Oštra podela Nemačke na istočnu i zapadnu i dalje je vidna: Kako će se to odraziti na izbore?

Uprkos tome što čine manje od jedne petine nemačke populacije, birači istočne Nemačke su posebno u fokusu pred izbore 23. februara zbog snage krajnje desničarske stranke Alternativa za Nemačku (AfD) u regionu.

Izborne jedinice na istoku Nemačke su, od pada Berlinskog zida, bile među najnestabilnijim u zemlji, često menjajući stranku kojoj su naklonjeni.

Ova promenljivost ih čini posebno značajnim bojnim poljem, s obzirom na to da su delovi juga i zapada zemlje dosledno glasali za istu stranku od 1990-ih.

U stvari, sa izuzetkom izbora 2005. (koji su bili toliko blizu da su i Angela Merkel iz Hrišćansko-demokratske unije (CDU) i Gerhard Šreder iz Socijaldemokratske partije (SPD) proglasili pobedu kada su izašle ankete), istočna Nemačka je igrala ključnu ulogu u izboru svakog kancelara od ponovnog ujedinjenja.

Istorijske podele

Podela između nemačkog Istoka i Zapada nije nestala padom Berlinskog zida 1989. Nevidljivi "zid" i dalje postoji širom zemlje kada se mapiraju ključni demografski pokazatelji.

Profimedia

Mejnstrim stranke koje su dugo dominirale politikom na Zapadu, poput SPD-a i CDU-a, manje su popularne u bivšoj Istočnoj Nemačkoj zbog njene komunističke prošlosti. Ovo ostavlja teren otvorenijim za druge, kao što je AfD na desnom kraju spektra, ali i za stranke krajnje levice kao što je Levica.

Neki istraživači pripisuju glasačke navike istočne Nemačke stalnim demografskim i ekonomskim razlikama, a pored toga, prema nedavnim istraživanjima, i dalje postoji ogorčenost zbog nedostatka zastupljenosti država bivše Istočne Nemačke na najvišim pozicijama u vladi i društvu.

Istraživanja takođe sugerišu da je simpatija prema Kremlju rasprostranjenija na istoku, što objašnjava zašto stranke sa ruskim prijateljskim pozicijama na oba ekstrema političkog spektra tamo prolaze dobro.

Neki političari, kao što je poslanik CDU Marko Vandervic, ukazali su na nedavno iskustvo diktature bivše Istočne Nemačke kao razlog za snažnu podršku AfD-u. Njegov komentar iz 2021. da su bivši Istočni Nemci "delimično socijalizovani diktaturom na takav način da nisu dostigli demokratiju" uznemirio je mnoge glasače.

Profimedia

Pored AfD-a i Levice, novoformirana levičarsko-populistička Alijansa Sare Vagenkneht (BSW), čiji se lider odvojio od Levice, ostvarila je zapažen rezultat u istočnoj Nemačkoj tokom evropskih izbora prošle godine i na nedavnim državnim izborima.

Politikolog Martin Elf karakteriše platformu BSW-a kao "jedinstvenu kombinaciju ideoloških elemenata koja kombinuje tradicionalne levičarske pozicije u vezi sa ekonomijom i državom blagostanja sa nedvosmislenim protivljenjem imigraciji“.

Uprkos preklapanju platformi AfD-a i BSW-a, Elf primećuje da je podrška AfD-u izgleda iznenađujuće nepokolebljiva: "Porast rejtinga BSW-a nije praćen padom rajtinga ADF-a".

Pošto je AfD skoro siguran pobednik na istoku, strahuje se da bi osećaj izolovanosti među istočnim biračima mogao da se produbi.

Bonus video

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi