Poslanica povodom stogodišnjice Srpske patrijaršije: Ostajte i istrajte u zajedništvu, u krilu svoje majke crkve

U Sremskim Karlovcima počela je proslava velikog crkveno-istorijskog jubileja - stogodišnjice proglašenja Srpske patrijaršije.

Tim povodom, patrijarh SPC Porfirije uputio je poslanicu sveštenstvu, monaštvu i svim sinovima i kćerima svete Crkve povodom proslave velikog jubileja, koji zbog epidemije koronavirusa nije mogao da bude proslavljen 2020. godine.

"Velika je naša radost u Duhu Svetome zato što, molitveno pominjući naše oce koji su baš u Karlovcima proglasili veliko delo vaspostavljanja jedinstva Srpske Pravoslavne Crkve, imamo na umu da smo duhovni potomci onih koji su u ovaj deo naše današnje Srbije doneli ime Hristovo i organizovani crkveni život još u apostolsko doba. Apostol Pavle u Poslanici Rimljanima pozdravlja Andronika, prvog episkopa antičkog Sirmijuma, danas obližnje Sremske Mitrovice, sedišta drevne episkopije. U Sirmijumu, jednoj od četiri prestonice Rimskog Carstva, u Dioklecijano-vim gonjenjima su mučenički venac zadobili svetitelji Božji episkop Irinej, đakon Dimitrije, petorica kamenorezaca sa Fruške Gore i mnogi drugi čija se imena nalaze u imenoslovima svetih, a još više je onih čija imena nisu zapisana, ali su Bogu poznata. Kao njihovi naslednici i baštinici, 1500. leta Gospodnjeg sremsku episkopiju, sada na nemanjićkom korenu, ponovo uspostavljaju izobiljem talanata od Boga blagosloveni sveti iz roda Brankovića. Iz divnih fruškogorskih manastira, koje su podigli ili obnovili, iz vrdničkog kivota svetoga kneza Lazara, jazačkog kivota svetoga cara Uroša Nemanjića i iz krušedolskih kivota svetih Brankovića, nikla je Karlovačka mitropolija, a potom i Patrijaršija, koja je izgradila čvrsto crkveno ustrojstvo, ali i bila ključni pokretač duhovnog i sveukupnog društvenog i kulturnog razvoja našeg naroda sve do pobede u Velikom ratu, navodi se u poslanici.

Patrijarh Porfirije dalje podseća da je Srpska Pravoslavna Crkva, od nezakonitog i nasilnog ukidanja Pećke Patrijaršije 1766. godine, živela podeljena u mitropolije i episkopije u granicama različitih država, ali se i u tim uslovima svaka crkvena organizaciona jedinica starala da očuva duhovni i nacionalni identitet svoje pastve, da obezbedi opstanak srpskoga naroda.

"To je činila po cenu najvećih žrtava, neprestano razgorevajući plamen nade da će se svi pravoslavni Srbi ponovo sabrati pod omoforom i pred tronom srpskog prosvetitelja, svetitelja Save. I konačno, posle pobede u Velikom ratu, po oslobođenju i stvaranju države južnih Slovena, 12. septembra 1920. godine u Sremskim Karlovcima, u prisustvu regenta Aleksandra Karađorđevića i državnih zvaničnika, održan je Sabor arhijerejâ na kojem je, posle stotinu i pedeset četiri godine, uz liturgijsko jedinstvo, koje nikada nije ni bilo narušeno, vaspostavljeno i kanonsko i administrativno jedinstvo i svečano proglašena obnovljena Pećka Patrijaršija, odnosno Srpska Pravoslavna Crkva, na području njene istorijske i kanonske jurisdikcije. Tako su konačno ispunjene težnje mnogih pokoljenja naših predaka, navodi patrijarh u poslanici.

Podseća dalje da je danas naša sveta dužnost pomenuti sve arhijereje koji su bili neposredni pregaoci u vaspostavljanju i proglašenju jedinstva Srpske Pravoslavne Crkve.

"Na prvom mestu je to arhiepiskop beogradski i mitropolit Srbije Dimitrije Pavlović, potom prvi patrijarh obnovljene jedinstvene Srpske Crkve; mitropolit crnogorski Mitrofan Ban, koji je predsedavao i rukovodio sednicama; mitropolit dabrobosanski Petar Zimonjić, potonji u Gospodu proslavljeni sveštenomučenik Petar Sarajevski, mitropolit sarajevski Evgenije Letica, mitropolit banjalučki i bihaćki Vasilije Popović, episkop pakrački Miron Nikolić, episkop temišvarski Georgije Letić, episkop gornjokarlovački Ilarion Zeremski, episkop zadarski Dimitrije Branković, episkop bački Irinej Ćirić, episkop raško-zahumski Kirilo Mitrović, episkop budimski Georgije Zubković, episkop zvorničko-tuzlanski Ilarion Radonić i episkop vršački Gavrilo Zmejanović. Upućujući Gospodu blagodarne molitve za ove naše oce i moleći njih da pred Prestolom nebeskim pominju naše pokoljenje, danas sa ponosom u saborno narodno pamćenje upisujemo taj 12. septembar 1920. godine, kada je u Sremskim Karlovcima, uz hiljade vernika okupljenih iz svih oslobođenih i ujedinjenih srpskih zemalja, uz zvuke zvonâ sa svih karlovačkih hramova i topovske salve pobedničke srpske vojske, obnarodovan ukaz o obnovi Pećke Patrijaršije i sabornom jedinstvu srpskih crkvenih oblasti: Arhiepiskopije beogradske i Mitropolije Srbije; Arhiepiskopije karlovačke i Mitropolije srpske, sa episkopijama dalmatinsko-istrijskom i bokokotorskom; Arhiepiskopije cetinjske i Mitropolije Crne Gore, Brdâ i Primorja; zatim Mitropolijâ skopske, raško-prizrenske, veleško-debarske, pelagonijske, prespansko-ohridske, strumičke, jednog dela Mitropolije vodenske, Episkopije poljanske; Mitropolijâ Bosne i Hrecegovine: dabrobosanske, hercegovačke, zvorničko-tuzlanske i banjalučko-bihaćke, ujedinjenih u jednu autokefalnu Ujedinjenu Srpsku Pravoslavnu Crkvu", dodaje se u poslanici.

TANJUG/ MINISTARSTVO ODBRANE I VOJSKA SRBIJE

 

Podseća se da je Sveti Arhijerejski Sabor Srpske Pravoslavne Crkve ubrzo, 28. septembra 1920. godine, najuglednijeg arhijereja tog doba, mitropolita beogradskog Dimitrija, izabrao za prvog patrijarha obnovljene Patrijaršije, što je 20. novembra iste godine  potvrdio i Izborni sabor.

"Ubrzo, 19. februara 1922. godine, Patrijaršija u Konstantinopolju je odgovarajućim crkvenim aktom, svepravoslavno prihvaćenim Tomosom, potvrdila ujedinjenje istorijskih srpskih crkvenih oblasti kao „kanonsko i opravdano“, a Srpska Pravoslavna Crkva je priznata, „za stalno i zauvek”, kao sestrinska Crkva svih autokefalnih Pravoslavnih Crkava. Ovaj veliki praznik jeste praznik jedinstva i sloge, dan kada je od svih potvrđena opšta, svagdašnja svest o jedinstvu i kontinuitetu naše svete Pravoslavne Crkve u istoriji, posebno od velikog događaja sticanja autokefalije, pre više od osam vekova, od Žiče, Peći i Karlovaca do Beograda. I mi danas, posle stotinu godina, radosno objavljujemo i proslavljamo ovaj istorijski događaj, bilo da živimo u matici, bilo u nekoj od srpskih ili okolnih zemalja, bilo u rasejanju, razbacani burom istorijskih vetrova širom šest kontinenata, ističe patrijarh u poslanici.

U svim nevoljama, nedaćama i stradanjima Srpska Pravoslavna Crkva je delila i radosti i tuge vascelog srpskog naroda, a Patrijaršija srpska je bila i ostala simvol narodnog jedinstva i onda kada je državno ustrojstvo i jedinstvo bivalo razbijeno.

"Zbog svega toga mi ovih dana, kada se sećamo podviga naših predaka koji su žudili za jedinstvom, za jedinstvo se borili i jedinstvo Crkve ostvarili, ozareni svetlošću Vaskrsenja Hristovog, šaljemo arhipastirski blagoslov svoj punoći naše Srpske Pravoslavne Crkve, istorijske Patrijaršije pećke i beogradsko-karlovačke, i pozivamo naš verni narod u zemlji i rasejanju da, uprkos svim iskušenjima, ostane i istraje u zajedništvu, u krilu svoje Majke Crkve, zaključuje patrijarh SPC Porfirije u poslanici.

Bonus video:

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi