aktuelno

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)

10.09.2022

09:01

0

Tokom 70 godina vladavine pozirala je više od hiljadu puta

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)
KRALJICA ELIZABETA PORTRET - Copyright Kraljica Elizabeta II, Chris Levine/Profimedia

Osim što je bila najdugovečniji britanski monarh kraljica Elizabeta II bila je, složiće se mnogi, i najpoznatija žena na svetu. Bila je inspiracija mnogim umetnicima, a njen lik ovekovečen je u svim mogućim medijima, od ulja na platnu i fotografije do novih medija.

Tokom 70 godina vladavine kraljica Elizabeta II pozirala je više od hiljadu puta. Neki umetnici su joj "odrezali" glavu, a neki su u njenom licu videli sebe.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Profimedia
 

Samo službenih portreta više je od hiljadu, što boljih, što lošijih, ali u svakom slučaju neponovljiva Elizabeta ostaće upamćena i u istoriji umetnosti, u delima nekih od najvećih umetnika 20. i 21. veka, ali i nekih manje poznatih, koje je iz nekog razloga u određenom trenutku nadhnula.

Kad je reč o službenim portretima, kraljica Elizabeta je redovno sedela pred raznim umetnicima i fotografima, bilo da im je omogućeno samo jedno poziranje, kao što je to bilo američkoj fotografkinji Annie Leibovitz, ili više njih. Tu čast je imao slikar Lucian Freud koji ju je slikao punih šest meseci.

Svi oni su se na svoj način trudili da naprave portret drugačiji od prethodnih, naglašavajući pritom različite aspekte kraljičinog karaktera, njene uloge, njenih crta lica.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)AP Photo/Kirsty Wigglesworth/
 

Kraljica se rado odazivala pozivu savremenih umetnika da im bude model. Mladi Justin Mortimer napravio je jedan od najradikalnijih kraljičinih službenih portreta, na kojem je njeno telo u nekim delovima prekrio žutom bojom: "Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu", kritikovao ga je The Daily Mail.

Freud je, pak, uvek težio da ide dalje od pukog beleženja spoljašnjeg izgleda i želeo je da njegova boja dočara prisutnost osobe, a ne samo njenu sličnost na platnu, kako je svojevremeno objasnio. "Što se mene tiče", rekao je, "boja je osoba." Sedajući ispred njegovog štafelaja, kraljica je bila svesna da pozira umetniku koji neće napraviti još jedan u nizu njenih tradicionalnih portreta.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Chris Jackson/Pool via AP, File
 

Drugi umetnici, uključujući Pietra Annigonija i Nicky Philipps, predstavili su kraljicu tradicionalnije, a neki su naglasili njenu ljubav prema životinjama - Susan Crawford kraljicu je naslikala na otvorenom, kako jaše konja Worcrana, a Michael Leonard prikazao ju je na sofi s korgijem Sparkom.

Predstavljamo vam neke od najboljih portreta kraljice Elizabete II tokom njene vladavine.

Cecil Beaton, 1953.

Čuveni modni fotograf snimio je Elizabetu na dan njenog krunisanja sa krunom, kraljevskom jabukom, žezlom i ogrtačem od hermelina, odevenu u haljinu za krunisanje koju je dizajnirao modni kreator Norman Hartnell. Na tom, njenom prvom službenom portretu kraljica je predstavljena kao monarh iz bajke, a Beaton dodatno pojačava teatralnost oslikanom pozadinom gotičke kapele Device Marije u Vestminsterskoj opatiji. Ovaj spoj blještavila i glamura namerno je napravljen da ohrabri sumornu posleratnu Britaniju. Beaton je, inače, često fotografisao Elizabetu u različitim situacijama, a prvi put mu je pozirala dok je još bila mlada princeza.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Cecil Beaton/Profimedia
 
 

Pietro Annigoni, 1954.

Naručen od Worshipful Company of Fishmongers, ovaj romantični kraljičin portret delo je Pietra Annigonija, italijanskog slikara koji je bio poznat po upotrebi renesansnih tehnika i stila slikanja. Samo godinu dana nakon krunisanja 28-godišnja kraljica pozirala mu je u Bakingemskoj palati, ali Annigoni nije hteo da je prikaže u raskošnom interijeru, nego u stilizovanom pejzažu koji više nalikuje Toskani iz Quattrocenta (italijanski naziv za 15. vek), nego Britaniji 1950-ih.

Annigoni je kasnije priznao da je imao tremu i da na prvom sastanku nije mogao da smisli kako da počne sve dok ga kraljica nije smirila. Počela je da priča kako je kao dete gledala ljude s prozora. "Njene reči su bile poput reflektora koji mi je osvetljavao put", rekao je. "Odmah sam je video kao kraljicu koja je, iako draga srcima milionima ljudi koje je volela, i sama bila sama i daleko."

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Pietro Annigoni/Profimedia
 

Prikazao ju je u tamnoplavom ogrtaču Reda podvezice, čije satenske trake lebde na povetarcu, kako spokojno gleda u daljinu, izgubljena u svojim mislima, javna osoba koja mora da ostane podalje od svih. Annigonijeva slika kraljice na čelu nacije bila je veliki hit u Britaniji kada je premijerno izložena u Kraljevskoj akademiji u Londonu, 1955. godine.

Jamie Reid, 1977.

Rad Jamieja Reida za omot singla Sex Pistolsa "God Save the Queen" nesumnjivo je najpoznatija pank slika svih vremena, a činjenica da je nastao 1977, u godini kraljičinog srebrnog jubileja, čini ga još provokativnijim. Reid je napravio pravu subverziju klasične crno-bele kraljičine fotografije koju je snimio kraljevski fotograf Peter Grugeon, prekrivši njene oči i usta naslovom singla i imenom benda korišćenjem slova izrezanih iz novinskih naslova.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Jamie Reid/Profimedia
 

Reidov rad je u svakom slučaju u duhu stihova Pistolsa: "Bože, čuvaj kraljicu/ona nije ljudsko biće/Nema budućnosti/u sanjanju Engleske", pa se ovakvim prikazom kraljice impliciralo da je slepa za nered u kojem se zemlja nalazi i da monarhiju treba ukinuti. Postoji još jedna verzija ovog omota, koja je još kontroverznija, a na njoj su kraljičina usta zatvorena zihernadlom kao da je žele ućutkati, dok joj je umesto zenica stavljena svastika.

Andy Warhol, 1985.

Portret kraljice Elizabete jedan je od četiri iz Warholove serije "Reigning Queens" iz 1985. godine, koja se sastoji od šesnaest otisaka s prikazom četiri žene monarha koje su vladale svetom u to vreme. Radovi su se temeljili na službenim ili medijskim fotografijama kraljica, a portret kraljice Elizabete napravljen na temelju fotografije snimljene 1977. godine za njen srebrni jubilej.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Andy Warhol/Profimedia
 

Justin Mortimer, 1998.

Mortimerova slika izazvala je pravu buru kada je predstavljena. "Blesavi umetnik odrezao je kraljičinu glavu", pisao je The Daily Mail. U vreme nastanka portreta mladi slikar Justin Mortimer (rođen 1970.) prikazao je kraljicu tako da se čini da joj glava lebdi iznad tela, a žuta pozadina kao da preti da potpuno prekrije njen lik. Iako se ne smeši, ruke joj mirno leže u krilu preko zelene satenske haljine.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Justin Mortimer/Profimedia
 

Mortimerov portret kraljice naručilo je Kraljevsko društvo za umetnost, proizvodnju i trgovinu (RSA) kako bi obeležili pedesetogosišnji odnos između te institucije i monarha. Iako su neki negativno protumačili sliku, drugi su to videli kao hrabar potez kraljice da pristane da pozira tako uzbudljivom savremenom umetniku. Čini se da joj se svideo njegov stil, jer je nedugo nakon toga od Mortimera naručila portret svog lorda chamberlaina.

Lucian Freud, 2001.

Freudov portret kraljice iz 2001. godine jedna je od njegovih najmanjih slika po dimenzijama, ali i najupečatljivijih u svom snažnom utisku koji ostavlja na posmatrača, jer je cela kompozicija ispunjena kraljičinim licem. Elizabeta je za ovaj portret, prema želji slikara, nosila dijamantsku krunu iz 1820. godine. Portret nije bio naručen, Freud je tražio da naslika kraljicu, ona je pristala, a on je zatim sliku poklonio Fondaciji kraljevske kolekcije.

Suprotno svojoj uobičajenoj praksi pozivanja modela da poziraju u njegovom studiju u Holland Parku, Freud je u slučaju kraljice napravio izuzetak i otputovao u palatu St James, gde mu je Elizabeta pozirala tokom šest meseci, između maja i decembra 2001.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Lucian Freud/Profimedia
 

Mišljenja su i dalje podeljena oko ovog, za mnoge nimalo dopadljivog, prikaza ostarelog monarha. Neki su ovaj portret videli kao simboličnu zamenu za samog umetnika jer postoje nedvosmislene sličnosti između nekih crta lica kraljice i onih na kasnijim autoportretima ovog umetnika. On je, ipak, tvrdio da je prosto prikazao "istinu koju je pronašao na njenom licu".

Chris Levine, 2004.

"Lightness of Being" Chrisa Levinea, raskošan portret kraljice u tehnici lentikularne štampe u punoj ceremonijalnoj odeći sa zatvorenim očima, nastao je slučajno u Bakingemskojo palati tokom poziranja za portret koji je 2004. naručila Fondacija Jersey Heritage. Službeni portret, koji prikazuje kraljicu otvorenih očiju koja nosi istu dijademu kao na portretu Luciana Freuda, Levine je snimio digitalnom kamerom visoke rezolucije. Budući da je kameru trebalo restartovati, Levine je predložio kraljici da se opusti i tek je posle shvatio da ju je slučajno uhvatio dok odmara.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Chris Levine/Profimedia
 

Hew Locke, 2005.

Hew Locke napravio je mnoga dela koja prikazuju kraljicu Elizabetu II, a sva izražavaju njegov ambivalentan odnos prema britanskoj monarhiji i kolonijalnom nasleđu nacije. To potiče iz umetnikovog detinjstva koje je proveo u bivšoj britanskoj koloniji Gvajani. Lockeov rad deo je njegove serije "House of Windsor", a napravljen je od gomile jeftinih plastičnih igračaka i predmeta - jednokratnih proizvoda globalne ekonomije.

"Blesavi umetnik je odrezao kraljičinu glavu": Pogledajte neke od najčuvenijih portreta Elizabete II (FOTO)Kraljica Elizabeta II, Hew Locke/Profimedia
 

Naslov rada odnosi se na dijamant Koh-i-Noor ("Planina svetlosti"), jedan od najvećih dijamanata na svetu, koji je ustupljen kraljici Viktoriji godinu dana nakon britanske aneksije Punjaba 1849. Od 1937. dragulj je ugrađen u krunu kraljice majke i čuva se sa ostatkom dragulja za krunu u Tauerbridžu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi

Izvor: Jutarnji list

Možda vas zanima

Najčitanije Vesti

Ostale vesti iz rubrike