Supersile opet zveckaju oružjem: Tenzije na vrhuncu zbog granice, svet strepi od novog rata!

Vojnici Indije i Kine su se sukobili na granici dveju zemalja, a prema pisanju indiijskih medija, ima povređenih na obe strane. Sukob se dogodio u severnom Sikimu, graničnoj oblasti u kojoj međa Indije i Kine nije jasno definisana, i to kod mesta Naku La Pas u Sikimu koje se nalazi između Butana i Nepala, piše BBC.

Duga istorija nepoverenja

Dve azijske supersile imaju dugu istoriju međusobnog nepoverenja i sukoba duž velike granice koju dele. Ove najnaseljenije države sveta i nuklearne sile nikada se nisu dogovorile o dužini i pravcu njihove “linije stvarne kontrole” – granice koja luta strateški važnom regijom Himalaja.

Tenzije između dve zemlje su na visokom nivou od poslednjeg sličnog sukoba na granici, kada je 20 indijskih vojnika poginulo u dolini Galvan u junu. Kina ni tada nije izdala saopštenje o poginulima u sukobu. Ipak, indijska vojska umanjila je značaj incidenta izjavivši da je došlo do manjeg sukoba u oblasti Naku La Pas u Sikimu 20. januara 2021. godine.

Međutim, analitičari smatraju da bi, ukoliko obe strane ne prestanu sa zveckanjem oružja, trenutna situacija mogla da eskalira u rat velikih razmera, zbog čega je važno da se što pre postigne dogovor oko sporne granice.

Istorija sukoba

U poslednjim decenijama zabeleženi su mnogobrojni upadi preko granica, no i kratki, ali i krvavi rat 1962. godine. Ovo su neki od ključnih datuma:

1959, poseta Nehrua Pekingu

Indija je nasledila granični spor sa Kinom od svojih britanskih kolonijalnih vladara koji su organizovali konferenciju 1914. godine sa vladama Tibeta i Kine kako bi se uspostavila granica.

Zvanični Peking nikada nije priznao razgraničenje iz 1914. godine, poznato kao “Mek Mahonova linija”, te trenutno polaže pravo na teritoriju od 90.000 kvadratnih kilometara – skoro celu površinu koju čini indijska država Arunhal Pradeš.

Prvo usijanje zbog granice desilo se tokom posete indijskog premijera Džavaharlala Nehrua Pekingu 1959. godine.

Nehru je doveo u pitanje granice pokazane na zvaničnim kineskim mapama, što je nagnalo kineskog premijera Džou Enlaj da odgovori kako njegova vlada nije nikada prihvatila kolonijalne granice.

Pročitajte još:

Američki brodovi uplovili u Južno kinesko more

Novi sukobi na granici Indije i Kine, ima povređenih sa obe strane

1962, Kinesko-indijski rat

Kineske trupe prešle su spornu granicu sa Indijom 1962. godine, tokom spora oko demarkacije – linije razgraničenja dveju država.

To je dovelo do rata koji je trajao četiri nedelje i koji je odneo hiljade života na indijskoj strani linije pre povlačenja kineskih snaga. Peking je zadržao kontrolu nad Aksai Činom, strateškim koridorom koji povezuje Tibet sa zapadnom Kinom.

Indija i dalje polaže pravo na celu regiju Aksai Čin, kao i obližnju dolinu Šakšgam u severnom Kašmiru koja je pod kontrolom Kine.

Posle indijskog poraza, indijski ministar odbrane Krišna Menon je dao ostavku. Džavaharlal Nehru je bio žestoko kritikovan. Niti Indija niti Kina nisu priznale da su započele rat i nastavile su sa uzajamnim optuživanjima. Indijska vlada je odredila da komisija istraži uzroke rata i poraz.

Indijski poraz iz 1962. doveo je do promene doktrine, obuke, organizacije i opremanja indijske vojske. Poraz Indije je ohrabrio Pakistan da 1965. započene Drugi kašmirski rat. Na kineskoj strani pobeda je dovela do propagandne kampanje veličanja kineske vojske. Ministar rata Lin Bjao je time dobio bitne poene, a bio je i protežiran od strane Maoa kao njegov naslednik.

1967, sukob u mestu Naku La

Još jedan sporni lokalitet je Naku La, indijski najviši planinski prolaz u severoistočnoj državi Sikim koja je okružena Butanom, Nepalom i Tibetom pod kineskom upravom.

Tokom serije sukoba, uključujući i razmenu artiljerijske vatre, Nju Delhi je objavio kako je poginulo oko 80 indijskih vojnika, te naveo da je bilo do 400 kineskih žrtava.

1975, zaseda na lokalitetu Tulung La

Ova zaseda je bila posljednji slučaj kada je zvanično prijavljena razmena vatre preko sporne granice.

Četiri indijska vojnika su napadnuta iz zasede i ubijena kod razgraničenja u Arunačal Pradešu.

Zvanični Nju Delhi krivio je Peking za prelazak na indijsku teritoriju, a te navode Kina je odbacila.

2017, napetosti na platou Doklam

Indija i Kina su bile u veoma zategnutim odnosim u mestu na velikoj nadmorskoj visini – u regiji Doklam u Butanu, nakon što je Indija poslala vojsku da obustavi kinesku izgradnju puta u tom području.

Plato Doklam je strateški važan jer daje pristup Kini takozvanom kokošjem vratu – tankom pojasu zemlje koji povezuje indijske severoistočne države sa ostatkom zemlje.

Pravo na taj deo polagali su i Kina i Butan, indijski saveznik, a problem je kasnije rešen kroz razgovore.

2020, okršaj u Ladaku

Indija je u junu 2020. godine objavila kako je 20 njenih vojnika ubijeno nakon sukoba sa kineskim snagama, u strateški važnoj dolini Galvan na himalajskoj granici. Ovo je dramatična eskalacija koja predstavlja prve borbene žrtve između azijskih sila od 1975. godine.

Sukob je usledio posle nedelja tenzija niskog nivoa koje su usledile nakon povreda indijskih i kineskih vojnika tokom tuče na granici u državi Sikim početkom maja prošle godine.

Indijski zvaničnici navode kako su narednih dana kineske trupe prešle graničnu liniju dublje u području Ladaka i onda je Indija poslala dodatne trupe.

Nakon sukoba obe države objavile su da bi više volele mirno rešenje spora nakon susreta vojnih komandanata na visokom nivou. No, ti napori su ipak bili uzaludni i obe države su krivile onu drugu stranu za takvu situaciju.

Peking je potvrdio da je bilo žrtava, ali nije otkrio više detalja.

Najveći trgovinski partneri

Obe zemlje mogu mnogo toga da izgube, posebno jer je Kina jedan od najvećih indijskih trgovinskih partnera. Odnosi su se pogoršali zbog granice, a obe strane su pojačale izgradnju infrastrukture duž nekih pograničnih područja.

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi