Dubrovnik se prvi put u sastavu hrvatske države našao u NDH: Hrvati besramno nastavljaju da prisvajaju srpsku kulturu

Potpredsednik Matice hrvatske Mario Jareb nedavno je, gostujući na Hrvatskoj radio-televiziji, optužio Srbiju da, kako tvrdi, prisvaja hrvatske književnike, uz konstataciju da je Dubrovnik uvek bio i jeste "meta tih velikosrpskih prisezanja".

On je rekao da je pre pedeset godina postojala "opšta opasnost po hrvatski jezik", jer je "sve više guran pod srpsku verziju navodnog zajedničkog jezika".

Ognjen Karanović/Printscreen/Youtube, Центар за друштвену стабилност

Reagujući na nove neistine i provokacije iz Hrvatske, istoričar Ognjen Karanović za 24sedam kaže da bi o dubrovačkoj književnosti najbolje mogli da govore teoretičari i istoričari srpske književnosti. 

- Jedan veliki doprinos razumevanju istorije srpske književnosti u pogledu karaktera dubrovačke književnosti dala je Matica srpska putem velike edicije “Deset vekova srpske književnosti”. Takođe, veliki doprinos je dao i predsednik Matice srpske prof. dr Dragan Stanić. Ta tema je dobro dokumentovana i izuzetno dobro naučno-metodološki obrađena. Tu ne postoje nikakve nedoumice – rekao je Karanović.

On ističe da se Dubrovnik kao grad u sastavu Hrvatske našao tek 1941. godine.

- Sa političko-istorijskog stanovišta, Dubrovačka republika i grad Dubrovnik, sve do Nezavisne Države Hrvatske, nikada se nije našao u sastavu bilo koje hrvatske države. Podsetiću da sve do NDH, Hrvatska u državno-pravnom pogledu kao samostalna, suverena država nije ni postojala. Ukoliko se duhovne i akademske elite i hrvatska inteligencija ponose tim delom zločinačke istorije ustaške države, onda je to mnogo veći problem i dimenzije problema nadilaze svako poimanje pronalaska nekog zajedničkog jezika u vezi sa dubrovačkom književnošću i to je potpuno nemoguće – kazao je istoričar.

Karanović dodaje da nema nikakve dileme da je srpski nacionalni identitet bio prisutan u Dubrovniku i da svako ko tvrdi drugačije – izvrće istorijske činjenice.

Pixabay

- U Dubrovniku je živelo stanovništvo koje se, prema popisima iz 19. veka, izjašnjavalo kao Srbi, odnosno da govori srpskim ili, na prvom mestu, “slovinskim” jezikom. Dakle, oni su svoj jezik nazivali “slovinskim”. U verskom pogledu, to je stanovništvo većinski pripadalo rimokatoličkoj, a delimično i pravoslavnoj zajednici. Ali u etničkom pogledu, oni su govorili da pripadaju srpskom etnicitetu ili su se nazivali Dubrovčanima ili “Slovinima” (Slovenima). Mi trag hrvatskog prisustva, u etničkom pogledu, u Dubrovniku pronalazimo tek pred kraj 19. veka, što ne znači da Hrvata nije bilo u Dubrovniku i ranije – rekao je istoričar i dodao:

- U tom smislu, za dubrovačku književnost, s obzirom na to da je pisana na srpskom ili “slovinskom” jeziku, kako su ga često nazivali, mi ne bismo smeli da govorimo da je to deo isključivo hrvatske jezičke, kulturne ili književne baštine. To bi bilo neodgovorno i na taj  način bismo vređali upravo Dubrovnik i pretke savremenih Dubrovčana, bez obzira na to kako se oni danas izjašnjavali u etničkom smislu. 

Karanović kaže i da, iako neka dela iz Dubrovnika mogu da se nazovu delom hrvatske književnosti, nema nikakve dilema da je veliki broj njih deo srpske književnosti.

- Kada govorimo o dubrovačkoj književnosti, koja je stvarana sve do početka 20. veka, mi ne možemo da govorimo da je to bila hrvatska književnost. Istina, postoje dela za koja možemo reći da pripadaju hrvatskoj književnosti, a koja su nastala u Dubroviniku ili su ih stvarali Dubrovčani koji su živeli negde drugo a izjašnjavali su se kao Hrvati ili govornici hrvatskog jezik. Ali na prvom mestu većina Dubrovčana je svoj jezik nazivala “slovinskim”, pa onda i srpskim. Imamo brojne primere srpske etničke zajednice koja je pripadala rimokatoličkoj veroispovesti čiji su pripadnici svoje srpsko poreklo isticali s ponosom. To je, u to vreme, bila jedna uobičajena stvar koju nije bilo potrebno ponavljati ili nekome dokazivati. Imamo primer Ruđera Boškovića kojeg hrvatska inteligencije danas prisvaja. Boškovićeva porodica je poreklom bila pravoslavne veroistovesti, da bi kasnije kada su se preselili u Dubrovnik primili rimokatoličanstvo, ali su bili svesni svog srpskog porekla. I tu nema ništa sporno – rekao je on.

Pixabay

Istoričar je istakao i da, za razliku od hrvatske, srpska naučna zajednica ne prisvaja ništa što joj ne pripada.

- Srpska naučna i akademska zajednica, na prvom mestu Matica srpska, kao najstarija i najuglednija naučna, književna i kulturna institucija, uz SANU, ne spori hrvatski karakter dubrovačke književnosti, ali ne želi da se odrekne srpskog karaktera te književnosti koji je definitivno postojao – rekao je on i dodao:

- Graditi sopstvenu kulturu i kulturnu baštinu na negiranju drugih identiteta, tu književnost i kulturu čini jalovom, neplodnom i u budućnosti, samim tim, nepotrebnom. Tu hrvatska kultura može da upadne u ogroman problem. Ona bi trebalo da bude inkluzivna i da prepoznaje raznovrsnost svog porekla. Samo tako može da bude uspešna. A zarad političkih ili nacionalističkih interesa, negirati srpski karakter dubrovačke književnosti je besramno. Nažalost, oni to čine. 

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi