Operacija Bljesak: Počela je na današnji dan pre 26 godina, a za 36 sati iz Zapadne Slavonije proterano je 15.000 Srba

Dok Srbi tog dana održavaju parastos, sećajući se i moleći za sve stradale i prognane, u Hrvatskoj se 1. maj obeležava kao dan kada je oslobođena Zapadna Slavonija.

Operacija Bljesak je vojno-policijska akcija koju su sprovele hrvatske vojne, paravojne i policijske snage 1. i 2. maja 1995. godine pod rukovodstvom Franje Tuđmana na teritoriji Zapadne Slavonije koja je bila u sastavu tadašnje Republike Srpske Krajine.

Za samo 36 sati proterano je oko 15.000 Srba, 283 ih je ubijeno ili nestalo, među kojima 57 žena i devetoro dece.

U pet sati ujutru artiljerija je napala srpske položaje od Pakraca do Jasenovca i od Donjih Bogićevaca preko Medara do Okučana. U napadu je učestvovalo oko 15.000 pripadnika hrvatske vojske i policije. Toliko je bilo i civila koje je napad zatekao na spavanju.

Hrvatsko Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je da je napad na Republiku Srpsku Krajinu samo “policijska operacija” kojom se “želi osigurati bezbednost putnika na delu auto-puta od Zagreba do Lipovca”, pripisavši joj “lokalni karakter”.

Zaštitne snage UN su se povukle i nisu zaštitile građane.

Stanovništvo je počelo da beži i da se spasava pred hrvatskom vojskom i policijom. Sustizale su ih avionske bombe, topovske granate i snajperski meci. Ubijeno je ili nestalo njih 283, među kojima je bilo 57 žena i devetoro dece.

Većina od oko 15.000 Srba napustila je svoja ognjišta i izbegla u Republiku Srpsku i tadašnju Saveznu Republiku Jugoslaviju, odakle se, prema trenutno raspoloživim podacima, vratio tek svaki deseti i to uglavnom starijih ljudi.

Srpska vojska Krajine (SVK) je branila područje Zapadne Slavonije sa oko 4.000 vojnika, raspoređenih u tri pešadijske brigade, zajedno sa jednim mešovito-artiljerijskim pukom. Međutim, veći napad Hrvatske vojske se nije očekivao. Jedinice nisu bile spremne da pruže dugotrajan otpor.

Operacija je nastavljena i drugog dana maja.

Hrvatski sudovi su osudili veliki broj zarobljenih Srba na dugogodišnje kazne zatvora, koje su izdržavali u zloglasnom zatvoru Lepoglava, a nekoliko desetina zarobljenika prošlo je višegodišnje specijalne torture zloglasne Lore u Splitu.

Još nema osuđenih za zločine nad Srbima u akciji nazvanoj “Bljesak” početkom maja 1995. godine.

Hrvatski generali koji su izveli operaciju “Bljesak”, ovenčani su slavom hrvatskih nacionalnih heroja. Haško tužilaštvo nikada nije otvorilo intenzivnu istragu za zločine u toj akciji. Zato je nepuna tri meseca kasnije, 25. jula 1995. godine, optužilo tadašnjeg predsednika Republike Srpske Krajine Milana Martića zbog toga što je 2. i 3. maja “za odmazdu izdao naređenje vojnim organima RSK da granatiraju Zagreb”, kada je poginulo šest civila.

Martić je pravosnažno i osuđen na 35 godina zatvora.

pročitajte još

“Napred drugovi!”, povikao je i otišao u smrt, ali je spasao njih 117: Dan kada su logoraši pobegli iz ozloglašenog Jasenovca

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi