Karađorđevići mogu da zaborave na dvorove i rudnike, u najboljem slučaju sledi im pola miliona evra
Kraljevska porodica Karađorđević će u restituciji proći mnogo bolje nego druge nekad vladajuće porodice iz regiona, ali mnogo lošije nego što se nadala
Kraljevska porodica Karađorđević od silnih dvorova, vila, vinograda, šuma, rudnika i fabrika u Srbiji može da se nada samo novcu, i to ni izdaleka u onom iznosu koji potražuje. Štaviše, taj iznos će, u najboljem slučaju, dostići tek pola miliona evra, koliko je najviše moguće po postojećim propisima o restituciji.
Šta je sve na spisku?
Kraljevskoj porodici Karađorđevića Ukazom Predsedništva Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ (U. br. 392) od 8. marta 1947. godine oduzeta je cela imovina. Danas ona od države Srbije potražuje, i to u naturi, mnogobrojne objekte i imovinu, među kojima je najpoznatiji Dvorski kompleks (Stari dvor i Beli dvor) na Dedinju u Beogradu.
Pored dvorova, prema podacima koje je 24sedam dobio iz Agencije za restituciju, traži se nazad i Studentski dom na Bulevaru kralja Aleksandra br. 75, koji je kao zadužbinu osnovao kralj Aleksandar Prvi Karađorđević, zatim zgrada današnjeg Arhiva Jugoslavije, u Ul. Vase Pelagića, koja je podignuta kao Dom kralja Aleksandra Prvog za učenike srednjih škola.
Potražuju se i nepokretnosti na području katastarske opštine (KO) Stara Rakovica (stari objekti - kuća br. 52 u Ul. patrijarha Dimitrija sa kućištem, dvorištem i vrtom, kao i pet prizemnih zgrada koje su služile za stanovanje, kancelarijske potrebe, radionice, ložionicu, magacin i dr.), zatim nepokretnost u Sarajevskoj br. 37, pa poljoprivredno i šumsko zemljište na području KO Sokobanja, ali i rudnici na području Negotina i Kučeva.
Pročitajte još:
U zahtevu za restituciju Karađorđevića stoje i nepokretnost u Topoli, odnosno Zadužbina kralja Petra Prvog Karađorđevića (zasebno pravno lice), kao i pokretne stvari, i to umetnine, nakit i druge vrednosti.
Ko sve potražuje
Zahtev za restituciju Agenciji su podneli članovi porodice Karađorđević, odnosno naslednici kraljice Marije Karađorđević, kralja Petra II (Aleksandar I) Karađorđevića, Aleksandra (kralj Petar II) Karađorđevića, Tomislava (Aleksandar I) Karađorđevića i Andreja (Aleksandar I) Karađorđevića, a posebni zahtevi podneti su iza bivših vlasnika kneza Pavla (Arsen) Karađorđevića i kneginje Olge Karađorđević. U ovom postupku je njenim zakonskim naslednicima vraćena nepokretnost u Užičkoj, vila "Crnogorka“.
- To je jedini objekat koji je mogao da bude vraćen – navodi Sekulić.
- Imovina koju potražuje porodica Karađorđević ne ispunjava uslove predviđene Zakonom o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju (popularno Zakon o restituciji), za vraćanje u naturalnom obliku. Porodica će biti obeštećena u novcu, prema proceni imovine koju radi Poreska uprava – kaže za 24sedam Nemanja Sekulić, direktor Agencije za restituciju.
On ističe da se to odnosi i na najvredniju imovinu, Dvorski kompleks na Dedinju.
- Za taj kompleks je u Zakonu članom 18. stav 1 tačka 8 izričito propisano da se ne vraća u naturalnom obliku, odnosno propisano je da se ne vraća pravo svojine na istom, kao i da će se njegov status urediti posebnim zakonom. Na poseban zakon smo se i pozvali 21. januara 2016. godine u odluci o odbijanju zahteva za vraćanje i obeštećenje imovine Dvorskog kompleksa na Dedinju. To je potvrđeno i drugostepenim rešenjem Ministarstva finansija, ali je Upravni sud u Beogradu tu odluku poništio i odlučeno je da se ide na obeštećenje – napominje Sekulić.
Nema ništa ni od vraćanja podržavljenih preduzeća, ni rudnika, što su takođe decidirane odredbe zakona, a ni danas izgrađenog građevinskog zemljišta, ni privatizovanih objekata.
I sa delićem prošli bolje od "rođaka“ u regionu
Direktor Agencije za restituciju kaže da je vraćanje imovine ili obeštećenje u istočnoj ali i južnoj Evropi rađeno, ako ga je uopšte bilo, po različitim modelima, ali da kraljevske kuće nigde nisu bile nešto posebno privilegovane.
Profimedia
- Pitanje u kraljevini šta je stvarno kraljevo, a šta je državna imovina svuda je prilično nejasno. U Crnoj Gori je Petrovićima napravljena samo jedna kuća u zamenu za celu imovinu, a u drugim zemljama nije ni bilo vraćanja imovine, pogotovo jer su dinastije bile strane vladarske kuće, obično nemačke, kao recimo u Grčkoj. Kraljevske kuće su po pitanju restitucije medijski zapažene, ali na kraju se sve svede na hladne propise i činjenice – ističe Sekulić.
Koliko je tu nejasnih granica između kraljevog i državnog, odnosno narodnog, može se videti i iz mnogih istorijskih spisa i dokumenata, ali i knjiga. U jednoj od njih, "Kako su se Karađorđevići obogatili na štetu naroda”, ugledni profesor prava Milan Bartoš piše o nerazlučivom vlasništvu Karađorđevića nad rudnikom zlata u Neresnici, sumnjivim zajmovima preko Narodne banke Srbije i SHS (koja je tada bila privatna ustanova), povlasticama u vidu oslobađanja od poreza, afera poput spekulacije sa obveznicama za ratne reparacije, Orijentalnom železnicom, krijumčarenjem deviza...
I sam Dvorski kompleks je primer "prenamene“ zemljišta, tako omiljenog i vrlo poznatog i iz nekih slučajeva iz današnjih vremena.
Kralj Aleksandar I je kupovao jeftino imanja van skupog građevinskog rejona, a onda je plac budućeg Belog dvora naprasno postao građevinska zona.
BONUS VIDEO:
Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari