Ko je bio čovek po kome je nazvana škola u kojoj je počinjen stravični masakr: Život Vladislava Ribnikara

Nezapamćeni masakr koji se 3. maja dogodio u Osnovnoj školi „Vladislav Ribnikar“ u Beogradu, kada je trinaestogodišnji dečak ubio osam đaka i čuvara škole, zavio je u crno mnoge porodice, i izazvao šok, nevericu i tugu u celoj zemlji. U pitanju je ugledna beogradska škola, u samom centru grada, koja je dobila ime po osnivaču agencije Tanjug i dugogodišnjem direktoru Politike.

24sedam/Katarina MIhajlović

Vladislav Ribnikar je rođen 15. juna 1900. godine u Beogradu. Bio je sin lekara i novinara Slobodana Ribnikara, srednjeg sina dr Franje Ribnikara i bratanac novinara i osnivača lista Politika Vladislava Ribnikara, po kome je dobio ime.

Umetnost kao prva ljubav

Školovanje je započeo u Beogradu, a za vreme Prvog svetskog rata nastavio u Francuskoj. Želeo je da se bavi umetnošću, pa je u Parizu najpre studirao slikarstvo, ali je po očevoj želji upisao arhitekturu. Studirao je na pariskom univerzitetu Sorboni, gde je diplomirao 1922. godine. Nakon pogibije braće Ribnikar - Vladislava i Darka, tokom Prvog svetskog rata, njegov otac Slobodan je nakon rata postao direktor lista Politika. Posle očeve smrti, 1924. godine Vladislav je došao na čelo Politike i u toku međuratnog perioda je podigao do najčitanijeg lista u Kraljevini Jugoslaviji.  

Na početku rada u Politici, još neupućen u praktičnu stranu novinarstva, prepustio je vođenje lista, a posebno uređivanje političkih stranica, novinaru Milanu Gavriloviću, i posvetio se unapređivanju kulturnih i društvenih rubrika. Prihvatao je i druga novinarska zaduženja, kao što je bilo izveštavanje iz gradova susednih zemalja, najpre Sofije, koju je igrom slučaja posetio nekoliko dana pred najveći teroristički napad u istoriji Bugarske, u Crkvi Sv. Nedelje 16. aprila 1925. godine. Proputovao je više evropskih zemalja i pisao o njima, a 1927. je otputovao u Moskvu, glavni grad Sovjetskog Saveza, tada prve socijalističke zemlje. Iz prestonice SSSR, u vreme kada Beograd sa Moskvom nije održavao diplomatske odnose, javio se zanimljivim napisima u preseku političkih, socioloških i ekonomskih činjenica, koje je list plasirao kao uvodnike.

Wikipedia

Kuća Ribnikara i podizanje ustanka

Tokom boravka u Moskvi stupio je u vezu sa članovima rukovodstva Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) koji su se nalazili u emigraciji. Vezu sa komunistima održavao je i kasnije, a intenzivirao je nakon okupacije Jugoslavije, aprila 1941. godine. Nakon dolaska generalnog sekretara KPJ Josipa Broza Tita iz Zagreba u Beograd, početkom maja 1941, kuća Ribnikara u Botićevoj ulici na Dedinju postala je ilegalni centar vodećih partijskih kadrova i ilegalaca. Tu je 4. jula 1941. održana istorijska sednica Politbiroa CK KPJ na kojoj je doneta odluka o podizanju ustanka, zbog čega je ova kuća nakon rata pretvorena u spomen-muzej.

Polovinom septembra 1941, preko svog prijatelja popa Dragoljuba Milutinovića, sveštenika iz Ivanjice, koji je bio u četničkom pokretu Koste Pećanca, nabavio je četiri četničke legitimacije, sa kojima su Josip Broz Tito, Aleksandar Ranković, Ivan Milutinović i Ivo Lola Ribar, napustili okupirani Beograd i otišli na oslobođenu teritoriju zapadne Srbije. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije primljen je 1941. godine.

U logoru na Banjici

Zbog saradnje sa komunistima, ali i odbijanja zahteva okupatorskih vlasti da nastavi izdavanje lista Politika, bio je oktobra 1941. uhapšen i zatvoren u logoru na Banjici. Bilo je planova da zajedno sa Ivanom Ribarom napusti Beograd i pređe na oslobođenu teritoriju, ali je to omelo njegovo hapšenje. Zahvaljujući intervenciji doktora Vajnmana, koga je poznavao preko masonskih veza, kao i garancija uglednih Beograđana, u martu 1942. je pušten iz logora uz obavezu da bude u kućnom pritvoru i da se ne bavi političkim delovanjem. Zajedno sa suprugom Jarom i grupom istaknutih partijskih radnika, u maju 1943. godine napustio je okupirani Beograd i preko Save otišao u Srem, na slobodnu teritoriju. Iz Srema se prebacio u Bosnu, gde se priključio rukovodstvu Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP).

24sedam/Lj.K.

Osnivanje Tanjuga i povratak Politici

Novembra 1943. u Jajcu je, zajedno sa Mošom Pijade, bio jedan od osnivača Telegrafske agencije Nove Jugoslavije (TANJUG) i njen prvi direktor. Krajem istog meseca bio je većnik na Drugom zasedanju AVNOJ-a na kome je izabran za člana Predsedništva AVNOJ-a i člana Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije (NKOJ), u kome je bio potpredsednik i poverenik za informacije. Oktobra 1944. sa Visa je došao najpre u oslobođeni Aranđelovac, a odatle u Beograd, sa zadatkom da obnovi izlaženje Politike. Od srede, 25. oktobra, do subote, 28. oktobra, organizovao je rad redakcije, administracije, štamparije i ekspedicije za prvi posleratni broj - 11.798. od osnivanja lista.

Nakon oslobođenja Jugoslavije, bio je ministar prosvete u Privremenoj vladi DFJ, a od 1946. predsednik Komiteta za kulturu i umetnost. Od 1948. do 1951. bio je predsednik Komiteta za kinematografiju, član Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ i Centralnog odbora Narodnog fronta Jugoslavije, a od 1953. predsednik Jugoslovenskog crvenog krsta. Godine 1947. bio je delegat FNRJ na zasedanjima Generalne skupštine OUN-a i UNESKO-a, gde je jedno vreme bio član Izvršnog saveta. Od oslobođenja do smrti bio je direktor Politike.

24sedam

Privatni život

U prvom braku sa Stanom, rođenom Đurić, imao je sina akademika Slobodana i dve ćerke - Milicu i Ivanu. Nakon razvoda, Stana se preudala za Huga Klajna i sa njim rodila sina Ivana. Iz braka sa Jarom Ribnikar, rođenom Hajek, sa kojom se oženio 1936. imao je sina Darka i ćerku Vladislavu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima je Orden narodnog oslobođenja, kojim je odlikovan 26. februara 1945. godine.

Umro je u Beogradu 1. decembra 1955. godine. Sahranjen je u porodičnoj grobnici na Novom groblju.

Bonus video:

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi