Kako su meseci dobili imena: Januar znači „vrata”, a april „otvoriti”

Računanje vremena u godini nasledili smo od Rimljana. Prvobitni kalendar je imao 10 meseci, a godina je počinjala u martu, kada se priroda budila.

Rimski vladar Numa Pompilije je dodao još dva meseca, ali broj dana i dalje nije bio odgovarajući. Zato je dodao još jedan mesec, a konačni red uveo je Gaj Julije Cezar. Početak godine, koji je do tada bio 1. marta, promenjen je i prebačen na 1. januar. Po njemu se kalendar i dan-danas zove julijanski.

Evo kako su meseci u godini dobili imena:

Januar  je ime dobio po rimskom bogu Janusu koji je, prema legendi, imao dva lica i bio bog stvaranja i početka. Po drugoj verziji ime potiče od reči „ianua“,  što znači vrata ili ulaz. Često se upotrebljava kao lično ime – Januarije ili Đenaro.

Srbi su prvi mesec u godini zvali sečenj, jer se tada seklo drvo. Sekli su ga sve do 1. februara po starom kalendaru, odnosno do praznika Svetog Trifuna. Posle toga drvo se nije seklo, jer tada počinju da se stvaraju sokovi, pa se drvo lako ucrvlja.

Portugalski moreplovci su prvog dana 1502. godine uplovili u zaliv Guanabara i to mesto nazvali Rio de Žaniero – Januarska reka.

Februar – Rimljani su kraj godine slavili festivalom „Februa“. Pompilije ga je označio kao 12. mesec, ali je papa Grgur promenio kalendar 1582. godine i februar je tako postao drugi mesec. Sve do 1752. godine engleske i američke kolonije su nastavile da proslavljaju Novu godinu na kraju februara. Srbi su drugi mesec u godini zvali ljuti, a Hrvati veljača, jer tada veje sneg.

Mart je dobio ime po bogu rata Marsu. Marta je, inače, biblijsko ime i u aramejskom označava gospođu. U starom srpskom kalendaru nosio je naziv suhi, a hrvatski naziv je ožujak. Naziv dolazi od reči „laž“, jer je tada vreme „lažljivo“, promenljivo. Sličan stari naziv postoji i u poljskom jeziku, a označava vreme koje „laže cveće“.

Aprilis na latinskom znači „otvoriti“. Naziv je dobio po tome što se tada otvaraju pupoljci, a cveće cveta. Drugi nagađaju da je april dobio ime po grčkoj boginji ljubavi i lepote Afroditi. Zasada još uvek nije pouzdano utvrđeno poreklo imena.

Stari Srbi su za četvrti mesec u godini koristili naziv berezozol ili brezen, jer su se tada palile breze kako bi se obezbedilo đubrivo za oranice. Drugo tumačenje je da u tom mesecu breza počinje da zeleni. Hrvatski naziv za ovaj mesec dolazi od reči trava – travanj.

Maj je dobio ime po boginji Maji, zaštitinica biljaka i prirode. Njen grčki pandam, boginja Maia, bila je ćerka Atlasa, titana koji je nosio svet na svojim ramenima, i majka Hermesa, glasnika bogova. U starom srpskom kalendaru je označen kao traven, a u hrvatskom je svibanj. Ime je dobio po biljci koja cveta belim cvetovima u tom mesecu.

Šesti mesec jun je dobio naziv po Junoni, boginji ljubavi i braka. Njen simbol je bio paun, a jun je šaren od cveća, baš kao i paun.

Srbi su za ovaj mesec koristili ime izok, što je stari naziv za cvrčka, koji su tada počinjali da se oglašavaju svojom pesmom. Lipanj je hrvatski izraz, a ime je dobio po lipama koje počinju da cvetaju.

Jul se prvobitno zvao kvintil ili peti, jer je godina počinjala od marta. Marko Antonije je naredio da se ovaj mesec nazove po Juliju Cezaru, a kasnije je avgust dobio ime po njegovom nasledniku.

Za stare Srbe je bio červen, jer su se tada sakupljale gusenice od kojih se pravila crvena boja. Postoji i drugo tumačenje, a to je da sve cveta i crveni se. Hrvatski naziv za sedmi mesec je srpanj, a ime je dobio po srpu kojim se u tom mesecu žanje žito.

Avgust je ime dobio po prvom rimskom imperatoru Avgustu Cezaru. Prvo je nosio ime Oktavijan, a kad je preuzeo presto, uzeo je titulu augustus, što na latinskom znači posvećeni ili časni.

U starom srpskom kalendaru avgust je označen kao zarev, jer tada zari, zori i svetli. To je mesec kada najviše grmi. U hrvatskom jeziku se koristi naziv kolovoz, jer se tokom tog meseca voze kola sa žitom.

Septembar potiče od latinske reči septem koja znači sedam, jer je prvobitno to bio sedmi mesec u rimskom kalendaru. I stari Srbi i Hrvati su koristili sličan naziv – rujen, odnosno rujan, jer tada pristižu svi rujni plodovi.

Koren reči oktobar nalazi se u latinskoj reči „octo“, što znači osam. Slično kao i kod septembra, oktobar je nekad bio osmi a ne deseti mesec u godini. Naziv listopad, jer tada opada lišće, koristili su stari Srbi, a u hrvatskom jeziku to je i danas naziv za oktobar.

Novembar nije menjao ime. Reč „novem“ označava brojku devet koju je on zauzimao u starom rimskom kalendaru. Naši preci su ga zvali gruden, jer zemlja počinje da mrzne i stvaraju se grudve. Hrvati jedanaesti mesec u godinu zovu studeni jer počinje da biva hladno.

Decembar je bio deseti mesec u rimskom kalendaru, pa je ime dobio od latinske reči „decem“. Naziv studeni, koji u hrvatskom jeziku označava jedanaesti, kod Srba je označavao poslednji mesec u godini. Zašto se decembar u Hrvatskoj zove prosinac, postoje dva tumačenje. Prema jednom, to je mesec kada sunce prosijava, a prema drugom, to je mesec kad se devojke prose.

Pročitajte i ovo:

Sujeverje nastalo iz praktičnih razloga: Ne otvarajte kišobran u zatvorenom prostoru

Sujeverje: Na Filipinima ne nose crvenu odeću dok traje nevreme, a u Argentini ne izgovaraju ime Karlosa Menema

Sujeverje: Zašto je Medžik Džonson uveo u modu dugačke šortseve

 

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi