Valter branio Beograd, a ne Sarajevo, “Otpisani” bili ravnogorci: Kako je komunistička filmska propaganda falsifikovala istoriju
Nešto starije generacije odrastale su uz brojne filmove u kojima su opisani podvizi partizanskih ilegalaca tokom nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu. Većina likova iz ovih filmova i serija su izmišljeni, ali postoje i oni koji su zaista postojali, samo što u realnosti nisu bili pripadnici komunističkog pokreta otpora.
Komunističke vlasti su shvatale važnost propagande, pa je tako tokom postojanja druge Jugoslavije snimljen veliki broj filmova i serija o herojskoj borbi partizanskog pokreta otpora protiv okupatora.
Komunisti su, poput današnje američke holivudske industrije, ozbiljno pristupili propagandi na filmskom platnu a o tome dovoljno govori i količina sredstava koja je ulagana u ta ostvarenja. Ovi filmovi su često predstavljali “državne projekte” za koje su izdvajane velike sume novca, a često je u njima učestvovao i veliki broj pripadnika Jugoslovenske narodne armije.
“Bitka na Neretvi” koštala čak 12 miliona dolara?
Prvi posleratni igrani film je partizanski film “Slavica”, a najskuplji film jugoslovenske kinematografije je takođe partizanski film “Bitka na Neretvi”. Prema službenim procenama, ovaj film, za čije potrebe su uništena četiri posebno konstruisana sela i jedna tvrđava, srušen most na Neretvi i u kojem je učestvovalo 10.000 pripadnika JNA, koštao je 4,5 miliona dolara, dok su američki izvori navodili cifru od neverovatnih 12 miliona dolara. Pored velikog broja poznatih jugoslovenskih glumaca u ovom film su igrali i poznati svetski glumci poput: Jula Brinera, Orsona Velsa, Sergeja Bondarčuka, Franka Nera i Silve Košćine.
U još jednom poznatom partizanskom filmu “Sutjeska” su angažovane poznate svetske filmske zvezde, a najzapaženiju ulogu je imao Ričard Barton, koji je glumio Vrhovnog komandanta NOV Josipa Broza Tita.
Pročitajte još:
Valter branio Beograd, a ne Sarajevo
Naravno, kao i svaka propaganda ni komunistička se nije slepo držala istine. Naprotiv. Scenariji filmova koji su obrađivali temu partizanske borbe protiv okupatora su uglavnom potpuno falsifikovali istorijske događaje.
Tako je bilo i sa, sada već kultnim, ostvarenjem “Valter brani Sarajevo”. Za stvaranje uloge Valtera, kojeg je glumio Bata Živojinović, iskorišćena realna ličnost - potpukovnik Žarko Todorović. Jedina razlika bila je što je „pravi Valter“ delovao u Beogradu i “sitnica” što nije bio član partizanskog, nego ravnogorskog pokreta.
Wikipedia
- Žarko Todorović je bio rođeni Beograđanin, završio je 51. klasu Vojne akademije. Već tokom 1941. osniva jaku mrežu beogradskih četničkih ilegalaca i postaje noćna mora za Nemce. U drugoj fazi rata u Beogradu je bilo preko 5.000 četničkih ilegalaca, naoružanih barem pištoljima. Imali su više radio stanica, kamione, baze, itd. Operacija ”Valter” izvedena je početkom 1943. U Beogradu je 17. marta uhapšen potpukovnik Todorović sa grupom ilegalaca, a u Zagrebu još osam njegovih ilegalaca, mahom Hrvata, profesora univerziteta - ispričao je svojevremno istoričar Miloslav Samardžić.
Todorović je posle hapšenja odveden u Mauthauzen, gde je preživeo mučenja i logor smrti, da bi posle rata otišao u Francusku i stupio u Legiju stranaca a kasnije bio primljen u službu u Generalštab francuske armije gde je i penzionisan kao generalštabni pukovnik.
Otpisani bili ravnogorci
Po istom principu kao “Valter” nastali su i “Otpisani”, junaci serije uz koju su brojne generacije odrastale.
Samardžić je otkrio da se radilo o “urbanim gerilcima”, studentima i oficirima kraljevske vojske koji su se organizovali u beogradske ilegalce i zadavali Nemcima glavobolje.
Za razliku od junaka iz serije, pravi “Otpisani” nisu bili komunisti i partizani. Naprotiv, bili su njihovi ljuti protivnici - članovi Omladinskog štaba ravnogorskog pokreta. Među njima je bio i Todor Tadić, koji je poslužio kao model za kreiranje lika Prleta, kojeg je u seriji igrao Dragan Nikolić.
Tadić je u realnosti bio komandant ilegalne beogradske organizacije “Omladinski štab 501” i bio je čuven po pričanju viceva, što je iskorišćeno za stvaranje Prletove uloge. Uhapsio ga je Gestapo i poslao u Mauthauzen gde je umro 1944. godine.
Printscreen
Pored Tadića, članovi “pravih Otpisanih” su bili i:
- Mihailo Naumović, student, poginuo na Javorcu po izlasku na teren, 19. jula 1944 u borbi protiv komunista. Po njemu je dobila ime jedna omladinska brigada.
- Bogdan Milutinović, student tehnologije, rođen 1919. u Beogradu. Draža Mihailović ga je poznavao pre rata. Sa braćom Nikolom i Vladetom Pašićem (unucima Nikole Pašića), jedan od prvih organizatora otpora okupatoru. Gestapo ga hapsi 1943, streljan je 25. septembra te godine u Jajincima
- Stojan Stefanović, maturant, ilegalac Omladinskog štaba 501. Posle rata je robijao, preminuo je u Beogradu.
- Dragoslav Radivojević, rođen 1920. u Beogradu. Bio je agent policije. Pristupa beogradskim ilegalcima i postaje član Vrhovne omladinske trojke (VOT) pri Omladinskom štabu 1001. Gestapo ga otkriva i hapsi u noći između 10. i 11. jula 1943. Streljan je u Jajincima.
- Vinko Konjiković, činovnik firme ''Petrol'' A.D. Uhapšen od Gestapoa kao pripadnik ''Omladinskog DM Štaba 1001''. Streljan je u Jajincima.
"Major Gašpar” bio nemački agent
Scenaristi “Otpisanih” koristili su i imena stvarnih ličnosti iz tog perioda za likove iz serije. Tako je čuveni major Gašpar nastao po uzoru na, široj javnosti nepoznatog, Branka Gašparevića koji je tokom Drugog svetskog rata bio član Ljotićevog Srpskog dobrovoljačkog korpusa (SDK).
imdb.com/Printscreen
On je pre rata bio učitelj, a tokom rata kapetan u dobrovoljačkim odredima organizacije Zbor. Pri kraju rata napušta ljotićevce i postaje nemački agent. Kada su se ostaci SDK i Specijalne policije povukli u Sloveniju, Gestapo je počeo da priprema obaveštajno-terorističke grupe, sastavljene od Srba koji su sa nima sarađivali, sa ciljem ubacivanja u Srbiju radi vršenja diverzija, terorističkih napada i sabotaža.
Gašparevića je, zajedno sa još nekoliko agenata, po prijavi lokalnog stanovništva u blizini Bijeljine uhvatila jedinica KNOJ-a kada je njegova grupa pokušala da pređe Drinu krajem marta 1945. On je ubrzo posle toga izveden pred sud, gde je proglašen krivim i streljan.
Kriger u stvarnosti bio Kraus
Zanimljivo je i da je Kriger iz “Otpisanih” u stvarnosti bio SS oficir Karl Kraus, šef beogradskog Gestapoa. Tokom Drugog svetskog rata u Beogradu postojao je samo jedan Kriger – pomoćnik komandanta logora Banjica, po surovosti čuveni folksdojčer Peter Kriger. Scenaristima je njegovo prezime (na nemačkom Kriger znači ratnik) verovatno bilo zvučnije od Krausovog, tako da su ga izabrali za čuveni lik koji je glumio Stevo Živog.
Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari