Prvog srpskog ustanka (1804–1813). Prvi Vojni ustav iz donešen je 1813. godine ali nije stupio na snagu zbog sloma ustanka.

Drugi srpski ustanak - 23.04.1815

Na Cveti 23. aprila 1815. godine podignut je Drugi srpski ustanak, koji predstavlja istorijsku prekretnicu u stvaranju moderne srpske države i vojske, zbog čega se od 2012. godine obeležava kao Dan Vojske Srbije.

Pročitajte još:

Vučević uručio odlikovanja pripadnicima Ministarstva odbrane i Vojske Srbije: Požrtvovanje prema državi i narodu mora biti vrednovano!

Društvo

13:41

21.04.2023

Ovako izgledaju pripreme za najveći vojni spektakl od početka godine: Kad zagrmi 5.000 vojnika, Batajnica će se tresti (FOTO,VIDEO)

Društvo

16:23

18.04.2023

Održana taktička vežba Vojske Srbije: Vojnici imali obuku za potrebu sistema "pancir S1" (FOTO)

Društvo

18:11

10.04.2023

Top 7 oružja specijalaca Vojske Srbije: Uništavaju živu silu, ali i vozila, a evo zbog čega se koriste puške za lov! (VIDEO)

Društvo

08:45

09.04.2023

Upisni panduri — soldati - 1825. godine

Knez Miloš Obrenović je 1825, radi sopstvene sigurnosti, regrutovao oko 1.000 mladića i sastavio dvanaest četa. Prikrivao ih je od Turaka nazivajući ih do 1826. godine „upisnim pandurima“, a od 1827. „soldatima”.

Formirana Gvardija - Đurđevdan 1830. godine

Nahijske starešine su na Đurđevdan 1830. godine odabrale mladiće po posebnim kriterijumima i poslale ih na obuku u Požarevac.

Knez Miloš ih je uzeo za svoje lično obezbeđenje i nazvao ih Gvardija. Prvu smotru budućih gardista Knjaževske gvardije, knez Miloš je izvršio na Đurđevdan 1830. godine u Požarevcu i tada probrao 73 mladića za posebnu obuku. Formirana je prva, a nedugo potom i druga gardijska četa, za čijeg komandanta je postavljen glavni serdar vojni i šef Knjaževske garde Toma Vučić Perišić.

Formirana Konjička garda - 1832. godine

Konjička garda je formirana 1832. godine pri Dvoru u Kragujevcu. U istom periodu započeta je i izgradnja prve kasarne u Kragujevcu. Sastojala se od 200 konjanika, kojima je komandovao kapetan Konstantin Hranisavljević. Komandu nad gardijskom konjicom je 1834. godine preuzeo knežević Mihailo Obrenović. Konjica je bila odevena pougledu na kozake, u plavu uniformu, dopunjenu kalpakom i čizmama.

Vojska podeljena po formaciji 1833. godine

Vojska stalnog kadra je 1833. godine podeljena po formaciji. U jesen 1833. godine knez Miloš je poslao na obuku u rusku vojsku u Besarabiju: deset pešaka, deset konjanika i deset mladića određenih za artiljeriju. Kada su se 1836. godine vratili iz Rusije, knez ih je proizveo za oficire. To su bili prvi srpski školovani oficiri.

Sretenjski ustav 1835. godine

Sretenjski ustav, koji je donet 1835. godine, sadržao je osnove prvog uređenja srpske vojske.

Prvi vojni zakon - 1839. godina

Prvi vojni zakon, Ustroenie garnizone voiske, donet je 1839. godine.
Iste godine donesena je i uredba o praznicima, u kojoj je između ostalog stajalo da je Veliki petak neradni dan i “ima se slaviti u vozdrženiju, tišini i molitvi”.

Uvedena konjica kao novi rod vojske - 1845. godina

Januara 1845. godine izdato novo Ustroenie garnizonog vojinstva i uvedena konjica kao novi rod.

Osnovana Artiljerijska škola - 18.03.1850. godine

U Beogradu je 18. marta 1850. obrazovana Artiljerijska škola. Začetnikom ideje o osnivanju Artiljerijske škole bio je Ilija Garašanin, koji je u to vreme bio zadužen za Garnizonu vojsku. U januaru 1850. godine Ilija Garašanin je prosledio Državnom savetu predlog projekta o transformaciji Topolivnice u oficirsku školu, odnosno predlog za osnivanje Artiljerijske škole.

Zakon o ustrojstvu narodne vojske 17.08.1861

Zakon o ustrojstvu narodne vojske donet je 17. avgusta 1861. godine. Stvaranje narodne vojske smatra se jednim od najvećih dostignuća vladavine kneza Mihaila.

Uveden rod inžinjerije - 1865. godine

U Kneževini Srbiji je 6. novembra 1865. godine donet Zakon o izmeni i dopuni Zakona o uređivanju vojske iz 1864. godine, kojim su pontoniri i pioniri izdvojeni iz artiljerije u poseban rod – rod inžinjerije.

Ratovi sa Osmanskim carstvom 1876. godine

Ratovi sa Osmanskim carstvom 1876–1878. godine doneli su državno proširenje. U ovim ratovima uvideli su se nedostaci narodne vojske što je bio razlog za nove reforme s ciljem modernizacije države i društva, a time i vojske.

Formiran Glavni đeneralštab - 05.02.1876

5. februara 1876. formiran je Glavni đeneralštab.

Prema ratnoj formaciji srpske vojske, 1876. godine osnovan je štab Vrhovne komande, u čiji sastav je ušlo i Operativno odeljenje Glavnog generalštaba.

Berlinski kongres - 1878. godine

Srbija je na Berlinskom kongresu 1878. godine međunarodno priznata kao država, čime se uobličio put njene državotvornosti koji je pokrenut Prvim srpskim ustankom.

Ukaz o osnivanju Vojnog muzeja - 22.08.1878

Knez Milan je 22. avgusta 1878. godine doneo ukaz o osnivanju Vojnog muzeja.

Pokrenut list „Ratnik“ - 1879. godine

Januara 1879. pokrenut je „Ratnik“, list za vojne nauke, novosti i književnost.

Artiljerijska škola prerasla u Vojnu akademiju - 1880. godine

Januara 1880. godine odobren je Zakon o ustrojstvu Vojne akademije, čime je Artiljerijska škola prerasla u Vojnu akademiju.

Uveden mešoviti sistem stajaće i narodne vojske - 15.01.1883. godine

Zakonom o ustrojstvu vojske, koji je obnarodovan 15. januara 1883. godine, umesto stajaće i narodne vojske uveden je mešoviti sistem, odnosno, stalni kadar koji se u ratnom stanju popunjavao rezervom. Na ovaj način Srbija se izjednačila sa većinom evropskih zemalja koje su već imale opštu vojnu obavezu i službu u kadru.

Formacija celokupne vojske - 31.01.1883. godine

Na osnovu Zakona o ustrojstvu vojske iz 1883. uvedena je 31. januara iste godine Formacija celokupne vojske. Srbija je podeljena na pet divizijskih oblasti: Timočku, Moravsku, Drinsku, Dunavsku i Šumadijsku. U miru su sve jedinice komande i ustanove sačinjavale stalni kadar, koji je služio kao škola kroz koju su prolazili svi sposobni građani radi pripreme za vojnu službu u ratu.

Rat sa Bugarskom - 1885. godine

Rat sa Bugarskom 1885. godine. I pored neuspeha, kralj Milan je izvršio dalje organizovanje vojske s ciljem njene modernizacije po evropskim merilima i školovanjem kadra u inostranstvu.

Formiran „Beogradski vojni orkestar“ - 26.09.1899. godine

U Beogradu je 26. septembra 1899. godine formirana vojna muzika pod nazivom „Beogradski vojni orkestar“. Na njegov čelu je bio čuveni Stanislav Binički.

Ukaz o formiranju saobraćajne službe - 15.09.1908. godine

Kralj Petar I Karađorđević je Ukaz o formiranju saobraćajne službe izdao 15. septembra 1908. godine.

Prvi balkanski rat - 1912. godine

U Prvom balkanskom ratu ostvarene su značajne pobede kod Kumanova (23–24. oktobra) i Bitolja (16–18. novembra) 1912. godine. U savezu sa balkanskim državama Srbija je ostvarila značajno teritorijalno proširenje na jugu, na prostor Kosova i Metohije i Makedonije.

Formiranje Vazduhoplovne komande - 24.12.1912. godine

Na osnovu Odluke srpskog Vojnog ministarstva i Glavnog đeneralštaba, vojvoda Radomir Putnik je, 24. decembra 1912. godine, doneo Rešenje o formiranju Vazduhoplovne komande sa sedištem u Nišu. U sastav komande ušli su Aeroplansko i Balonsko odeljenje, Vodonička centrala i Golubija pošta (svi segmenti tadašnjeg vazduhoplovstva). U to vreme Srbija je bila jedna od 15 zemalja u svetu koja je imala vojno vazduhoplovstvo i jedna među prvih 5 zemalja u svetu koja je — tokom opsade Skadra 1913. godine — upotrebila vazduhoplove u borbenim dejstvima.

Drugi balkanski rat - 1913. godine

Rascep među balkanskim saveznicima doveo je do Drugog balkanskog rata u kome je srpska vojska ostvarila presudnu pobedu nad Bugarskom u Bregalničkoj bici (30. jun – 9. jul 1913).

Austrougarska objavila rat Srbiji - 28.07.1914. godine

Austrougarska je 28. jula 1914. godine objavila rat Srbiji, čime je otpočeo Prvi svetski rat.

Cerka bitka - 12–24. avgust 1914. godine

Cerska bitka je prva saveznička pobeda u Prvom svetskom ratu.

Kolubarska bitka - 16. novembar do 15. decembra 1914. godine

Bitka na Suvoboru ili Kolubarska bitka smatra se za najveću pobeda u istoriji srpske vojske.

Porinut prvi srpski rečni ratni brod „Jadar“ - 06.08.1915. godine

Na Čukarici kod Beograda, 6. avgusta 1915. godine, porinut je prvi srpski rečni ratni brod „Jadar“, čime je zvanično otpočelo formiranje srpske rečne flotile.

Prvo obaranje neprijateljskog aviona - 30.09.1915. godine

Radomir Raka Ljutovac je 30. septembra 1915. godine vatrom iz modifikovanog poljskog topa oborio nemački avion koji je učestvovao u bombardovanju Kragujevca. Bilo je to prvo obaranje neprijateljskog aviona protivavionskim topom u Srbiji.

Povlačenje preko Albanije - 1915. godina

Nakon napada nemako-austrougarske ofanzive i napada bugarske vojske, 25. novembra 1915. godine Vlada i Vrhovna komanda donele odluku za povlačenje preko Albanije.

Reorganizacija srpske vojske - 1916. godine

Tokom boravka u Grčkoj, najpre na ostrvu Krf od januara do maja 1916. godine, a zatim na poluostrvu Halkidiki, srpska vojska je reorganizovana i uključena u savezničke operacije na Solunskom frontu. Reorganizacija srpske vojske, na koju se Vrhovna komanda zbog velikih gubitaka odlučila 27. februara 1916. godine, završena je 26. aprila iste godine.

Bitka na Kajmakčalanu - 1916. godina

Osvajanje Kajmakčalana je bitka na Solunskom frontu u Prvom svetskom ratu. Učesnici bitke su Kraljevina Srbija i Kraljevina Bugarska. Bitka je ostala zapamćena u istoriji po velikom broju žrtava koje je pretrpela srpska vojska i po nadmorskoj visini na kojoj je vođena.

Proboj Solunskog fronta - 14.09.1918. godine

Srpska vojska je tokom proboja Solunskog fronta, koji je počeo u zoru 14. septembra 1918. godine, odigrala presudnu ulogu. Nakon proboja fronta, srpska vojska je nesmanjenom žestinom nastavila napredovanje radi oslobođenja Srbije.

Oslobođen Beograd u Prvom svetskom ratu - 01.11.1918. godine

Prva srpska armija pod komandom generala Petra Bojovića, kojeg je na čelu načelnika štaba Vrhovne komande zamenio vojvoda Živojin Mišić, oslobodila je Beograd 1. novembra 1918. godine.

Proglašena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca - 01.12.1918. godina

U novu državu Srbija je uložila svoju državnost i svoju vojsku, koja je izašla iz rata kao pobednik i priznata kao cenjeni saveznik. Vojska nove države, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca / Jugoslavije bila je multietnička i multikonfesionalna i nosilac ideje jugoslovenskog integralizma.

Imajući za sobom pobednički kapital iz rata, srpski oficiri bili su na glavnim pozicijama u kopnenoj vojsci i ratnom vazduhoplovstvu, dok je u ratnoj mornarici najviše bilo oficira iz bivše austrougarske vojske.

Formiranje Barutanskog bataljona - 28.09.1932. godine

Ha osnovu Uredbe ministra vojske i mornarice Kraljevine Jugoslavije, u Kruševcu je počelo formiranje Barutanskog bataljona u okviru Zavoda „Obilićevo“. To je bila prva regularna jedinica protivhemijske zaštite.

Aprilski rat - 6. do 17. aprila 1941. godine

Naziv za nemačku invaziju na Kraljevinu Jugoslaviju, koja označava početak Drugog svetskog rata na teritoriji Jugoslavije. Rat je završen kapitulacijom, okupacijom i podelom Jugoslavije.

Ostaće kao svetli primeri podvizi pilota i protivavionaca ratnog vazduhoplovstva i posade monitora „Drava“, koji su se herojski suprotstavili daleko nadmoćnijem neprijatelju.

Potonuće monitora „Drava“ - 12.04.1941. godine

U 8 časova 12. aprila 1941. godine, nakon gotovo polučasovne borbe sa eskadrilom nemačkih „štuka“, na 1287. plovnom kilometru Dunava, u blizni današnjeg mesta Čelarevo, braneći nebo nad otadžbinom i pogođen sa preko 30 bombi, potopljen je monitor „Drava“.

Komandant monitora poručnik bojnog broda prve klase Aleksandar Berić, izvršio je časno svoju komandantsku dužnost i zavet da neće dozvoliti da brod padne u ruke okupatora. Pozdravljajući državnu zastavu, Berić je zajedno sa svojim brodom i celokupnom posadom potonuo na dno Dunava.

Formirani prvi partizanski odredi - 27.06.1941. godine

Prvi partizanski odredi u Drugom svetskom ratu formirani su 27. juna 1941. godine.

Prvo dejstvovanje tenkova - 31.10.1941. godine

U toku borbe za oslobađanje Kraljeva, 31. oktobra 1941. godine, prvi put je dejstvovao ustanički vod od dva tenka.

Formirana prva partizanska brigada - 21.12.1941. godine

Prva proleterska udarna brigada — prva partizanska brigada formirna je 21. decembra 1941. godine.

Formirana Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije - novembar 1942.

Novembra 1942. godine od Dobrovoljačke vojske i partizansih odreda je formirana Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije.

Nastala Jugoslovenska armija - 01.03.1945. godine

Odlukom vrhovnog komandanta NOV i POJ maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, 1. marta 1945. godine, Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije reorganizovani su i preimenovani u Jugoslovensku armiju.