Njegove pesme svi znate, a život mu je kao scenario za film: Ovo je njegova priča

Svaka svetkovina, svako veselje u Srbiji i regionu teško da može da prođe bez pesama poput "Jesen prođe, ja se ne oženih", "Prođoh Bosnom kroz gradove" ili "U lijepom starom gradu Višegradu". A malo ko zna da iza njih stoji skromni Kragujevčanin, samouki muzičar i tekstopisac Dragiša Nedović, čovek čije su pesme postale deo narodne tradicije, a koji nas je napustio na današnji dan pre 59 godina.

Pevač naroda, bez škole i formalne obuke

Rođen 1916. godine u siromašnoj porodici u Kragujevcu, Dragiša je već kao šesnaestogodišnjak krenuo pešice po tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, sa samo gitarom u ruci. Osetio je poziv da peva o običnom čoveku, njegovoj ljubavi, patnji i svakodnevnim radostima. Prva stanica mu je bila Bosna, gde je napisao neke od najlepših sevdalinki: "U lijepom starom gradu Višegradu", "Iz Bosne se jedna pesma čuje", "Bosanjske me pjesme zanijele"... Njegove reči i melodije postale su deo bosanske muzičke baštine, a da mnogi nisu ni znali da ih je napisao jedan Srbin iz Kragujevca.

Nakon Bosne, put ga je odveo u Dalmaciju. Očaran morem i životom ribara, napisao je pesme u duhu dalmatinskog melosa: "O, lipa ti neznanko", "O, brodiću beli", "Mare, Mare, srićo moja"...

Po povratku u Srbiju, njegovo stvaralaštvo procvetalo je u punom sjaju. Pisao je pesme koje su ubrzo prihvaćene kao izvorne: "Stani, stani, Ibar vodo", "Na Moravi vodenica stara", "Obraše se vinogradi dole kraj Topole", "Harmoniko moja", "Lepе li su nano Gružanke devojke" i druge.

Preživeo Šumarice, ali ne i tamnicu

Početak Drugog svetskog rata zatekao ga je u rodnom Kragujevcu, gde je 1941. izveden na streljanje u Šumaricama. Sudbina je htela da ga od sigurne smrti spase nemački vojnik koji ga je prepoznao kao autora pesama. Umesto u grob, poslat je u logor u nemački grad Dormagen, gde je proveo četiri godine kao zarobljenik. Po povratku u Srbiju, saznao je da su mnoge njegove pesme i tekstovi uništeni, ali nije odustao. Nastavio je da stvara, osnivajući Udruženje kompozitora i tekstopisaca narodnih pesama.

Iako je postao muzička legenda, život mu nije bio lak. Teško je oboleo na plućima i napisao pesmu "Pluća su mi bolna", koja je kasnije zabranjena zbog navodnog talasa samoubistava koje je izazvala.

Pečat u muzici – pesme koje su nadživele autora

Uprkos svemu, njegovo nasleđe je neizbrisivo. Dragiša Nedović napisao je preko 400 pesama, od kojih su mnoge nepravedno pripisivane narodnom stvaralaštvu. Njegov talent bio je toliko vanvremenski da su njegove pesme pevane i voljene širom Balkana, od Srbije i Bosne, preko Hrvatske i Crne Gore, do Makedonije.

Posebnu nepravdu doživela je "U lijepom starom gradu Višegradu", pesma koja je dugo bila izvođena u skraćenoj verziji, bez strofe u kojoj Nedović peva o svom povratku u Srbiju.

Danas, više od pola veka nakon njegove smrti 1966. godine, njegova muzika i dalje živi. Njegove pesme pevaju se na svadbama, slavama, kafanama i koncertima. U Vrnjačkoj Banji od 2006. godine održava se festival u njegovu čast, a u Kragujevcu je najavljeno podizanje njegovog spomenika. Jer, kako reče jedan njegov prijatelj: "Njegove pesme su duša Balkana".

Bonus video:

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi