Kako je vojnik koji nije želeo da se bavi politikom postao legenda srpske junačke istorije: Pre tačno 77 godina preminuo je vojvoda Bojović
Petar Bojović jedan je od najodlikovanijih srpskih vojskovođa u istoriji
Vojnik koji nije želeo da se bavi politikom, vojskovođa koji nije napuštao svoje ratnike, zaboravljeni heroj i vojvoda, sve to bio je Petar Bojović, legenda iz srpske junačke istorije, koji je preminuo na današnji dan 1945. godine u Beogradu.
Bojović je karijeru započeo kao konjički oficir, ali je sticajem okolnosti početkom 20. veka prešao u pešadiju. Bio je najbolji u 12. klasi Artiljerijske škole Vojne akademije.
U Prvom balkanskom ratu Bojović je bio načelnik Štaba Prve armije od oktobra 1912. godine. U ovom ratu se istakao tokom Kumanovske i Bitoljske bitke, posle kojih je dobio čin generala.
Takođe, u Drugom balkanskom ratu bio je načelnik Štaba Prve armije koja je odnela pobedu u bici na Bregalnici, a posle rata bio je komandant trupa Novih oblasti na Kosovu i u Makedoniji.
Trenuci velike slave
Početak Prvog svetskog rata Bojović je dočekao kao komandant Prve armije, a učestvovao je i u završnim operacijama Cerske bitke. Međutim, ubrzo je ranjen na bojištu, zbog čega je smenjen sa mesta komandanta.
Reaktiviran je 1915. kao komandant trupa Novih oblasti, i tih dana, dok se srpska vojska povlačila prema Kosovu, upravo te jedinice su pružile veliki otpor neprijatelju pre nego što su se i same povukle.
On je bio u grupi čelnika ondašnje Srbije koji su smatrali da je povlačenje vojske preko Albanije jedino rešenje - u bezizlaznoj situaciji, smatrao je, bolje je povući se negde i dobiti na vremenu dok se vojska ne oporavi i reorganizuje.
U tim najtežim trenucima, umesto obolelog vojvode Putnika, Bojović krajem decembra 1915. godine dolazi na mesto načelnika Štaba Vrhovne komande. Ovu dužnost vršio je do februara 1916. planirajući sve – od kontakata sa saveznicima, preko transporta brodovima, do izbora lokacije na Krfu i brige o ranjenima.
Upravo armija kojom je komandovao Bojović bila je ta koja je oslobodila najveći deo Srbije, sam Beograd, pa i dalje - Banat, Srem, Bačku, Slavoniju i dobar deo Hrvatske.
Najodlikovaniji vojskovođa
Petar Bojović jedan je od najodlikovanijih srpskih vojskovođa u istoriji, a ovo su samo neke od počasti koje je dobio: Orden Jugoslovenske krune prvog reda, Orden Karađorđeve zvezde prvog reda i francuski Orden Legije časti. Uvršten je u red najvećih vojskovođa Prvog svetskog rata i srpske ratne istorije.
Poniženje odlikovanog vojvode
Vojvoda je okupaciju u Drugom svetskom ratu dočekao u kućnom pritvoru jer je odbio da javno podrži dogovor sklopljen između okupacione vlasti i Nemaca - nijedan nemački vojnik nikada neće preći prag Bojovićevog doma, dok se vojvoda bude držao toga da tokom čitavog trajanja okupacije ne napusti svoju kuću i vrt oko nje.
I tako je, u tom trenutku, jedini živi vojvoda Srbije, Petar Bojović, postao žrtva maltretiranja mladih komunista po oslobođenju Beograda 1944. godine.
Ono što se zvanično zna je da je u novemru 1944. vojvoda Bojović pozvan da da iskaz i da je to saslušavanje trajalo puna tri dana. Za vojvodu koji je u tom trenutku imao punih 87 godina ovaj čin je bio neprijatan i u najmanju ruku ponižavajući.
Nakon završetka saslušanja Bojović se vratio u svoju kuću i opet iz nje nije izlazio.
Neprijatan incident i smrt u 86. godini
Prema svedočenjima bliskog porodičnog prijatelja Koste Rakića, tih meseci dogodio se jedan neprijatan incident - u dom Bojovića upala su dvojica pripadnika Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije.
Nakon što su pronašli starog vojvodu, vređali su ga i ponižavali i u jednom momentu oteli su mu sablju od koje se starac nikada nije odvajao.
Vrlo brzo posle ovog nemilog događaja, 19. januara 1945. godine vojvoda Petar Bojović preminuo je u svojoj kući u Beogradu.
Uzrok smrti, koji je naveden u odgovarajućoj rubrici matične knjige umrlih pri Hramu Svetog Save na Vračaru, bilo je obostrano zapaljenje pluća. Bilo mu je 86 godina.
Petar Bojović sahranjen je u porodičnoj grobnici na Novom groblju u Beogradu 21. januara u prisustvu pravoslavnog sveštenika, u krugu najbliže porodice i prijatelja. Po svedočenju Koste Rakića, pogreb su, sa pristojne udaljenosti, sve vreme pažljivo pratila dvojica muškaraca obučena u kožne mantile tamne boje za koje su svi prisutni sa pravom pretpostavili da su bili pripadnici Ozne.
Nijedne novine, kao ni onovremeni Radio Beograd, nisu javile za smrt proslavljenog borca.
Bonus video
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari