Krvavi Mladenci: Ustaše masakrirale 6.000 srpskih civila na obali Drine, preživeli ispričali jeziva svedočenja o strašnom zločinu
22.03.2023 | 13:17
Među žrtvama su bili isključivo civili koji su bežali ispred zlikovaca iz Crne Legije i Muslimanske milicije, koje je predvodio ustaški krvnik Jure Francetić
Copyright Printscreen/Youtube/ Заборављени коријени
Na današnji dan, pre tačno 81 godinu, dogodio se jedan od najstrašnijih i najzverskijih pokolja nad srpskim narodom od strane ustaških snaga. Prema izjavama svedoka, deo naroda je spasila nemačka vojska koja je naišla u tom području, a potom i srpski vojnici pod komandom generala Milana Nedića, upravnika okupirane Srbije.
Tog, 22. marta 1942. godine, u mestima Stari Brod i Miloševići, na obalama reke Drine, u istočnoj Bosni, srpski civili su bili žrtve bestijalnog iživljavanja i klanja od strane ustaških snaga. Srpski starci i deca su bili ubijani, srpske žene i devojke silovane, a oko 6.000 nenaoružanih Srba je bilo ubijeno.
Među žrtvama su bili isključivo civili koji su bežali ispred zlikovaca iz Crne Legije i Muslimanske milicije, koje je predvodio ustaški krvnik Jure Francetić.
Deo ljudi se namerno ili nenamerno utopio u reci Drini bežeći od ustaških krvoloka. Najmasovnije ubijanje ljudi je izvršeno na veliki pravoslavni praznik Mladence, 22. marta 1942. godine, ali su ubijanja nastavljena sve do sredine maja iste godine. Na ovom području Istočne Bosne je došlo do nasilne demografske promene stanovništva.
Četnici nisu imali snage da odbiju ustašku ofanzivu
U ofanzivi na krajeve koje su i malim jedinicima branili pripadnici Jugoslovenske vojske u otadžbini pod komandom narednika Radomira Neškovića u proleće 1942. bilo je čak 10.000 ustaša. U Višegradu, za vreme Drugog svetskog rata, srpski narod koji je bio u bekstvu prema Užicu, blokirali su vojnici fašističke Italije. Oni su tražili novac kako bi ljudi sa svojom stokom i stvarima mogli da pređu u Srbiju, koja je bila pod nemačkom okupacijom.
Zbog toga, deo naroda se zaputio ka Starom Brodu i Miloševićima kroz tešku terensku i opasnu situaciju, izloženi napadima ustaša i Muslimanske milicije. U takvim okolnostima, ustaše su napadale ljude na obali, ubijali ih, mučili, silovali žene i bacali ih u reku.
– Po mraku stigosmo u Miloševiće. Ujutro dojaha jedan četnički kurir na konju i onako juri kroz narod pa viče: ‘Bežte ljudi, evo ustaša, poklaće i vas kao juče one u Višegradu…’ Prigone nas, prigone Drini. Siluju žene, kolju, odsecaju ruke, noge, vade oči, bacaju malu decu uvis i dočekuju na bajonete. Bio je to jedan strašan užas i pakao. Narod zapomaže i jauče. Ljudi sami skaču u Drinu, mlade devojke posebno. Mi se oko majki grupisasmo, pokušavajući se nekako spasiti. Odjednom sam pao potrbuške među gomilu pobijenih i unakaženih. Glavni pokolj je bio negdje između 16 i 17 časova po podne. A Drina mutna, nadošla, talasasta, puna leševa. Donosilo leševe i od Višegrada. To je bio neverovatan i strašan prizor… - sećao se jedan od svedoka, Risto Borovčanin koji je rođen 1932. u mestu Žulj kod Sokoca.
Ustaše pljačkale, silovale i ubijale
Prema izjavama svedoka, Nemci koji su naišli su uspeli da spasu deo naroda od ubijanja, a potom i srpski vojnici pod komandom generala Milana Nedića, upravnika okupirane Srbije.
- Krenula kolona naroda od Olova, Kladnja, Mokrog, Pala, Prače, iz sela oko Sarajeva, Rogatice… To je bio užas, puno je Sjemećko polje srbski izbeglica, da baciš šibicu pala bi na čoveka ili na stoku koju smo poveli sa sobom. Idemo prema Višegradu u koloni, pešice, iznemogli, deca i stari na volovskim kolima i konjima. Dođemo na ćupriju na Drini kad Italijani ne daju preko Drine. Mi onda u Miloševiće i zanoćimo po kućama. Opkolili su nas, dobro se sećam sve naoružani muslimani sa fesovima na glavama. Kad se smrači, čujemo ustaše kako zovu: „Jovaneee…“. Moj otac nas ubaci na nekakav čamac i pređosmo Drinu. Tu ugledamo Nedićevce i Nemce kako razgovaraju, a onda sa jednim čamcem krenu patrola preko Drine, među narod, a druga uz Drinu i viču: 'Curik ustaš, curik ustaš'… - sećao se Milovan Bakmaz, rođen 1931. godine, iz Sokolovića kod Sokoca.
Posle ovog pokolja, malobrojne preživele srpske izbeglice su dobili reči Jure Francetića da se mogu slobodno vratiti kućama. Naivan narod se uputio kući verujući da je patnja gotova, ali ponovo su bili presretnuti od strane ustaša, koji su ih pljačkali, silovali i ubijali.
Srpski civili koji su stradali u ovim monstruoznim zločinima bili su uglavnom sa područja mesta Rogatice, Višegrada, Han Pijeska, Kladnja, Sokoca, Olova, Pala i Sarajeva. Tačan broj žrtava nije nikada utvrđen, ali se procenjuje da je ubijeno najmanje 6.000 Srba, odnosno nevinih i nenaoružanih civila. Ovo čak potvrđuju i nemački podaci.
U Starom Brodu 2008. godine je podignuto spomen-obeležje u znak sećanja na žrtve ustaškog pokolja u proleće 1942. godine. Ovo obeležje je osveštano od strane Srpske pravoslavne crkve, mitropolita dabrobosanskog Nikolaja i vladike mileševskog Filareta. Na kamenoj ploči su uklesana imena nedužnih civila koji su stradali.
Spomen-muzej je otvoren 7. septembra 2019. godine.
BONUS VIDEO