Vojvoda Momčilo Đujić spasio je Srbe sa Dinare od ustaškog noža: "Pop vatra" ušao u legendu i brojne srpske patriotske pesme!
Đujićevi četnici su sa uspehom držali ustaše dalje od Knina i okoline, što je Srbe spasilo od daljih pokolja, za razliku od naših sunarodnika koji su bili izvan teritorije koja je bila pod Đujićevom kontrolom
Na današnji dan 1999. godine u bolnici u San Dijegu preminuo je sveštenik i četnički vojvoda Momčilo Đujić.
Rođen je u selu Kovačić kod Knina u Kraljevini Dalmaciji, koja je bila administrativna jedinica u sastavu Austrougarske. Bio je najstariji od petoro dece Rada Đujića i Ljubice.
Đujić je osnovnu školu završio 1918. godine, kao najbolji učenik u razredu. Između 1920. i 1924. godine, pohađao je nižu gimnaziju u Kninu. U Sremskim Karlovcima je 1929. godine počeo pohađati srpsku pravoslavnu bogosloviju, diplomirao je 1931. godine i rukopoložen je za sveštenika dve godine kasnije.
Oženio se Zorkom Dobrijević Jundžić, ćerkom uglednog trgovca iz Bosanskog Grahova, a ubrzo posle toga mu je dodeljena parohija u selu Strmica, nedaleko od Kovačića.
Kao sveštenik, bio je veoma aktivan u edukaciji naroda i razvijanju svog kraja. Organizovao je izgradnju narodnog doma u Strmici 1934. godine, a finansirao je i nadgledao navodnjavanje poljoprivrednih površina zapadno od Mračaja i odobrio rekonstrukciju zvonika na Crkvi Svetog Jovana Krstitelja.
U narodu je postao poznat po svojim vatrenim govorima koje su meštani s pažnjom slušali. Zbog toga je i dobio nadimak "pop vatra", koji će ga pratiti do kraja života.
Aktivan u četničkom pokretu pre rata
Đujić je bio aktivan u četničkom pokretu za vreme Kraljevine Jugoslavije, a posle ubistva kralja Aleksandra Karađorđevića u Marseju počeo je da skuplja oružje i organizuje srpske narodne skupine u okolini Knina.
- Znao sam da zemlja neće preživeti, jer niko ne može staviti Srbe i Hrvate u istu torbu - govorio je posle Đujić.
Već 9. januara 1935. godine predsedavao je skupom od dvadeset novoregrutovanih četnika u selu severno od Knina, zajedno sa đeneralom Ljubom Novakovićem, zamenikom Koste Pećanca. Skup je održan pod budnim okom seljana, a Đujić je po prvi put viđen u četničkoj uniformi, sa kokardom na šubari.
Đujić je 6. septembra u Vrlici osnovao četničku organizaciju. Nekoliko meseci kasnije, okupio je odred od 70 četnika iz sela Otrić i Velika Popina, a posle je organizaciju širio i po ostalim mestima.
Branio Srbe od ustaša
Po osnivanju NDH, kao ugledni Srbin i sveštenik SPC, Đujić je u poslednji čas izbegao da ga ustaše uhapse. Ubrzo se našao na čelu borbe sa ustašama, braneći srpski narod iz svog kraja.
Đujićevi četnici su sa uspehom držali ustaše dalje od Knina i okoline, što je Srbe spasilo od daljih pokolja, za razliku od naših sunarodnika koji su bili izvan teritorije koja je bila pod Đujićevom kontrolom. Dok se leto približavalo, Đujićevi četnici su preuzeli Drvar od ustaša.
Videvši da ustaše čine masovne zločine u italijanskoj okupacionoj zoni, četnički komandant Stevo Rađenović i Đujić su početkom leta stupili u kontakt sa Italijanima i od njih zatražili da zaustave ustaške zločine nad Srbima i omoguće povratak srpskih izbeglica, kao i ukidanje uredbe kojom je omogućena konfiskacija imovine u vlasništvu Srba u NDH.
Paradoksalno, danas Hrvati, čija je Nezavisna Država Hrvatska bila najverniji Hitlerov saveznik, Đujića optužuju za saradnju sa italijanskim fašistima, izbegavajući da kažu da je Đujićeva saradnja sa Italijanima bila neophodna kako bi se umanjio genocid nad srpskim življem od strane ustaške NDH.
Početkom januara 1942. godine osnovana je Dinarska divizija, nakon što je Đujić stupio u kontakt sa generalom Dražom Mihailovićem. Ova jedinica će biti najzaslužnija za to što na teritoriji koju je držala, nad Srbima nisu izvršeni ni približno veliki zločini kao u drugim delovima zločinačke NDH.
Uživao veliko poštovanje u srpskoj emigraciji
Kako su Crvena armija i partizanske jedinice napredovale, pripadnici Đujićeve Dinarske divizije prvo su se povukli u Sloveniju, da bi zatim bili prebačeni prvo u Italiju, a posle i u Nemačku, u logore za raseljena lica. Kao i dobar deo njegove jedinice, Đujić je emigrirao u Sjedinjene Američke Države.
Vojvoda je u emigraciji uživao veliko poštovanje i bio je rado viđen gost na svim okupljanjima srpske emigracije.
Iza sebe je ostavio troje dece, dve unuke, četvoro praunučadi, brata Boška Đujića i sestru Ilinku Đujić.
U nekrologu posvećenom Đujiću u "Njujork tajmsu", koji je napisao novinar Dejvid Bajdner, navedeno je da je Đujić bio žestok neprijatelj komunizma, nacizma i fašizma, da je učestvovao u epskim bitkama Drugog svetskog rata i da je sproveo mnoga dela ratne hrabrosti.
Posle pada socijalističkog sistema na ovim prostorima, Đujić je opevan u brojnim srpskim patriotskim pesmama, a najviše pesama mu je posvetio Baja Mali Knindža.
Bonus video
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari