24sedam zašao dubokо na teritoriju okorelih Albanaca i zatekao sramni prizor: Crkva u kojoj se nalazio grob Miloša Obilića sada je javni toalet! (FOTO)

Vidovdan je svečano obeležen i ove godine na Kosovu i Metohiji, a ovog puta proslavi ovog velikog srpskog praznika prisustvovala je i ekipa portala 24sedam.

Pored zvaničnih manifestacija koje su ispratili, naši reporteri su se odlučili da obiđu i veoma značajnu srpsku svetinju – crkvu Svetog Jovana Preteče u Samodreži, koju su Albanci iz tog sela zapalili i pretvorili u toalet.

To nije bio nimalo lak zadatak, s obzirom na to da u ovo selo, koje se nalazi u opštini Vučitrn, Srbi bez pratnje KFOR-a ili kosovske policije ne dolaze. Lokalno albansko stanovništvo važi za jedno od najekstremnijih na Kosovu i Metohiji, a najmanje što žele da vide jeste automobil beogradskih registarskih tablica u svom mestu.

Inače, Samodreža je postala poznata još u SFRJ, kada su 1982. godine meštani Albanci na njegovom imanju ubili svog komšiju Danila Milinčića (22) pred majkom. Za taj zločin su osuđena četvorica Albanaca, ali kaznu nikada nisu odležali.

Nekoliko dana pre dolaska reportera portala 24sedam volonteri su očistili hram, a na to meštani nisu gledali sa simpatijama. Dolazak srpske novinarske ekipe nedugo posle toga predstavljao je zato još veći rizik.

Ipak, to nije sprečilo našu ekipu da se uputi do crkve u kojoj se, pre Kosovske bitke 1389. godine, pričestila srpska vojska i u kojoj se kasnije nalazio grob Miloša Obilića.

Putovanje do skretanja ka Samodreži je proteklo bez problema. Glavni put je relativno dobar, a sa strana se mogu videti novoizgrađene, mahom luksuzne kuće. Vlasnici ovih objekata su uglavnom Albanci koji rade u inostranstvu, ali ih to ne sprečava da ulažu gomile novca u velelepne objekte na Kosmetu.

Ono što najviše upada u oči jeste da je gotovo na svakoj kući istaknuta zastava Albanije, tzv. OVK i Sjedinjenih Američkih Država, dok simbole samoproglašenog Kosova možete da vidite gotovo samo na nekoj od institucija te kvazi-države ili na uniformama policije.

“Neželjeni gosti”

Put je postao nezgodniji posle skretanja sa glavnog puta ka selu. Prvo što je moglo da se primeti jesu prvo začuđeni, a zatim preteći pogledi prolaznika kada bi ugledali nepoznate osobe u automobilu sa registarskim oznakama iz centralne Srbije. Kako je automobil naše ekipe ulazio dublje u selo, situacija je postajala napetija.

Ubrzo se za naše vozilo “zalepio” sivi folksvagen pasat u kojem su bila dva mladića, koji su se trudili da drže što manje rastojanje između dva automobila. Kada bi naš vozač ubrzao – ubrzali bi i oni, a ukoliko bi usporio i oni bi učinili isto. Ovo “poigravanje” je trajalo nekoliko minuta, nakon čega su oni pretekli vozilo naše ekipe dobacujući uvrede na albanskom kroz prozor.

Prva prepreka je pređena, ali ubrzo je došla i druga. Kada su naši reporteri došli do crkve i ušli u dvorište, na putu se pojavio drugi automobil, u kojem su takođe bila dva mladića. Oni su se zaustavili i dva-tri minuta gledali šta to rade nepoznate osobe u njihovom selu, pa još u dvorištu crkve za koju su mislili da su je uništili. Kada su shvatili o čemu se radi, brzo su odjurili automobilom.

Za to vreme naši reporteri su uspeli da naprave nekoliko fotografija na kojima može da se vidi u kakvom stanju se sada nalazi crkva. Zahvaljujući volonterima koji su je očistili, u hramu više nema smeća i fekalija. Nažalost, pitanje je koliko će crkva ostati čista, s obzirom na to da su meštani ovog mesta više puta kroz istoriju pokazali da nemaju poštovanja prema svetinjama.

Nekoliko trenutaka posle toga začuo se i prvi povik iz obližnje kuće, a ubrzo zatim i sve više njih. Bilo je jasno da se glas o prisustvu “neželjenih gostiju” proširio kroz selo, a to je bio znak da je vreme za odlazak.

Najvažnije je da je posao zbog kojeg su reporteri portala 24sedam došli obavljen, a ekskluzivne fotografije na kojima se vidi u kakvom stanju se sada crkva nalazi naši čitaoci imaju priliku da vide.

Mesto gde se pričestila Lazareva vojska i grob Miloša Obilića

Prema predanju srpska vojska na čelu sa knezom Lazarom se, uoči Kosovske bitke 1389. godine, pričestila upravo u crkvi u Samodreži, a smatra se i da je posle bitke na tom mestu bio grob Miloša Obilića. Nedaleko odatle, na brdu Gradini iznad crkve, bio je stari grad sa dvorcem Vuka Brankovića u kome je knez Lazar održao večeru sa svojim vojskovođama i u zdravici izgovorio poznati poklič iz narodne pesme: “Ko ne došao na boj na Kosovo…”.

Prema pričanju starijih Albanaca iz ovog sela, na brežuljku sa zapadne strane preko puta crkve, prilikom kopanja zemlje nalazili su posuđe, kašike, viljuške, noževe od metala i činije od keramike, a prema predanju upravo tu je i bila kneževa trpeza.

Vekovima rušena

Crkva u Samodreži je kroz vekove potpuno ruinirana, a početkom 20. veka Branislav Nušić, tadašnji srpski konzul u Prištini, zatekao je sačuvan samo jedan ugao crkve u visini od dva metra. Lokalno albansko stanovništvo je skidalo materijal sa svetinje koristeći ga za svoje potrebe, a olovom sa crkve pokrivena je džamija u selu Benčuku.

Obnova posle Prvog svetskog rata

Srbi iz ovog kraja su, posle Prvog svetskog rata, pokrenuli inicijativu za obnovu svoje svetinje. Skromnim sredstvima, koliko je ko mogao, meštani su obnovili crkvu na temeljima stare. Novi hram je bio nešto manji, ali je barem delimično sijao starim sjajem i opravdavao jedan od naziva koji je nekada nosio – prekrasna crkva. Pored lokalnog stanovništva, sredstva za izgradnju nove crkve priložili su i drugi dobrotvori, među njima i naš veliki naučnik Mihajlo Pupin. Nova crkva je osveštana 1932. godine, a pored nje izgrađene su i tri kosturnice u koje su smeštene kosti koje su pronađene prilikom gradnje, a za koje se smatra da su iz perioda Kosovske bitke.

Kasnija razaranja

Odmah po izbijanju aprilskog rata 1941. godine crkva se ponovo našla na albanskoj meti. Lokalno stanovništvo je opljačkalo hram i oštetilo freske, tako da su od prelepe crkve ostali samo goli zidovi. Prilikom izgradnje seoske škole, krajem 70-ih godina prošlog veka, lokalni Albanci su kosturnice koristili za gašenje kreča.

Crkva se ponovo 1981. godine, našla na udaru albanskih ekstremista, koji su je oskrnavili i uništili njene freske.

Od crkve napravili toalet

Posle okončanja NATO agresije na našu zemlju i dolaska francuskih snaga KFOR-a u taj deo južne srpske pokrajine, crkva u Samodreži je krajem juna 1999. godine ponovo demolirana i zapaljena iznutra. U hramu su ispisani brojni grafiti, a jedan njih je bio u obliku srca unutar koga su bili natpisi: “NATO”, “OVK” i “Francuska”.

Crkva u Samodreži se i tokom Martovskog pogroma nad Srbima 2004. godine, našla na udaru albanskih ekstremista, a posle toga je pretvorena u javnu deponiju i toalet za ljude i stoku. Još jezivije je to što je ova svetinja služila kao toalet za albansku decu koja su pohađala osnovnu školu koja se nalazi u istom dvorištu.

Albanska deca na srpskom jedino znaju psovke

Grupa mladih volontera iz Kosovske Mitrovice je nedavno, uz blagoslov episkopa Teodosija, očistila devastiranu crkvu. Bila je to jedna od retkih prilika kada su Srbi, naravno uz prisustvo policije, mogli da posete ovu svetinju. Prema svedočenju očevidaca, pored prisustva policije koja nije mnogo obraćala pažnju na to, albanska deca iz škole su tom prilikom na srpskom vređala okupljene. Na molbu da ih upozore da to ne rade, učitelji Albanci su rekli da njihovi đaci “jedino to znaju da kažu na srpskom jeziku”.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam