Mitropolit Joanikije o ujedinjenju SPC: Niko se nije protivio tom ujedinjenju 1920. godine, svi su tad pozdravili našu obnovu

Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije je kazao da ovaj praznik – Svete trojice – donosi veliku radost Crkvi Božijoj, a posebno u obnovljenom manastiru Stanjevići, koji je posvećen ovome prazniku, čija obnova je znak Vaskrsenja Hristovoga.

- Jer ko pamti kako je nekada izgledao ovaj porušeni manastir, a kako sada izgleda vidi obraz i sliku Vaskrenja Hristovoga. Ove godine su jubilarne godine, slavimo u nastavku jubileja osam vekova SPC od njenog osnivanja, kada je Sveti Sava dobio autokefalnost od carigradskog patrijarha, ali slavimo isto tako veliki događaj, stogodišnjicu od obnavljanja naše Patrijaršije, koja je silom okupatorske turske vlasti ukinuta 1766. godine - rekao je Mitropolit.

Mišljenja je da kada govorimo o obnovi Srpske pravoslavne crkve i Srpske patrijaršije, treba da se podsetimo tog strašnog momenta i raspeća naše Crkve i celog srpskog naroda te 1766. godine, jer je ukidanje Patrijaršije od strane Stambola, Visoke porte, čemu je dala doprinos i Vaseljenska patrijaršija, jedan strašni potres u našoj istoriji – tragičan.

- Odluku, koja je došla sa najveće instance vlasti i sa najveće crkvene instance, nisu priznali crnogorski mitropoliti. Sve eparhije ispod Save i Dunava su tog momenta prešle pod jurisdikciju Vaseljenske patrijaršije, a Mitropolija crnogorsko-primorska, ona se tada zvala Zetska, Cetinjska, Crnogorska i brdska, bilo je više tih naziv, je ostala kao jedini slobodni deo Pećke patrijaršije, čuvajući ne samo pamćenje nego i njen kontinuitet - kazao je Mitropolit u svom izlaganju i pojasnio da su se sve druge eparhije nasilno potčinjene Carigradskoj patrijaršiji.

Podsetivši da ni hercegovački Mitropolit Stefan nije priznao tu odluku zbog čega je bio svrgnut, Vladika je istakao da su mitropoliti crnogorski, uz pomoć Rusije i Ruske pravoslavne crkve, izdržali taj pritisak:

- Ne samo da su izdržali nego je Mitropolit Sava Petrović osam godina posle ukidanja Pećke patrijaršije pokrenuo inicijativu preko Ruske pravoslavne crkve, kojoj su se pridružili i svrgnuti arhijereji naši, da se obnovi Pećka patrijaršija. Nažalost nije u tome uspeo, ali je veoma značajno napomenuti tu njegovu inicijativu, naročito u svetlosti obnavljanja Pećke patrijaršije.

Kosovski zavet

Iako je naša Crkva pod Austrougarskom monarhijom, u Karlovačkoj mitropoliji, već bila od ranije autonomna i nastavila da živi svojim punim životom i bila na neki način oslonac svima pa i cetinjskim mitropolitima, posebnu čast su uživali upravo cetinjski mitropoliti zbog toga što su nastavili kao jedini slobodni deo Pećke patrijaršije njen kontinuitet, što je isto, kako je ocenio, što i čuvanje Kosovskog zaveta, koji je zavet žrtve i slobode:

- Kosovska ideja objedinjuje ceo srpski narod i naravno to je oslonac za jedinstvenu Srpsku državu i za jedinstvenu Srpsku pravoslavnu crkvu, ali iznad toga to je oslonac za jedinstvo duha u svim srpskim zemljama.Tu ideju su negovali, unapređivali crnogorski mitropoliti i nije slučajno što je baš jedan od crnogorskih mitropolita obnovitelj Kosovskog zaveta – Petar Drugi Petrović Njegoš - besedio je Mitropolit.

Foto: Mitropolija / V. Simović

Mitropolit Mitrofan Ban

Podsetivši da je Sveti knez Lazar sa svojim vitezovima prineo žrtvu na Kosovu, sedinio se, a preko njega i ceo o srpski narod, sa raspećem Hristovim, ukazao je na činjenicu da je to trebalo da uđe u smisao žrtve i stradanja našeg naroda te da je Petar Drugi Petrović Njegoš najdublje ušao u smisao sveštene istorije srpskog roda, a tu misao su nastavili svi crnogorski mitropoliti, posebno Mitrofan Ban.

- On je negujući tu misao, kao već osamdesetogodišnji starac, dao i poslednji atom svoje snage za obnovu Pećke patrijaršije. Naša Crkva je bila rascepkana, u duhu je bila jedna, ali organizaciono je bila rascepkana: Karlovačka mitropolija. Beogradska mitropolija. Crnogorska mitropolija, Pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini… - naglasio je Vladika i dodao da svi su delovi Srpske pravoslavne crkve čeznuli za obnovom, i za potpunim jedinstvom, koja je počela odmah posle oslobođenja i ujedinjenja.

Sveti sinod Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori 16. decembra 1918. godine donosi odluku o ujedinjenju pravoslavne crkve u Crnoj Gori sa pravoslavnom crkvom u Kraljevini Srbiji. Istu takvu odluku je donela i Karlovačka mitropolija i ostale pokrajinske crkve našeg naroda i konačno je ujedinjenje proglašeno na Sabor srpskih svetitelja, septembra meseca, 1920. godine. Veliku ulogu u pripremi ujedinjenja imao je Mitropolit Mitrofan Ban, koji je bio izabran za predsednika Središnjeg arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve, koji je pripremao njeno ujedinjenje i obnovu Patrijaršije. Dakle nije to bilo samo nešto novo nego, kako je kazao, obnova onoga što smo već ranije imali, što je veoma značajno, jer vidimo koliko su vodili računa o nasleđu i istoriji, koliko je bilo duboko njihovo pamćenje.

Naš narod preko 200 godina čuvao ideju oslobođenja i ujedinjenja SPC

U ime Crne Gore na svečanom činu obnove Srpske crkve, pošto je Mitropolit Mitrofan Ban već bio oboleo, 1920. godine, bili su prisutni Mitropolit Gavrilo Dožić i Episkop zahumsko-raški Kirilo Mitrović.

- Nije bilo apsolutno nikakvog zatezanja, nikakve nedoumice, nikakvih nesporazuma, sve je već bilo pripremljeno, jer je naš narod preko 200 godina čuvao ideju oslobođenja i ujedinjenja Srpske pravoslavne crkve - kazao je Mitropolit Joanikije i istakao veliki doprinos Mitropolita Gavrila Dožića. On je dao nemjerljiv doprinos odluci Podgoričke skupštine o ujedinjenju i sprečio mlade ljude koji su bili krenuli da potru neke stranice naše istorije, jer se nakupio veliki gnev zbog odlaska kralja Nikole u inostranstvu u toku rata pa su neki predlagali da se ne samo svrgne kralj nego i osudi dinastija Petrović.

YouTube

Obnavljanje Srpske pravoslavne crkve je veliki blagodatni događaj, duhovski događaj koji je naišao na podršku svih, jer je očigledno Božja milost, molitve Svetoga Save i srpskih svetitelja, podejstvovala na ceo naš narod da izvrši to veliko delo:

- Ni jednoga znaka protivljenja, posebno u Crnoj Gori, od celoga sveštenstva, ne samo od njenih episkopa, Mitropolita Mitrofana Bana, koji se upokojio odmah posle ujedinjenja, Mitropolita Gavrila Dožića i Episkopa Kirila Mitrovića. Celo sveštenstvo i narod, i kralj Nikola iz inostranstva, pozdravili su odluku obnavljanje Pećke patrijaršije - rekao je Vladika i posebno naglasio da se kralj Nikola obradovao ujedinjenju Srpske pravoslavne crkve, jer je ceo svoj život radio na ideji oslobođenja i ujedinjenja celoga srpstva i Srpske pravoslavne crkve.

Kao posebno važno, Mitropolit je istakao jedinstvo duha koje smo tada postigli i sveopštu radost koja je preplavila ceo naš narod posle obnavljanja Pećke patrijaršije, odnosno ujedinjenja Srpske pravoslavne crkve.

- Time je zalečena duboka rana koju smo zadobili ukidanjem Pećke patrijaršije 1766. godine. Ovde treba napomenuti ogromnu ulogu Mitropolije crnogorsko-primorske u očuvanju kontinuiteta Pećke patrijaršije, o tome se govori i u zvaničnim aktima Crne Gore iz doba Kraljevine, i njen ogromni doprinos u obnavljanju Srpske pravoslavne crkve, posebno starca Mitropolita Mitrofana, kao i Mitropolita Gavrila Dožića - zaključio je Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije u besedi na temu “Doprinos arhijereja iz Crne Gore obnavljanju jedinstva SPC 1918 – 1920”.

Bonus video:

 

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi