Petar Živković: General koji je oblikovao Jugoslaviju između dva svetska rata
General Petar Živković ostaje zapamćen kao kompleksna figura srpske i jugoslovenske istorije, čiji je uticaj i danas predmet diskusije i analize
Na današnji dan, 3. februara 1947. godine, preminuo je čovek koji je slovio za jednu od najkontroverznijih i najuticajnijih figura između dva svetska rata u Jugoslaviji - general Petar Živković.
Njegov životni put odražava složenu i burnu istoriju nekadašnjeg "troimenog naroda", obeležen vojnim uspesima, političkim intrigama i ličnim kontroverzama.
Rođen 1879. godine u patrijarhalnoj porodici iz Negotina, Živković je započeo vojnu karijeru nakon školovanja u Vojnoj akademiji u Beogradu i usavršavanja u Francuskoj.
Brzo napredujući kroz vojne redove, postao je komandant kraljeve garde, upravnik dvora, te ministar unutrašnjih poslova, vojske i mornarice. Takođe je bio i predsednik vlade, ostavljajući neizbrisiv trag u političkom životu kraljevine.
Pročitajte još:
Wikipedia
Živković je bio poznat po svom strogom "pruskim" stavu i disciplini. Ustajao je u 5 ujutro, a iako je često prisustvovao balovima i proslavama do kasno u noć, uvek bi se budio u isto vreme. Njegova posvećenost radu i redovnom ritmu života bili su primer drugima.
Ipak, njegova karijera nije bila bez mrlja. Njegovo razilaženje sa grupom "Crna ruka" i osnivanje organizacije "Bela ruka" donelo mu je etiketu izdajnika.
Dodatno, šuškanja o njegovoj navodnoj homoseksualnosti stvorila su kontroverze, posebno u kontekstu njegovog neženjaštva. Ove glasine su bile toliko rasprostranjene da su i princ Đorđe Karađorđević i kralj Aleksandar bili uvučeni u njih.
Wikipedia
Njegov doprinos književnosti ogleda se u delu "Konjica u manevarskom ratu", objavljenom 1924. godine, kao i u člancima koje je pisao za "Ratnik".
Bio je poznat i kao veliki ljubitelj čitanja, a retko je išao na odmor, najviše dva puta godišnje, najčešće u banje.
Jugoslovenska nacionalna stranka
U maju 1932, pod vođstvom Petra Živkovića formirana je Jugoslovenska radikalna seljačka demokratija, kao režimska stranka u zemlji, koja je uskoro postala jedina legalna stranka zemlji, kao rezultat izbornih reformi. Sastavni delovi JRSD su bili prorežimski kadrovi Narodne radikalne stranke, Demokratske stranke i desno katoličko krilo Slovenačke narodne stranke.
U junu 1933, JRSD menja ime u Jugoslovenska nacionalna stranka kojoj 1936. godine postaje i predsednik. U vladi Nikole Uzunovića i Bogoljuba Jevtića bio je ministar vojske i mornarice. Taj resor dobio je i u Stojadinovićevoj vladi ali se sa njim razilazi 1936. godine i istupa iz vlade.
Nakon ubistva kralja Aleksandra 1934. godine, Živković je postao ministar vojske i mornarice, služeći do 1936. godine, nakon čega se povukao iz političkog života.
Ponovo se politički aktivirao posle 27. marta 1941. godine, ali je u emigraciju otišao 1943. godine, postajući deo jugoslovenske vlade u izbeglištvu. Na kraju, komunisti su ga osudili na smrt u odsustvu.
Nakon pobede komunista planirao kontrarevolucionarne akcije
Od 1943. godine je bio deo Trifunovićeve jugoslovenske vlade u izbeglištvu, ministar bez portfelja pa pomoćnik vrhovnog komandanta Kraljevine Jugoslavije i zastupnik ministra vojske, mornarice i vazduhoplovstva. Živković je 14. jula podneo plan za stvaranje vojske, koja bi se stvorila regrutovanjem jugoslovenskih ratnih zarobljenika i političkih deportiraca iz Italije, Slovenaca iz Slovenskog primorja i Hrvata iz Istre koje su u Africi zarobili Britanci dok su služili u italijanskoj vojsci. Planom je predviđeno da tu vojsku opreme i izdržavaju zapadni Saveznici, a iskrcala bi se na dalmatinsku obalu i borila se pod savezničkom komandom protiv Nemaca, ali njena bi prava svrha bila da pomogne četnicima koji bi se smesta okupili oko iskrcane vojske. Vlada je podnela taj plan velikoj trojici i zamolila da joj se dopusti regrutacija među italijanskim ratnim zarobljenicima. Vlade velike trojice, naročito one zapadnih Saveznika, koje nisu uopšte imale planove za iskrcavanje na dalmatinsku obalu, nisu se uopšte obazirale na taj predlog.
Nakon pobede komunista pripremao je planove za kontrarevolucionarne akcije. 1946. mu je suđeno u odsustvu, a u Jugoslaviji osuđen na smrt.
General Petar Živković ostaje zapamćen kao kompleksna figura srpske i jugoslovenske istorije, čiji je uticaj i danas predmet diskusije i analize.
Bonus video
Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari