Put do Zlatne palme: Politika, feminizam, seksualna orijentacija ili ipak - umetnost

Sa programskim celinama, specijalnim projekcijama i pratećim događajima, Kan pruža filmovima van engleskog govornog područja i nezavisnim produkcijama mogućnost da zadobiju svetsko priznanje. Istovremeno, premijere, crveni tepih, geostrateška selekcija upućuju na to da se i ovaj svetski sajam filmske industrije povinovao globalnim trendovima.

Posle prošlogodišnje pauze zbog kovida, 74. izdanje Međunarodnog filmskog festivala u Kanu upriličeno je ove godine, a plima i oseka pandemije pomerila je održavanje festivala sa maja na jul. Filmski kritičar Bora Anđelić, koji već trideset tri godine prati filmski festival u Kanu, ove godine usled restrikcija zbog pandemije nije mogao da prisustvuje festivalu.

– Za Kan me vezuje mnoga lična i profesionalna iskustva. Pratio sam ga 33 godine, sa izuzetkom 1999, kada je naša zemlja bila bombardovana i sada – kaže Anđelić.

Prema njegovom mišljenju, neosporno je da je Kan vodeći međunarodni filmski festival, pa će i ove godine ponuditi izuzetno kvalitetan program, koji, međutim, počinje da se prilagođava globalnom političkom trendu.

– Imenovanje Afroamerikanca Spajka Lija za predsednika žirija, uz dodatni omaž da se njegov lik nađe na oficijelnom plakatu, poruka je da je Kanski festival saglasan sa kretanjima na međunarodnom planu koji se tiču problema rasizma – smatra Anđelić.

On podseća i na to da je nagrada za životno delo ove godine uručena Džodi Foster.

– Ona jeste debitovala u Kanu sa „Taksistom“, ali poznato je i da je ona pripadnik LGBT populacije, o čemu je Kan sigurno vodio računa – ističe Anđelić.

Geostrateška selekcija

Od preko 1900 filmova, u selekciji glavnog takmičarskog programa naći će se 24 ostvarenja, što je tradicionalni okvir ovog festivala.

U konkurenciji za Zlatnu palmu ove godine su ostvarenja renomiranih autora od Italijana Nanija Moretija, Holanđanina Pola Verhovena, i Vesa Andersona sa filmom „Francuska depeša“. Tu je i Iranac Asgar Farhadi sa filmom „Heroj“, a dosta se očekuje i od filma „Memorija„ Apičatponga Verasetakula.

Kan svake godine vodi računa o geostrateškoj povezanosti, pa će se tako ove godine u glavnom takmičarskom programu naći film iz Čada „Lingui“ Mahmat-Saleha Haruna sa temom o arbortusu, zatim „Kazablanka bit“ Nabila Ajuča iz Maroka, zemlje koja dugo nije učestovala na takmičenju u Kanu – podseća Anđelić.

U konkurenciji su i dva filma iz ruske produkcije, a čak sedam ostvarenja dolaze iz Francuske, među kojima su radovi poznatih autora poput Žaka Odijara i Fransoa Ozona.

– Francuzi uvek na elegantan način plasiraju svoju kinematografiju, a sa njima idu i poznate francuske glumice – navodi Anđelić.

Ženski trend

Sedamdeset četvrto izdanje Kanskog filmskog festivala izdvaja se i po tome što su prvi put, od 24 ostvarenja, režiju za čak četiri filma potpisale žene. To su Mađarica Ildiko Enjedi sa „Pričom o mojoj ženi“, u kojoj glumi francuska zvezda Lea Sedu, zatim Mija Hansen-Lav sa „Bergmanovim ostrvom“, Žilija Dikorno i konačno Katrin Korsini.

– To su sve poznate rediteljke, čije se prisustvo lepo uklopilo u feministički trend, matricu koja je prepoznatljiva – kaže Anđelić i skreće pažnju na sastav žirija u kojem većinu čine dame.

– Nemam ništa protiv, samo ne bih voleo da pripadnost polu, rasi, veri budu ograničavajući faktori za žiri da odluči koji će film osvojiti Zlatnu palmu – kaže kritičar koji smatra da će zbog sveukupne situacije Ildiko Enjedi sjajno proći sa „Pričom o mojoj ženi“.

Azijski film u Kanu

– I azijska komponenta prisutna je poslednjih godina i u Holivudu i na evropskim festivalima, ali nadam se da je to dolazi iz želje da se azijski film integriše u opšti sistem. Plašim da ispod bitke za umetnost ima naravno i geostrateških, političkih, pa sigurno i ekonomskih interesa koji nemaju baš mnogo veze sa filmom – ističe Anđelić.

Ove godine će čak šest ostvarenja nositi boje Rusije u Kanu, od toga su dva u glavnom takmičarskom programu, što je prvi put posle mnogo vremena da je Rusija tako široko zastupljena.

– Iako je Mihalkov bio velika zvezda Kana, festival u Berlinu ipak bolje promoviše rusku kinematografiju jer je to festival nastao u vreme Hladnog rata koji je za cilj, između ostalog, imao da pomiri suprotstavljene kulture. Ovog puta u Kanu imamo Serebrenikova, ali mnogo se više govori o njegovoj političkoj situaciji nego o njegovom filmu, isto kao i sa prethodnim ostvarenjem – zaključuje Anđelić.

Kan premijere

U programu „Izvrstan pogled“ ove godine nalazi se osamnaest naslova među kojima su „Jagnje“ Valdimara Johansona, „Privrženost“ Hasana Kaplanoglua, „Plava Bajua“ Džastina Čona.

Iz želje da izađe u susret autorima koji su čekali više od godinu dana, Kan je uveo program „Kan premijera“ sa čak 11 naslova gde će između ostalog biti prikazani filmovi Argentica Gaspara Noe sa Dariom Arđentom i Fransoaz Lebren “Vortetks” i film „Gde je Ana Frank?“ izraelskog reditelja Aria Folmana i drugi.

Pročitajte još

Legenda započeta skandalom: Lice i naličje kanske Kroazete (FOTO)

Međunarodni filmski festival u Kanu otvorili su reditelji Bong Džun-Ho, Spajk Li, Džodi Foster i Pedro Almodovar. Tokom festivala, koji traje do 17. jula, biće prikazano više od 60 filmova bez ograničenja broja ljudi u bioskopskim salama, uz obavezno nošenje maske u zatvorenom prostoru.

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi