Staza smrti: Ulica na Banjici krije sećanje na strašne zločine nemačkih okupatora
Kaldrmisani deo ulice generala Pavla Jurišića Šturma obeležje je koncipirano tako da bude utisnuto u život Beograđana, podsećajući ih na rodoljube žrtv
Ulica Veljka Lukića Kurjaka, danas poznatija pod imenom Generala Pavla Jurišića Šturma, prožeta je kaldrmom dugom skoro 100 metara, po sredini kolovoza, a mnogi stanari beogradskog naselja Banjica, ali i vozači čiji točkovi vozila svakodnevno gaze po njoj, ne znaju koja je njena simbolika.
Ta uska kaldrmisana staza i danas izaziva nedoumicu među žiteljima prestonice, a čuđenje je dodatno izazvala činjenica da su neimari “Beograd puta”, kada su pre nekoliko godina presvukli ulicu novim slojem asfalta, ostavili kocke po sredini. Čak su ih i zalili novim slojem katrana, da duže i postojanije stoje.
Malo se zna, ali “misteriozna” kaldrma zapravo predstavlja “stazu smrti” kojom je kamionima nacističke vojske od kapije Banjičkog logora sprovođeno između 4.000 i 20.000 žrtava u Jajince, gde su ih čekale puščane cevi streljačkog voda.
Printscreen/Google Maps
Obeležje “poslednjih koraka” čitavom dužinom te staze smrti izvedeno je u jesen 1969. godine kao deo šireg memorijala, u vidu – uske neravne staze kamene kocke po sredini ulice.
Ono je koncipirano tako da bude utisnuto u život Beograđana, podsećajući ih, svaki put kada tuda prolaze, na rodoljube koji su surovo ubijeni u logoru.
Nezaboravni užasi u Banjičkom logoru
Banjički logor osnovali su nemački okupatori jula 1941. godine i bio je namenjen srpskim ustanicima i svima koji su na bilo koji način pružali otpor fašističkoj okupaciji, pre svih pripadnicima i simpatizerima Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), ali i članovima njihovih porodica.
Bio je najveći koncentracioni logor na području okupirane Srbije i jedno od centralnih stratišta u sistemu represije na Balkanu tokom Drugog svetskog rata.
Predstavljao je mesto gde su nacisti i njihovi pomagači zatvarali, tukli, mučili, zlostavljali svakodnevno muškarce i žene, stare i mlade, pa i decu, Srbe, Jevreje, Rome, ali i pripadnike drugih jugoslovenskih naroda, koji su bili članovi KPJ.
Glavno strelište – Jajinci
Vikipedia
Mnogi zatvorenici iz Banjice su prebacivani u druge nemačke koncentracione radne logore u Srbiji. Mnogi drugi su ubijeni na ostalim stratištima, dok je strelište u Jajincima važilo za glavno.
Pročitajte još
Zbog uništavanja dokaza, konačan broj žrtva nije poznat, ali su u logorskim knjigama sačuvani podaci o ubistvu 4.286 muškaraca, žena i dece.
Državna komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača je utvrdila da je do aprila 1944. godine ubijeno 8.756 banjičkih logoraša.
Banjički logor je proglašen za spomenik kulture 1984. godine.
Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari