Oplenac, mesto gde kraljevi počivaju, a istorija živi: U zadužbini Karađorđevića hodamo po rudnom bogatstvu nekadašnje zemlje! (FOTO/VIDEO)

Zadužbina kralja Petra na Oplencu tokom uskršnjih i prvomajskih praznika bila je nezaobilazno mesto za sve one koji svrate u Šumadiju ili kroz nju prođu. Uzdignut tek nekoliko kilometara iznad Topole i ušuškan u očaravajuću prirodu šumadijskog kraja, Oplenac je s razlogom mesto na kojem su srpski kraljevi poželeli da zauvek počivaju.

Cela kraljevska dinastija, čak 30 Karađorđevića, našla je spokoj u ovom velelepnom mauzoleju, petokupolnoj Crkvi Svetog Đorđa na vrhu brda Oplenac.

Još od vožda Karađorđa traje neraskidiva istorijska veza kraljevske porodice sa Topolom, odnosno Karađorđevim gradom, mestom gde su planirani ustanci i oslobođenje od Otomanskog carstva. Kralj Petar, vrativši se na zemlju svojih predaka, odlučuje da ispuni poslednju želju svog oca Aleksandra i da na Oplencu napravi veličanstveni hram, gde danas počiva pet srpskih, odnosno jugoslovenskih vladara. Njega je knez Aleksandar zavetovao da podigne u Topoli crkvu u kojoj će, pored velikog vožda Karađorđa, biti sahranjeni svi Karađorđevići. 

Crkva je građena od 1910. godine do 1912. godine, ali je unutrašnje dekorisanje počelo nakon Prvog svetskog rata i trajalo je čak sedam godina.

Grandiozna bela građevina bez daha ostavlja i svojim enterijerom, budući da je čitava unutrašnjost od 3.500 metara kvadratnih u  potpunosti dekorisana mozaikom. Ukupno 725 pojedinačnih mozaičnih kompozicija izrađeno je u 15.000 nijansi boja za koje je utrošeno oko 40 miliona kockica mozaika. Oslikana je po uzoru na najlepše srpske srednjovekovne freske iz oko 60 manastira i crkava i predstavlja praktično riznicu naše slikarske umetnosti toga doba. Mozaik Isusa na glavnoj kupoli urađen je po uzoru na fresku iz manastira Gračanica i njen prečnik iznosi devet metara, a Isusov kažiprst je dugačak 1,2 metra. Zbog toga ne čudi podatak da se mauzolej na Oplencu ubraja u prvih nekoliko u svetu po tehnici kojom je mozaik rađen i po površini koju zauzima.

Zbog svoje lepote i istorijske vrednosti, spomenik je kulture od izuzetnog značaja. Međutim, malo je poznato da je autentični živopis u mozaiku delo ruskog umetnika. 

Arhitekta ruskog carskog dvora akademik Nikolaj Krasnov na Oplenac je došao na poziv kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića. Sa kolegom Sergejem Smirnovim, okuplja najbolje slikare koji su godinama obilazili srpske srednjovekovne crkve i manastire, kopirajući najlepše detalje.

Zanimljiv je i centralni luster u crkvi koji je izliven od pretopljenog pobedničkog oružja koje su srpski vojnici koristili u proboju Solunskog fronta 1918. godine. Težak je oko tri tone i izliven u obliku krune okrenute naopako, u znak žalosti zbog pada Srbije pod tursku vlast u srednjem veku. 

Posle smrti Kralja Petra Prvog, 1921. godine, o uređenju mauzoleja brinuo je kralj Aleksandar. Poštujući želju oca da, poput srednjovekovnih vladara, potomstvu ostavi reprezentativnu zadužbinu, birao je ne samo najbolje majstore već i materijale.

-  Tako da se na simboličan način gazi po nekadašnjem rudnom bogatstvu bivše zemlje, dok su stubovi i pojedini elementi urađeni od čuvenog mermera iz Karare u Italiji, a na zidovima se nalazi zeleni oniks koji je iz Grčke, odnosno sa ostrva Krit – objašnjava vodič u ovom hramu.

Tik uz crkvu nalazi se kuća kralja Petra koja je građena uporedo sa crkvom. Njena prvobitna namena bila je za smeštaj sveštenstva koje će voditi računa o crkvi, međutim, kako bi nadgledao gradnju, kralj Petar I se uselio u kuću i u njoj proveo nekoliko godina.

Danas se tu mogu videti portreti pretežno naših poznatih autora, poput Uroša Predića, zatim sablja koju je kralj Petar koristio u Hercegovačkom ustanku, kao i mnogobrojna dokumenta koja je on pisao svojom rukom. Među važnim dokumentima je i objava rata Austrougarske Srbiji 1914. godine. Zatim, tu su sto i stolica koje je kralj Petar koristio u ratnim uslovima. Jedno od značajnijih dela jeste delo "O slobodi Stujarta Mila", koje je preveo upravo kralj Petar, a tu su i dnevnici koje je vodio u toku Hercegovačkog ustanka.

BONUS VIDEO:

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi