Koča Kapetan: Vođa srpskih dobrovoljaca čija borba je zapalila iskru slobode među našim narodom!
07.10.2022 | 05:01
U srpskom narodu ostalo je sećanje na Koču kapetana i njegovo ratovanje koje su i narod i istoriografija nazvali Kočina krajina
Copyright Wikipedia
Na današnji dan pogubljen je Korun Koča Anđelković poznatiji kao kapetan Koča - vođa srpskih dobrovoljaca u Austrijsko-turskom ratu (1788—1791) , junak koji je osnovao i upravljao takozvanom Kočinom krajinom.
Bio je trgovac stokom, imućan čovek, ali je u trgovini dosta izgubio. Pola godine pred izbijanje rata prebegao je s porodicom u Kovin na Dunavu, gde je pred početak rata stupio u dobrovoljce frajkora Jovana Branovačkog i sudelovao u obe pripremane austrijske ekspedicije protiv Beograda (1787. i 1788).
Objavom rata Austrije Turskoj, 9. februara 1788. godine, carskom proklamacijom, poziva se srpski narod na borbu protiv Turaka. Po objavi rata Koča prelazi u Srbiju i, kao glavni organizator, pokreće srpski narod na pobunu uz pomoć jagodinskog prote Jovana Milovića. Pokupio je nešto dobrovoljaca, čiji se broj stalno uvećavao i s njima vodio četničke borbe protiv Turaka, većinom u Pomoravlju. Organizovao je čete jagodinske, kragujevačke i smederevske nahije.
Uspešne akcije na srpskoj teritoriji ustanici su imali zauzimanjem Požarevca, oslobađanjem Hasan-pašine Palanke, Batočine, Bagrdana i Kragujevca. Kočin odred je ubrzo narastao do 500 boraca, a njegove akcije su bile usmerene na ometanje prolaza Carigradskim drumom.
Poznato je da je izvršio tri velika prepada na turske transporte u Bagrdanskom tesnacu u martu i aprilu 1788. Kod Bagrdana, 7. i 14. marta iste godine, potučeni su turski odredi što je za posledicu imalo povećanje broja Kočinih ustanika na 1500 ljudi. Ustanici od 17. marta bezuspešno opsedaju Jagodinu tokom tri dana, a odatle su bili prinuđeni na povlačenje u manastir Jošanicu, gde se nalazilo sedište glavnog logora Kočinih dobrovoljaca. Kočin brat Petar dejstvovao je u isto vreme na desnoj obali reke Morave, a sedište vojnog logora mu je bilo u manastiru Ravanici.
Za uspešno ratovanje i potpuno prekidanje veze između Niša i Beograda, austrijski car Josif II dodelio je Koči čin kapetana i odlikovao ga zlatnom medaljom za hrabrost. Posle šest meseci borbi s Turcima, usled izostajanja pomoći austrijske komande morao se juna meseca povući u Banat. Tada je ušao u sastav srpsko-banatskog frajkora i kao komandir čete nastavio ratovanje, gde je u sukobu kod Brzaske bio zarobljen od Turaka. Odveden je u Tekiju i tamo strašno mučen i na kraju nabijen na kolac u strašnim mukama izdahnuo, zajedno sa trideset svojih saboraca.
Nakon njegove smrti vođstvo nad Krajinom preuzeo je frajkorski komandant Jovan Branovački.
U srpskom narodu ostalo je sećanje na Koču kapetana i njegovo ratovanje koje su i narod i istoriografija nazvali Kočina krajina.
Osim njega u ovom ratu su se istakli kao njegovi saborci kapetan Radič Petrović iz Siokovca, kapetan Marjan Jovanović iz Laništa, komandant Stanko Arambašić iz Kolara, Jovan Novaković, Živko Milenković i drugi.
U znak sećanja, njegovo rodno mesto Panjevac kod Jagodine je tridesetih godina dvadesetog veka promenilo naziv u Kočino Selo, a 1992. godine su se Kočino Selo i Tekija pobratimili.