Sveti Nikola - svetac koji spaja Srbiju! Da li znate kako je postao najzastupljenija slava?
Tradicija slavlja Svetog Nikole među Srbima
Svake godine, 19. decembra, pravoslavni vernici slave Svetog Nikolu, a procene govore da će više od 40% domova širom zemlje danas obasjati slavska sveća.
Sveti Nikola je neosporno najzastupljenija slava u Srbiji, a ovaj fenomen možemo objasniti iz različitih perspektiva.
Sveti Nikola, episkop Mire Likijske u Maloj Aziji, bio je vaseljenski svetac poštovan i na zapadu i na istoku. Tokom svog života, bio je poznat po velikodušnosti i milosrđu, deljenju bogatstva siromašnima i širenju vere i pravde među narodom. Njegova pojava donosila je utehu i mir, a legenda o Deda Mrazu, prema nekim tumačenjima, možda je proizašla iz njegovog života. Zapadni svet je usvojio lik Svetog Nikole kao Santa Klausa, debelog čoveka u crvenom koji donosi poklone deci.
Kult Svetog Nikole među Srbima
Međutim, u Srbiji se kult Svetog Nikole održao sa dubokim korenima. Srbi su prihvatali hrišćanstvo uzorom Svetog Nikole, učeći o vrlinama i smislu ove religije iz njegovog života, te ga usvojili kao svog zaštitnika.
Pročitajte još:
Sveti Nikola je živeo u 4. veku, a njegovo žitije je jedno od prvih prevedenih sa grčkog jezika. Učenje iz njegovog života postalo je deo srpske tradicije, a on je postao zaštitnik naroda.
Tanjug/Sava Radovanović
Pored toga, postoji i prizemniji razlog za popularnost Svetog Nikole među Srbima. Stara Srbija je bila pretežno zemlja seljaka koji su tokom godine radili na poljima. Zima je bila jedini period odmora, pa je Sveti Nikola, čije se slavlje poklapa sa početkom zime, bio idealan za okupljanje porodica i prijatelja.
Takođe, ekonomske okolnosti igrale su ulogu u širenju kulta Svetog Nikole među Srbima. Slava se slavi tokom božićnog posta, pa je spremanje obroka za slavu bilo ekonomično i dostupno, često se bazirajući na osnovnim sastojcima poput hleba, krompira i rakije, uz dodatak ribe.
Zaštitnik putnika na vodi!
Ova svetkovina ima duboke korene među Srbima, posebno u srpskom Podunavlju, gde su se vekovima gradile crkve posvećene ovom svetitelju duž reke Dunav.
Tradicija gradnje crkava posvećenih Svetom Nikoli uz Dunav bila je duboko ukorenjena u srpskom narodu, pa gradovi kao što su Vukovar, Novi Sad, Sremski Karlovci, Zemun, i mnogi drugi, imaju crkve posvećene ovom svetitelju.
Profimedia
Ova tradicija se takođe održava među Primorcima, srpskim zajednicama u mestima poput Pule, Rijeke, Kotora, i drugim primorskim područjima.
Interesantno je da su i pojedini Srbi u Albaniji, čak i nakon promene vere, nastavili da slave Svetog Nikolu prema starom kalendaru. Ova tradicija je bila tako ukorenjena da su se neki Arbanasi i dalje pridržavali starih običaja i kalendara, čuvajući sećanje na Svetog Nikolu.
Iako ćete o njegovom životu pronaći mnogo zanimljivih podataka, retko se objašnjava zbog čega je baš ovaj svetac najslavljeniji među Srbima.
Verski analitičar Draško Đenović objasnio je kako se desilo da Srbi Svetog Nikolu toliko slave.
- To je istorijski najčešće slavljen svetac, jer je verovatno najveći broj verovatno naših starih primio hrišćanstvo u vreme Svetog Nikole. Zapravo, slavi se jer je porodica primala hrišćanstvo na taj dan pre mnogo vekova. A kako su porodice rasle i granale se, tako se širilo i to slavljenje Svetog Nikole. Ali to važi i za druge slave, ne samo za ovog sveca - objasnio je Đenović.
On kaže da su nekada postojali putujući propovednici hrišćanstva, pa ne isključuje mogućnost da su se Ćirilo i Metodije, koji su širili hrišćanstvo u našu zemlju, naši u Srbiji baš u vreme proslave svetitelja.
Svi ovi razlozi zajedno su doprineli tome da Sveti Nikola postane najomiljenija slava u Srbiji.
Danas, milioni Srba širom zemlje proslavljaju ovog svetog sveca u miru i slozi, okupljajući se sa porodicom i prijateljima kako bi obeležili ovu posebnu tradiciju.
Bonus video
Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari