Borili se za srpske interese, a danas ih prisvajaju Hrvati: Ovo su neki od poznatih Srba koje hrvatska istoriografija pokušava da ukrade

Potpredsednik Matice hrvatske Mario Jareb nedavno je, gostujući na Hrvatskoj radio-televiziji, optužio Srbiju da, kako tvrdi, prisvaja hrvatske književnike, uz konstataciju da je Dubrovnik uvek bio i jeste "meta tih velikosrpskih prisezanja".

On je rekao da je pre pedeset godina postojala "opšta opasnost po hrvatski jezik", jer je "sve više guran pod srpsku verziju navodnog zajedničkog jezika".

Tu nije bio kraj Jarebovim besramnim uvredama na račun srpskog naroda. Naprotiv. Potpredsednik Matice hrvatske je zatim dao jednu otvoreno rasističku izjavu, navodeći da Srbi nemaju nikakvu kulturu koja bi ih mogla svrstati u evropske narode.

- Reč je, jednim izrazom, o takozvanoj srpskoj Atini, kako neki tamo vole da kažu. Dubrovnik je oduvek bio i jeste meta ovih velikosrpskih zaklinjanja, kao i dubrovačke književnosti kao jednog od najvećih tekovina hrvatske kulture, s obzirom na to da u to vreme Srbi mogu imati gusle, rakiju i prasetinu, nemaju ništa slično što bi ih svrstalo među druge evropske narode, i onda vole da uzimaju dubrovačku kulturu - rekao je Jareb.

Dok je u Srbiji nezamislivo da bilo ko izjavi nešto slično, u Hrvatskoj je očigledno sasvim normalna pojava da potpredsednik Matice hrvatske, na državnoj televiziji, može slobodno da daje izjave koje neodoljivo podsećaju na propagandu iz tridesetih godina 20. veka u Nemačkoj.

Poseban nivo bestidnosti je to što hrvatske naučne institucije, dok bezočno kradu srpsku kulturu i prisvajaju velikane, za isto optužuju Srbe po principu “drž'te lopova”. Tako Hrvati nemaju nikakav problem da prisvajaju Nikolu Teslu, kojem su ublili čak 91 rođaka, a rodnu kuću mu dva puta srušili do temelja. Tu je i Ruđer Bošković, o čijem srpskom poreklu nema nikakve dileme.

Hrvatska “nauka” posebno je posvećena prisvajanju Srba katoličke veroispovesti, koji su ceo svoj život posvetili borbi za srpstvo i srpske interese. To, međutim, Hrvatima ne predstavlja nikakav problem. S obzirom na to da se radi o značajnim istorijskim ličnostima, kakve ne mogu da se nađu u hrvatskoj istoriji, sve što treba da se uradi jeste brisanje svega srpskog iz njihovih bogatih biografija i njihovo proglašavanje za Hrvate. Tokom prethodnih nekoliko decenija, hrvatske naučne institucije su postigle zapanjujuću virtuoznost u tome.

Kako bi se istina sačuvala od laži, portal 24sedam donosi listu samo nekih od poznatih Srba katoličke veroispovesti koji su ceo svoj život posvetili srpstvu, a danas ih hrvatska istoriografija predstavlja kao Hrvate.

Ivan Dživo Gundulić

Ivan Gundulić/Wikipedia

Ivan Dživo Gundulić (1589-1638) bio je jedan od najznačajnijih srpskih pesnika iz Dubrovačke republike. Poznat je po epu "Osman", koji predstavlja najznačajnije delo dubrovačke književnosti i najuspeliji slovenski barokni ep, kao i po pastoralnom delu "Dubravka".

Neki od poslednjih potomaka porodice Gundulić pripadali su srpsko-katoličkom pokretu iz 19. veka, među kojima je i gradonačelnik Dubrovnika Frano Getaldić-Gundulić, koji je bio član Srpske stranke. Getaldić-Gundulić je izvršio samoubistvo 1899. godine u Dubrovniku. Bila je to posledica političke borbe sa Hrvatima, koji su ga hteli kao autonomaša ukloniti sa načelničkog mesta, te su ga optužili da je krao novac iz gradske blagajne. Gradonačelnik Dubrovnika nije mogao da izdrži uvrede na račun svoje časti.

Luko Zore

Luko Zore/Wikipedia

Luko Zore (1846-1906) bio je srpski filolog i književnik, saborski zastupnik u Dalmaciji, urednik časopisa "Slovinac" i jedan od najpoznatijih predstavnika dubrovačkih Srba.

Skupljao je, kritički analizirao i objavljivao stare zapise i natpise, iz starih knjiga srbulja i porušenih stećaka. Smatrao je da srpsko pleme “nastava cijelo dubrovačko primorje”, te je pisao knjige u odbranu Srpstva: "Hrvatski razgovori i odgovori" (pod pseudonimom Stjepan R. Ban) i "Dubrovčani su Srbi".

Knjiga Luka Zore "Dubrovčani su Srbi"/Wikipedia

Poslednje godine života, posle penzionisanja, proveo je u službi crnogorskog kneza Nikole Petrovića na Cetinju. Knez ga je 1902. godine imenovao za odgajatelja svog najmlađeg sina Petra, a istovremeno je bio i upravnik cetinjske gimnazije. U Crnoj Gori Zore je bio član i predsednik Prosvetnog saveta.

Ivo Ćipiko

Ivo Ćipiko/Wikipedia

Ivo Ćipiko (1869-1923) bio je istaknuti srpski pripovedač iz Dalmacije, italijanskog porekla.

Prvu knjigu, zbirku pripovedaka "Primorske duše" (1899), objavio je u Zagrebu, a kada je hrvatska kritika pozdravila u njemu "novu zvezdu hrvatske književnosti", on je dao izjavu da nije hrvatski nego srpski pisac. Njegova ostala dela izlazila su u srpskim kulturnim centrima, i to ćirilicom.

U Kraljevinu Srbiju se preselio 1912. godine, gde je kao ratni dopisnik učestvovao u balkanskim ratovima, a za vreme Prvog svetskog rata pratio srpsku vojsku u izgnanstvo.

Andrija Torkvat Brlić

Andrija Torkvat Brlić/Wikipedia

Andrija Torkvat Brlić (1826-1868) bio je srpski političar katoličke veroispovesti. Bio je saradnik bana Josipa Jelačića i, kasnije, Ilije Garašanina. Za vreme studiranja prava u Beču objavio je "Gramatiku ilirskog jezika" (1854) i "Izvore srpske povjestnice" (1857).

U knjizi "Ideali, strast i politika, život i djelo Andrije Torkvata Brlića", koju je izdao Hrvatski institut za povijest, na 52. strani piše: 

- U Zagrebu je 1864. trebala biti organizirana izložba poljoprivrednih i obrtničkih proizvoda pod nazivom Izložba hrvatske države... Tome se oštro usprotivio Andrija Torkvat Brlić, koji je "hrvatsku kraljevinu" smatrao posestrimom Kraljevine Slavonije, ustvrdivši da Slavonija i Srijem nisu dio hrvatske države. "Mi znamo za posestrimu hervatsku kraljevinu, ali za hervatsko deržavljanstvo mi ovdie u Slavoniji nećemo da znamo, niti ćemo na tu izložbu što slati." Spomenuti Brlićev članak potaknuo je polemiku s "Pozorom". Odgovarajući na napade različitih autora u "Pozoru", Brlić je pozvao da se "promieni izložba te hervatske države u izložbu trojedne kraljevine Hervatske, Slavonije i Dalmacije." Ustvrdio je da je "Slavonija skoro izključivo napučena Serbstvom rimske i gerčke crkve"... Upozorio je da bi pohrvaćivanje Slavonije moglo imati negativne posljedice u obliku bojkota spomenute izložbe..." 

Vlaho Bukovac

Vlaho Bukovac/Wikipedia

Vlaho Bukovac (1855-1922) bio je srpski slikar i akademik iz Cavtata. Otac mu je bio dalmatinski Italijan poreklom iz Đenove, dok je Vlaho slovenizovao svoje prezime i izjašnjavao se kao Srbin. 

Bukovac je prvi put boravio u Srbiji u julu i avgustu 1882. godine, radi portretisanja članova kraljevske porodice. Tada se potpisao ćirilicom. O srdačnom prijemu na srpskom dvoru i drugim događajima u životu pisao je u svojim memoarima “Moj život”. 

Kada 1882. godine na poziv kralja Milana Obrenovića, a zapravo po želji kraljice Natalije da joj baš on uradi portret, Bukovac napušta Francusku, i u knjizi piše kako se predstavio kraljici: 

- Ja nijesam Francuz, ja sam rodom iz Dubrovnika, odnosno iz Cavtata, moj je jezik srpski, naime taj isti, kojim se govori u Beogradu.

O njegovom nacionalnom oduševljenju dok je boravio u Srbiji svedoče njegove reči: 

- Topio sam se od miline, slušajući u tako otmenom krugu svoj maternji jezik, taj slatki i krasni jezik, od kog se u tuđini bijah gotovo sasvim odvikao! Bio sam ponosan što je to moj narod — hrabar i bistar narod, koji je, eto, u ime Boga, zakoračio na put slobode i civilizacije.

Za portret Natalije Obrenović dodeljen mu je Orden Takovskog krsta, a odlikovan je i Ordenom Svetog Save. Bukovac je boravio i u Kraljevini Crnoj Gori nekoliko puta radi slikanja portreta članova srpske dinastije Petrović Njegoš i drugih članova elite. Za svoj rad odlikovan je Ordenom knjaza Danila I.

Milan Rešetar

Milan Rešetar/Wikipedia

Milan Rešetar (1860-1942) bio je srpski filolog iz Dubrovnika, i jedan od poznatijih predstavnika dubrovačkih Srba rimokatoličke veroispovesti. Tokom karijere objavio je više dela od izuzetne važnosti za srpski jezik.

Kada je 2. oktobra 1905. godine osnovan Beogradski univerzitet, Rešetar je čestitku je poslao iz Beča. U njoj je, između ostalog, pisalo: 

- Od sveg srca čestitam današnji dan, želeći da sjajno prosija nova prosvetna zvezda u Srpstvu.

Pred kraj svog života, govoreći o nadolazećem raspadu Kraljevine Jugoslavije, Rešetar nedvosmisleno iznosi svoj pogled na jezik Dubrovnika i dubrovačke pisane zaostavštine, podvlačeći: 

- Meni su Srbi i Hrvati jedan narod pod dva imena, pa mi je zato Dubrovnik srpski i hrvatski. Ali ko dijeli srpsko od hrvatskoga mora priznati da je Dubrovnik po jeziku uvijek bio srpski. 

Ivan Ivo Vojnović

Ivan Ivo Vojnović/Wikipedia

Ivan Ivo Vojnović (1857-1929) bio je srpski književnik i pravnik, član Srpske kraljevske akademija nauka, dramaturg Hrvatskog zemaljskog kazališta u Zagrebu.

Po objavi rata Srbiji 28. jula 1914. godine u Dubrovniku su zabranjeni upotreba ćirilice i sva srpska društva. Frankovci su opustošili Dom Dušana Silnog, potopili društveni čamac, skinuli natpis Dušan Silni sa Doma i gimnastičke sprave bacili u more. Antisrpski raspoloženi Hrvati uništavali su u Dubrovniku srpske škole, novine, društva, stanove, privredne objekte i drugo. Palili su srpske zastave i lomili srpske simbole.

Dva dana kasnije, 30. jula 1914, uhapšen je Ivo Vojnović i sproveden u Šibenik. Zbog vremena provedenog u zatvoru zdravlje mu je teško narušeno i on se od 1915. godine do kraja života neprestano lečio.

Lujo Vojnović

Lujo Vojnović i princ Aleksandar Karađorđević/Wikipedia

Lujo Vojnović (1864-1951) bio je srpski pravnik, advokat, istoričar, diplomata, senator i pisac. Doktorirao je prava u Gracu, a potom se bavio advokaturom u Trstu. Kasnije postaje sekretar crnogorskog kneza Nikole, a zatim ministar pravde Knjaževine Crne Gore i opunomoćeni poslanik Crne Gore u Vatikanu (1901-1903). 

Od 1904. do 1906. godine bio je on guverner (učitelj i vaspitač) kraljevića Aleksandra Karađorđevića u Beogradu, na dvoru Petra I Karađorđevića.

Valtazar Bogišić 

Valtazar Bogišić/Wikipedia

Valtazar Bogišić (1834-1908) bio je srpski istoričar prava, ministar pravde Crne Gore, profesor, pravnik. 

Bogišić je u Novom Sadu, 1866. godine, osnovao politički pokret nazvan “Ujedinjena omladina srpska”, dok je u Dubrovniku bio član “Srbokatoličkog pokreta”, a na Cetinju “Družine za oslobađanje i ujedinjenje srpsko”. Na osnivačkoj skupštini “Ujedinjene omladine srpske” utvrđeni su osnovni ciljevi tog pokreta: svekoliki napredak Srba, odgajanje svesti o slavnoj prošlosti i utvrđivanje zajednice bratstva uz parolu: “Srpstvo sve i svuda”.

Uz izučavanje pravnih nauka, najveći deo života posvetio je negovanju srpske tradicije i sećanju na slavnu istoriju srednjovekovne Srbije. Crnu Goru je smatrao “najčistijom srpskom zemljom”, kao i Konavle iz kojih su došli njegovi preci. 

Da se Valtazar Bogišić izjašnjavao kao Srbin, potvrdio je i hrvatski akademik Nenad Vekarić iz Zavoda za istorijske znamenitosti u Dubrovniku, u svom članku “Poreklo Balda Bogišića”.

Fra Andrija Kačić Miošić

Fra Andrija Kačić Miošić/Wikipedia

Fra Andrija Kačić Miošić (1704-1760) bio je monah u franjevačkom manastiru u Zaostrogu, koji se izjašnjavao kao Srbin katolik.

Kačić je uneo u kulturu novi pojam - “Slovinstvo”, umesto uobičajenog “Srpstva”. Pod tim novim terminom on je zamislio idejni narodni "krov" ispod kojeg bi lako stali Srbi svih veroispovesti. 

Za Svetog Savu katolički fratar je navodio da je “dika i slava slovinskog puka i naroda”.

Književnik i publicista Lazar Tomanović je, 1836. godine, o Kačiću napisao:

- Dunderov naslov samo dokazuje, da su još prije punijeh pedeset godina smatrali Kačićeve pjesme srpskijema, i ne Srbi, nego po svoj prilici sami Hrvati... Stražilovo je još nadodalo, kako je ovo izdanje Dunderovo bilo namješteno na stolu na sred crkve franjevačke u Beču prilikom parastosa, što se držao Fra Andriji o proslavi njegove stogodišnjice, i niko od prisutnijeh poštovača Kačićevijeh, pa ni od Hrvata ne zamjeri tom i takvom srpskom glavnom naslovu Pjesmarice Kačićeve.

Matija Ban

Matija Ban/Wikipedia

Matija Ban (1818-1903) bio je srpski profesor, političar i diplomata i jedan od najpoznatijih predstavnika nacionalnog pokreta Srba u Dubrovniku. Bio je član Srpske kraljevske akademije, vaspitač kćeri kneza Aleksandra Karađorđevića, šef pres-biroa i vodio je poslove nacionalne propagande. Istovremeno je bio i jedan od najplodnijih srpskih pisaca.

Ban je izneo svoj koncept federalne jugoslovenske države, u kojoj Srbija treba da ima ulogu kolovođe, i granice bi joj bile “istorijske srpske zemlje od reka Vrbas i Cetina do grada Sofija, ujedinjenjem: Srbije, Srema, Bačke, Banata, Bosne, Hercegovine, Crne Gore, Stare Srbije, severne Albanije, Boke Kotorske, Dalmacije i Bosanske krajine”. 

Ban je skovao i izraz „Jugosloven“ 1835. godine, a u vreme Srpskog pokreta 1848-1849. godine i reč „četnik“ i sastavio Pravila o četničkom ratovanju, čime je postao rodonačelnik i osnivač srpskog četničkog pokreta.

Po Matiji Banu danas ime nosi beogradsko naselje Banovo brdo.

Dum Ivan Stojanović

Dum Ivan Stojanović/Wikipedia

Dum Ivan (Ivo) Stojanović (1829—1900) bio je rimokatolički sveštenik i jedan od najpoznatijih dubrovačkih Srba katolika koji se suprotstavio austrijskoj hrvatizaciji Dubrovčana.

U njegovoj knjizi „Dubrovačka književnost” iz 1900. godine jasno je isticao da su Dubrovčani bili po veri rimokatolici, ali po jeziku i po poreklu Srbi. Do toga je došao istražujući u dubrovačkim arhivima. Smatrao je da to jedno ne isključuje drugo i da jedno ne smeta jedno drugome. Za procenu jednog naroda po njemu su bili važni samo faktori: jezik, običaji i istorija. 

Knjiga Ivana Stojanovića/Wikipedia

Zbog svoje srpske nacionalisti proživeo je mnogo teških trenutaka i pod stare dane, napadan na ulici i u katedrali, ali je do smrti ostao "vatren i oduševljen Srbin".

Natko Nodilo

Natko Nodilo/Wikipedia

Natko Nodilo (1834-1912) bio je srpski političar, istoričar i publicista iz Splita.

U knjizi „Ideali, strasti i politika, Život i djelo Andrije Torkvata Brlića", koju je izdao Hrvatski institut za povijest. na 37. strani piše: 

- Brlić je katkad i vlastiti nacionalni identitet nazivao srpskim... prihvatili nacionalno jezičku klasifikaciju Vuka Stefanovića Karadžića, koji je sve štokavce, bez obzira na vjeru smatrao Srbima. Toj skupini su pripadali Imbro Ignjatijević Tkalac, Matija Ban, Mihovil Pavlinović, Luka Botić i Natko Nodilo.

Sam Nodilo je, u knjizi „Prvi ljetopisci i davna historiografija dubrovačka“, koja je izašla 1883. godine u Zagrebu, napisao:

- U Dubrovniku, ako i ne od prvog početka, a ono od pamtivijeka, govorilo se srpski: govorilo - kako od pučana, tako od vlastele; kako kod kuće, tako u javnom životu i u općini, a srpski je bio i raspravni jezik.

Matija Petar Katančić

Matija Petar Katančić/Wikipedia

Matija Petar Katančić (1750-825) bio je srpski pisac i profesor.

Učio je bogoslovske nauke i estetiku u Budimu. Još kao mladić ušao je u franjevački red. Dugo je bio profesor u Osijeku, Zagrebu i na peštanskom univerzitetu, gde je predavao numizmatiku i arheologiju. Boravio je 1781. godine u Beogradi o kojem je na latinskom jeziku objavio (1796) knjigu: "Spomen Beograda nekadašnjeg Singiduna".

Katančić je, 1798. godine, o Srbima ("srpskom imenu") pisao: 

- Ono je zaista našim Ilirima poznato, da se svuda Srbljima zovu, ne samo oni koji živu u Srbiji, nego skoro po svem Iliriku a i po Daciji, osobito oni koji su grčkoga zakona, koji misle, da se tijem najviše od drugijeh razlikuju, što se zovu Srblji ili Srbljani.

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi