Šta podrazumeva ruska nuklearna doktrina? Izmenjena je 2020, a jedna formulacija brine stručnjake

Tokom eskalacije zapadno-ruskih tenzija, koje su dostigle vrhunac zbog rata u Ukrajini, posmatrači su upozorili na reči ruskog predsednika Vladimira Putina koji je rekao da male gusto naseljene evropske zemlje ne bi trebalo da se igraju vatrom nakon što su kao članice NATO-a počele da odobravaju Kijevu da koristi njihovo oružje u napadima na teritoriju Ruske Federacije.

To je ponovo pokrenulo spekulacije o upotrebi nuklearnog oružja, koje su ruski zvaničnici više puta pominjali rekavši da nemaju razlog da ga upotrebe osim ako budućnost države ne bude ugrožena.

Suština nuklearnog odvraćanja

Rusija poseduje jedan od najvećih nuklearnih arsenala na svetu i oslanja se na njega za svoju sigurnost, dok istovremeno poziva na nuklearno razoružanje i sprečavanje širenja ove vrste oružja.

Rusija sledi ”nuklearnu doktrinu” koju je predjednik Putin odobrio 2. juna 2020. godine, pod nazivom ”Osnove državne politike u oblasti nuklearnog odvraćanja”, koja, između ostalog, utvrđuje listu uslova za upotrebu nuklearnog oružja i koji je delimično dopunjena verzija dokumenta iz 2010.

Nuklearna doktrina Rusije

Profimedia

Ruska "nuklearna doktrina", podrazumeva da bi nuklearno oružje trebalo da se koristi samo kao odgovor na napad nuklearnim ili drugim oružjem za masovno uništenje protiv Rusije ili njenih saveznika, ili u slučaju agresije konvencionalnim oružjem koja ugrožava postojanje države.

Prema ovoj doktrini, uslovi za upotrebu nuklearnog oružja uključuju prijem pouzdanih informacija o lansiranju balističkih projektila na Rusiju, neprijateljskoj upotrebi nuklearnog ili drugog oružja za masovno uništenje, te udaru na važne objekte čije bi uništenje poremetilo nuklearni odgovor.

Dokument o nuklearnom odvraćanju iz 2010. nije objavljen u to vreme. Kada je odobrena vojna doktrina dekretom bivšeg predsednika Dmitrija Medvedeva, spomenut je samo naziv dokumenta, koji je ostao zatvoren.

U dokumentu iz 2020. dodata je fraza koja potvrđuje da je cilj politike nuklearnog odvraćanja da se rat okonča pod prihvatljivim uslovima za Rusiju. Prošireni su uslovi pod kojima se nuklearno oružje može koristiti, iako se naglašava da je njegova upotreba poslednja mera.

Iako se u dokumentu naglašava da Rusija "ulaže sve potrebne napore da smanji nuklearnu pretnju i spreči pogoršanje odnosa među državama", istovremeno sadrži i listu "prijetnji". Da bi one bile neutralizovane, bira se oblik nuklearnog odvraćanja koji je potrebno sprovesti, i to:

- raspoređivanje borbenih snaga, kao i vozila za transport nuklearnog oružja, na teritorijama koje graniče s Rusijom i teritorijama njenih saveznika, kao i u pomorskim područjima;

Profimedia

- raspoređivanje protivraketnih odbrambenih sistema, balističkih raketa, projektila srednjeg i kratkog dometa, visokopreciznog nenuklearnog hipersoničnog oružja, jurišnih dronova i oružja s usmerenom energijom;

- raspoređivanje sistema protivraketne odbrane u svemiru;

- postojanje nuklearnog oružja i/ili drugih vrsta oružja za masovno uništenje koje se može koristiti protiv Ruske Federacije i njenih saveznika, kao i mehanizama isporuke tog oružja;

- nekontrolirano širenje nuklearnog oružja i sredstava njegove isporuke, tehnologije i opreme neophodne za njegovu proizvodnju;

- raspoređivanje nuklearnog oružja i sredstava njegove isporuke na teritorijama nenuklearnih država.

U dopunjenoj verziji doktrine prvi put se pominje da bi Rusija mogla da izvrši uzvratni napad na osnovu informacija o ranom raketnom napadu.

Pavel Podvig, istraživač u oblasti strateškog nuklearnog naoružanja, istakao je nakon što je proučio dokument detaljno da je novi uslov za nuklearno odvraćanje, koji se nalazi se u rečenici da "neprijatelj predstavlja pretnju državi i osetljivim vojnim postrojenjima u Ruskoj Federaciji" dvosmislen i da može, u određenoj meri, da pokrene mnoga pitanja kod potencijalnog neprijatelja.

Bonus video

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi