Brižljivo čuvani arhitektonski dragulji Beograda: Od Škarkine vile, dela Krasnova, pa sve do diplomatske kolonije na Dedinju (FOTO)

Često rušen i ponovo građen, Beograd je tokom duge istorije, nastajao i menjao se zajedno sa epohama kroz koje je prolazio, a koje su ostavljale neizbrisiv trag na njegove stanovnike, umetnost, kulturu i arhitekturu.

Pored Beograđana, čuveni šarm glavnog grada čine upravo njegove ulice, obale, trgovi ali i zdanja čije se istinske vrednosti kriju iza teških vrata, masivnih zidova i raskošnih fasada. 

I dok neka nisu odolela zubu vremena, druga se danas brižljivo čuvaju kao pravi arhitektonski i kulturno-istorijski dragulji prestonice, a mi vam predstavljamo samo neke od njih.

Škarkina vila - arhitektonska raskoš Beograda

Promo/Dipsos

Sredinom 19. veka češke zanatlije, bankari, industrijalci, intelektualci i umetnici nastanjivali su se u Beogradu. U cilju očuvanja svog kulturnog identiteta, osnovali su Češko društvo "Lumir", kasnije Kulturno-prosvetno društvo Čeha i Slovaka, kojim je jedno vreme predsedavao Rihard Škarka.

Kuća ovog češkog inženjera i ujedno direktora filijale Praške kreditne banke u Beogradu, izgrađena je 1926-1927. godine, kao reprezentativna gradska vila koja se i danas nalazi u Deligradskoj ulici br. 13.

Promo/Dipsos

Kao jedna od retkih građevina romantičarskog duha, Škarkina vila predstavlja objekat izuzetno značajne arhitektonske i kulturno-istorijske vrednosti. Projektovao ju je Dragiša Brašovan, jedan od vodećih srpskih arhitekata između dva svetska rata.

Fasada ove zgrade jedna je od najneobičnijih u Beogradu, a nije zapostavljen ni bogato opremljen enterijer. Na plafonu kružnog hola prizemlja do danas je sačuvana impozantna zidna slika, nepoznatog autora.

Promo/Dipsos

Zbog toga možda i ne čudi što je 1927. fasada Škarkine vile dobila nagradu za jednu od najlepših u Beogradu. 

Danas se u ovoj raskošnoj gradskoj vili proglašenoj za kulturno dobro 2002. godine nalazi Ambasada Republike Belorusije.

Krasnov: Čovek koji je promenio izgled Beograda

Vikipedia

Nikolaj Petrovič Krasnov bio je ruski arhitekta koji je ostavio neizbrisiv trag u izgledu srpske prestonice. Smatra se najznačajnijim predstavnikom akademskog istorizma u srpskoj arhitekturi, a mnoga prepoznatljiva monumentalna zdanja u užem centru Beograda nose upravo njegov pečat.

Kao dečak izuzetnog talenta, Krasnov je studije slikarstva, vajarstva i arhitekture u Moskvi upisao sa 12 godina. Nakon desetogodišnjeg školovanja postao je Glavni gradski arhitekta Jalte i tako privukao pažnju cara Nikolaja II koji ga je angažovao za izgradnju letnjikovca - Livadijskog dvorca u kome je mnogo godina kasnije održana čuvena Krimska konferencija. 

Promo/Dipsos

Zahvaljujući ovom ostvarenju Krasnov je postao zvanični arhitekta ruskog carskog dvora, a u Livadijskom dvorcu koji svake godine poseti veliki broj turista, i danas postoji odaja posvećena Beogradu. 

U njoj se nalaze umetničke skice, arhitektonski nacrti i fotografije svih zdanja koje je Krasnov podigao u srpskoj prestonici.

Posle Oktobarske revolucije, Nikolaj je bio prinuđen da napusti Rusiju.

Na poziv Saveza ruskih inženjera i tehnologa u Kraljevini SHS, Krasnov je 1922. godine, sa Malte, gde je zarađivao slikajući akvarele, došao u Srbiju gde ostao do smrti.

Radeći sa novim entuzijazmom, ponovo je iskazao svoj raskošan talenat, zaodenuvši glavni grad u potpuno novo ruho, obeleživši čitavo jedno razdoblje srpske arhitekture.

Promo/Dipsos

Ubrzo je postao arhitekta srpskog dvora i radio je na projektovanju, građenju, dovršavanju, adaptaciji i ukrašavanju najznačajnijih državnih zdanja, mnogobrojnih profanih zgrada, crkava i spomen - obeležja, kao i slikarstvom i dizajniranjem nameštaja.

Pored najvažnijih administrativnih zgrada u Beogradu, u ulici Kneza Miloša 14 nalazi se zgrada koju je projektovao ovaj uticajniji arhitekata Carske Rusije i nosilac titule najznačajnijeg predstavnika akademskog istorizma u srpskoj međuratnoj arhitekturi, ostavivši neizbrisiv trag ne samo u arhitekturi već i u celokupnoj kulturi Srbije.

Diplomatska kolonija na Dedinju

Promo/Dipsos

U glavnom gradu nekada Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, u septembru 1961. godine održana je prva Konferencija Pokreta nesvrstanih.

Na inicijativu predsednika SFRJ Josipa Broza Tita, konferencija je okupila državnike nesvrstanih zemalja i formulisala izvorne principe i ciljeve politike pokreta nesvrstanih kao nezavisnog, vanblokovskog i globalnog faktora u međunarodnim odnosima. 

Među učesnicima su bili najznačajniji državnici toga doba: premijer Indije Džavaharlal Nehru, egipatski predsednik Gamala Abdel Naser, prvi predsednik Indonezije Sukarno Kvame Nkrumah, prvi i doživotni predsednik nezavisne Gane Kvame Nkruma i mnogi drugi.

Arhiva Borba

Diplomatska kolonija na Dedinju izgrađena je upravo za potrebe smeštaja i boravak stranih diplomata i predstavnika stranih država tokom održavanja Prvog samita Pokreta nesvrstanih.

Danas, na ukupnoj površini od oko četiri hektara ona predstavlja svojevrsni pečat jednog vremena ali i intimnu ambijentalnu celinu kosmopolitskog duha, oazu mira, zelenila i jednu od najekskluzivnijih lokacija za život i rad u Beogradu. 

Arhiva Borba

U ovom opuštajućem i skladnom ambijentu smešteno je 26 vila, među kojima se nalaze i poslovne zgrade privrednog društva "Dipos", koje punih 60 godina brine ne samo o izgledu i stanju ove jedinstvene celine, već održava upravlja i izdaje nekretnine u vlasništvu Republike Srbije, prvenstveno namenjene potrebama smeštaja diplomatske i međunarodne poslovne zajednice u Srbiji.

Škarkina vila, Diplomatska kolonija na Dedinju, kao i zgrada u ulici Kneza Miloša 14, samo su neke od njih.

Bonus video

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi