Grad sa 15 imena: Ovako su Beogradu menjani nazivi kroz istorijske epohe

Istrgan, prosut, upravo kao da nikad ne postoji, nego večno nastaje, dograđuje se i oporavlja.

Ove reči Nobelovca Ive Andrića o Beogradu možda najvernije opisuju sudbinu imena našeg glavnog grada, u kome su se vekovima smenjivali razni osvajači.

Kako su prolazili, tako su ostavljali zapisan trag – menjajući njegovo ime. Ono što verovatno mnogi ne znaju, jeste da je Beograd kroz istoriju promenio čak 15 imena.

Kelti su ga zvali Singidun, Rimljani Singidunum. Posle toga, nizala su se mnoga nova imena. Latinizovano ime grada bilo je Alba Greka, a tokom bugarske vladavine prilagođeno je u naziv Alba Bulgarika.

Prvi put se slovenski naziv Beograd pominje u pisanom dokumentu 16. aprila 878. godine i to u pismu pape Jovana VIII bugarskom knezu Borisu.

Tablu na kojoj je pisalo Feherver postavili su Mađari. Potom se za vreme srednjovekovne Mađarske koristilo ime Nandoralba, i tako sve do 14. veka, kada je u upotrebi bilo ime Nandorfehervar.

Imena Landorfeherver, Vajsenburg i Grajkhis Vajsenburg koristili su Nemci. Beli Dvor, odnosno Kastel Bjanko, nadenuli su mu ime Italijani, dok iz vizantijskog doba potiču nazivi Veligrad(i)on ili Velegrada.

Dolaskom Turaka, ime grada se menja u Dar Al Džihad, osmanlijsko ime što znači – Kuća rata, a pored njega su koristili i naziv Belgrat. Nacisti su, za vreme Drugog svetskog rata, Beogradu nadenuli ime Princ Eugen štat.

Književnik i novinar Nenad Novak Stefanović za 24sedam navodi da je promena imena Beograda, konkretno za vreme Turaka, samo odraz tog, kako kaže, tumbavog vremena.

– Turci su osvojili Beograd od Mađara 1521. godine. Sve Srbe su iselili u Istanbul, gde je stvorena Beogradska mahala. Srbi su na čelu kolone iseljenika nosili mošti Svete Petke i ikonu Bogorodice, kao odlike svog identiteta koji se s njima povukao. Umesto crkava podignute su džamije. U Beogradu su potom naseljeni  neki drugi narodi, veoma malo hrišćanskog, srpskog življa je ostalo – kaže Stefanović i navodi da je onda promena imena logična posledica.

Naš sagovornik smatra da je Beograd milenijumima grad na granici civilizacija i da je sve što se dešavalo kroz istoriju srpskoj prestonici – naša sudbina.

– Rimljani su na istok kopnom išli preko našeg grada, a posle su Turci hteli na zapad i ponovo im je Beograd bio strateško mesto. Treći rajh je hteo da učvrsti svoj položaj u Grčkoj i na afričkom frontu i morao je da ima pod kontrolom ušće Save u Dunav – kaže Stefanović.

Ime i obaveza za sva vremena

Promena imena grada ne mora nužno da znači i udar u temelje identiteta jednog naroda. Prema rečima Stefanovića, to zavisi od toga kako osvajač tretira osvojenu teritoriju.

– Na primer, Rimljani. Oni su Beograd zvali Singidunum, što znači grad Singa. Singi su pleme koje je ovde živelo. A dunum na keltskom znači grad. Vidite da mu nisu dali rimski naziv, hteli su da inkorporiraju porobljene narode u svoj poredak. Mada, naše slovensko ime Beograd je predivno – beli grad, čist, svetao. To ime obavezuje i nas danas koji u njemu živimo – zaključuje naš sagovornik.

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi