Svi Srbi živeli u jednoj državi i dva puta su zbog bratstva i jedinstva platili visoku cenu: Zašto je jedino naš narod branio Jugoslaviju?

Današnji datum, 1. decembar, proslavljan je u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno Kraljevini Jugoslaviji, kao Dan ujedinjenja.

Ovaj državni praznik je ustanovljen u čast 1. decembra 1918. godine, kada je delegacija Narodnog vijeća iz Zagreba stigla u Krsmanovićevu palatu u Beogradu, koja je tada služila kao privremeni dvor regenta i naslednika prestola Aleksandra Karađorđevića, pošto je Stari dvor bio oštećen u toku Prvog svetskog rata. U ime delegacije, dr Ante Pavelić Stariji (kojeg ne treba mešati sa poglavnikom Nezavisne Države Hrvatske i vođom ustaškog pokreta) pročitao je Adresu Narodnog vijeća kojom se tražilo ujedinjenje međunarodno nepriznate Države Slovenaca, Hrvata i Srba sa Kraljevinom Srbijom i Crnom Gorom, koja se ranije prisajedinila Srbiji. Regent Aleksandar je potom izjavio da prihvata Adresu i da u ime svog oca kralja Petra I proglašava ujedinjenje.

Wikipedia

Dan ujedinjenja je kao državni praznik ustanovljen odlukom Ministarskog saveta Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 18. novembra 1919. godine, a saopštenje o tome je štampano u "Službenim novinama" 1. decembra 1919. godine.

Na Dan ujedinjenja, bilo je predviđeno da ne rade trgovačke i zanatlijske radnje.

Danas većina ljudi na ovim prostorima i ne zna da je 1. decembar proslavljan kao Dan ujedinjenja, dok su mišljenja o zajedničkoj državi podeljena.

Od nastanka zemlja bila u problemima

Akademik Ljubodrag Dimić je svojevremeno za 24sedam objasnio da se Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca od svog nastanka suočila sa ogromnim problemima na unutrašnjem planu.

Printscreen/YouTube/Novi Standard

– Jugoslovenska država je od početka nosila veliki teret unutrašnjih odnosa među narodima. S jedne strane Srbija je smatrala da zahvaljujući pobedi u ratu ima pravo na vođstvo. S druge strane, Slovenci i Hrvati su očekivali isto to, pravdajući svoje zahteve time što su njihovi krajevi bili ekonomski nadmoćniji. Ne treba zaboraviti da je 54 odsto austrougarskih vojnika koji su napadali Srbiju bilo slovenskog porekla, jer se Austrougarska trudila da Slovene okrene protiv Srbije. Takođe, Katolička crkva je i ranije bila za rat protiv Srbije i apsolutno je bila protiv formiranja Jugoslavije u kojoj bi većinu stanovništva činili pravoslavci. Po njenom formiranju, Vatikan, logično, nije blagonaklono gledao na novu državu. Sve se to odrazilo na političko stanje u novoj zemlji. Od osnivanja, preko Drugog svetskog rata i kasnije komunističke diktature, može se reći da Jugoslavija nikada nije imala demokratsko uređenje. Danas možemo samo da nagađamo da li bi istorija imala drugačiji tok da je to bila demokratska zemlja u pravom smislu te reči – rekao je Dimić.

Jugoslavija postojala dok su velike sile tako želele

Akademik je dodao i da je Jugoslavija nastala, ali i nestala, voljom velikih sila.

Wikipedia

– Velike sile su 1918. godine odlučile da nastane država koja će ispuniti vakuum nastao nestankom Austrougarske. Sve do 1934-1935. u Jugoslaviji je postojao stabilan poredak. Zemlja je iznutra imala konflikte, ali je bila stabilna sa stanovišta granica. Od 1935. godine počinje da se menja konfiguracija Evrope i Jugoslavija je morala da ispita funkciju svog postojanja. Političari su pokušali da je sačuvaju, ali u tome nisu uspeli. Tokom Drugog svetkog rata na ovim prostorima delovali su brojni pokreti – od profašističkih do antifašističkih. Ovi drugi su sanjali obnovu Jugoslavije, a to se poklopilo sa interesima saveznika 1945. godine. Zato je došlo do obnavljanja te države, ovog puta pod komunističkom vlašću. Nova Jugoslavija, uz sve svoje unutrašnje konflikte, traje dokle traje i poredak uspostavljen posle Drugog svetkog rata – do pada Berlinskog zida. Dakle, ta država traje dokle traje poredak kojem njeno postojanje odgovara, a kada nestane poretka, i ona nestaje – rekao je on.

Srbi jedini smatrali Jugoslaviju svojom zemljom

Sa današnjeg srpskog stanovišta moglo bi se reći da je Jugoslavija imala svoje dobre i loše strane. S jedne strane, srpski narod je živeo u jednoj državi. Međutim, istorija je takođe pokazala da su obe Jugoslavije na kraju razorene uz velike srpske žrtve i da su svi ostali narodi aktivno radili na tome da sruše zajedničku državu.

Dimić je to objasnio činjenicom da su jedino Srbi u Jugoslaviji videli svoju državu.

– Srbi su branili Jugoslaviju jer je to bila država srpskog naroda u kojoj su živeli svi Srbi. Naš narod je položio ogroman broj života za nju – u Prvom i Drugom svetskom ratu, ali i ovom poslednjem devedesetih godina prošlog veka. Jugoslavija je država koju su Srbi napravili i koju su smatrali svojom. Danas se mogu čuti besmislene optužbe na račun Srba, da su oni razbili tu državu. Istina je da se mi za to nismo pripremali i nismo bili spremni, dok su svi ostali na tome radili. Takođe, danas se zna za tendencije Rimkatoličke crkve od početka sedamdesetih koje su išle u tom smeru. Verski faktor je bio jako bitan na ovim prostorima – rekao je akademik.

BONUS VIDEO

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi