Na Kosančićevom vencu postavljena tabla za povratak u prošlost: Saznajte kako su izgledale bivša Narodna biblioteka i kuća Mike Alasa (FOTO)

Na Kosančićevom vencu ljubitelji nekadašnjeg Beograda mogu se vratiti u istoriju srpske prestonice kroz savremenu digitalnu formu, obogaćenu kulturnim sadržajima i multimedijalnim informacijama. 

Na početku Kosančićevog venca postavljena je velika interaktivna tabla, sa ekranom na dodir, na kojoj se nalazi nekoliko značajnih objekata i ličnosti za ovaj deo Beograda.

24sedam/Katarina Mihajlović

Klikom na pojedinačnu ikonicu, možete videti i čuti nekoliko zanimljivosti, na primer, o nekadašnjoj Narodnoj biblioteci ili Sabornoj crkvi.

U dogovoru sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, izdvojeno je 10 značajnih objekata o kojima sugrađani mogu saznati zanimljivosti: Hotel “Nacional”, Dom Mike Alasa, Kuća Dimitrija Krsmanovića, Kuća sa bistom Kosančić Ivana, Saborna crkva, Palata Patrijaršije, Kuća Branislava Kojića, Konak kneginje Ljubice, Kafana “Znak pitanja” i nekadašnja Narodna biblioteka.

Kompletan sadržaj (na srpskom i engleskom jeziku) postavljen je na interaktivnoj tabli sa mapom Kosančićevog venca. Posmatrači, gledajući video, imaju opciju za skeniranje QR kodova, koji će im pokretati navigaciju do željenog objekta.

Nekadašnja Narodna biblioteka 

24sedam/Katarina Mihajlović

Zgradu nekadašnje Narodne biblioteke sravnili su do temelja nacisti 6. aprila 1941. godine tokom bombardovanja Beograda. 

24sedam/Katarina Mihajlović

U naletu nemačkih bombardera, NBS je pogođena zapaljivim bombama i gorela je tri dana. Do temelja su uništeni zgrada, svi inventari i katalozi, knjižni fond od 500.000 svezaka, zbirka od 1.424 ćirilska rukopisa i povelja od 12. do 17. veka, kartografska i grafička zbirka od 1.500 brojeva, zbirke od 4.000 naslova časopisa, 1.800 naslova novina, nedovoljno proučena zbirka turskih dokumenata o Srbiji, inkunabule i stare štampane knjige, kompletne lične biblioteke poput onih Vuka Karadžića i Ðure Daničića, kao i celokupna prepiska značajnih ličnosti iz kulturne i političke istorije Srbije i Jugoslavije.

24sedam/Katarina Mihajlović

Narodna biblioteka Srbije (NBS) otvorena je na Kosančićevom vencu 1925. godine, u bivšoj fabrici za proizvodnju papira i kartona Milana Vape, čuvenog industrijalca i jednog od najvećih srpskih dobrotvora. Kada je Vapa to zdanje 1921. godine prodao Kraljevini SHS, objekat je bio neuslovan, ali je u međuvremenu adaptiran.

Inicijativu da Ministarstvo prosvete od Vape otkupi zgradu na Kosančićevom vencu uputio je 6. aprila 1921. tadašnji upravnik NBS akademik Jovan N. Tomić, istoričar i ličnost koja je najduže bila na čelu te nacionalne institucije, od 1903. do 1927. godine.

Dom Mike Alasa 

24sedam/Katarina Mihajlović

Na Kosančićevom vencu 1910. godine podignuta je kuća za Mihaila Petrovića, zvanog Mika Alas, jedno od najznačajnijih imena srpske matematičke nauke, koji je tu živeo, radio i umro.

U osnovnoj šemi bila je to tipična beogradska stambena jednoporodična spratna kuća, s glavnim delom prema ulici i krilom u dvorištu.

Mika Alas je u znatnoj meri uticao na arhitekturu svog novog doma - njegov način života i sklonosti odredili su određena prostorna i likovna rešenja kuće. 

24sedam/Katarina Mihajlović

Podrum je građen s planom da služi većim delom kao vinarski podrum u koji je Mika Alas smeštao vino iz svog vinograda na Topčiderskom brdu.

Balkon koji gleda na ušće Save u Dunav iz radne sobe takođe je bila želja velikog matematičara, kao i šarani u drvorezu ulaznih vrata.

Restauracija fasade je urađena 2018. godine, a Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda je vršio konzervatorski nadzor.

Dom Mike Alasa utvrđen je za spomenik kulture 1966. godine.

Kuća sa bistom Kosančića Ivana

24sedam/Katarina Mihajlović

Legenda o najboljem mačevaocu srpske vojske prebrodila je okeane vremena i doživela rađanje slobodne srpske države.

Krajem 19. veka, u jednoj niši na kući trgovca Trajkovića, osvanula bista Ivana Kosančića, delo vajara Petra Ubkovića.

24sedam/Katarina Mihajlović

Prkoseći vremenu, opstala je na istom mestu sve do sredine 2009. godine kada je grupa vandala oborila bistu koja je prkosila svim ratovima i neprilikama koje su zadesile Beograd u prethodnom veku. Ipak, tu nije kraj priče. 

I pored manjih oštećenja, bista je preživela pad, a posle detaljne rekonstrukcije fasade kuće i same skulpture, vraćena je na svoje mesto 2018. godine.

Kuća Branislava Kojića 

24sedam/Katarina Mihajlović

Kuća poznatog beogradskog arhitekte Branislava Kojića, jednog od osnivača Grupe arhitekata modernog pravca, podignuta je 1926. godine prema projektu samog arhitekte.

Glavnom fasadom kuće dominiraju dva erkera na prvom spratu i istureni krov koji prati zaobljenost formi. 

Plastična mekoća valovitog zida, postignuta stilizacijom erkera preuzetih iz narodnog graditeljstva, prepoznatljiv je motiv koji ovaj objekat svrstava u prve primere ekspresionizma u stambenoj arhitekturi u Srbiji. 

Bonus video

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi