Spasilac sveta: Misteriozna priča koja se krije iza najskuplje slike na svetu zaslužuje holivudski film

Slika “Salvator Mundi” (Spasilac sveta) nastala je oko 1500. godine prikazuje lik Isusa Hrista u renesansnoj odeždi kako izranja iz mraka dok vas sa dva prsta desne ruke blagosilja, a u levoj drži kristalnu kuglu. U vreme renesanse kristalna kugla predstavljala je nebesa, a nekoliko simbola ove slike ukazuje da posmatrač gleda u spasitelja i gospodara kosmosa.

“Salvator Mundi” kako je slika nazvana je – možda – delo renesansnog genija Leonarda da Vinčija, a možda je i delo nekog od njegovih učenika ili plagijatora kojima je tokom istorije pripisivana, ali istovremeno, upravo je ta slika, a ne na primer Leonardova “Mona Liza” ili “Tajna večera“, niti Van Gogova “Zvezdana noć”, najskuplja slika na svetu.

Preprodavana mnogo puta, slika je 2017. godine dostigla cenu od 450,3 miliona dolara – što je najviša suma ikada izdvojena za jednu sliku. Sadašnji vlasnik je Ministarstvo kulture i turizma Abu Dabija, odnosno Muzej Luvr u Abu Dabiju koji je sliku otkupio na aukciji kuće “Kristis”. Ovo je ujedno i bila jedina Leonardova slika na javnoj prodaji u poslednjih 100 godina.

Istorija otkrivanja, restauracije i preprodaje ove slike u najmanju ruku zaslužuje da bude scenario nekakvog holivudskog trilera. Njen zaplet počinje pričom kako se dugo smatralo da je Salvator Mundi samo jedna od dvadesetak kopija davno izgubljene slike Leonarda da Vinčija, piše Nacionalgeographic.rs

Deo stručne javnosti koja veruje da je slika zaista Leonardovo delo navodi da ju je umetnik slikao za francuskog kralja Luja XII i Anu od Bretanje. Slika na čijoj je pozadini u 17. veku bilo ugravirano ime autora (Leonardus da Vinci pinxit) vekovima je prolazila kroz ruke i odaje britanskih monarha, njihovih ljubavnica i vanbračnih sinova i kćerki i brojnog plemstva. Zatim tokom 200 godina nije bilo nikakvog traga o slici.

U istorijskim zapisima ponovo se pojavljuje 1900. godine kada je došla u posed kolekcionara i trgovca umetninama Frensisa Kuka. Tada je zaključeno da se radi o delu slikara Bernardina Luinija. Luini je bio Leonardov sledbenik koji je, radeći sa Leonardom, preuzeo i njegov stil. Luinijeve su slike tokom istorije povremeno greškom proglašavane za da Vinčijeve pa nikog nije iznenadilo što je baš njemu dodeljeno autorstvo. Praunuk Frensisa Kuka je 1958. prodao sliku za 45 funti ali je tada na aukciji rečeno da se radi o delu Leonardovog učenika Đovanija Antonija Boltrafija i verovalo se da je tako, sve do 2011. godine.

No, 2005. godine grupa trgovaca umetninama specijalizovana za stare majstore otkupila je sliku u Sjedinjenim Američkim Državama za manje od 10.000 dolara, nadajući se da se ispod slojeva i slojeva farbe nanete tokom nekoliko restauracija, ipak krije pravi da Vinči.

Restauracija na Univerzitetu u Njujorku trajala je godinama. Orahovo drvo na kom je Leonardo slikao pre više od 500 godina dobilo je velike brazde duž cele slike što je naknadno kroz restauracije popravljano. Nanošeni su brojni slojevi farbe ne bi li slika zadržala stari sjaj, ali stručnjaci 21. veka su je opisivali kao vrlo tamnu i mutnu.

Pročitajte još

Istorijska krađa “Mona Lize”: Kako je običan radnik neprimetno izneo delo iz Luvra

Rentgenski snimak pokazao je dublje slojeve slike na kojima se vidi da je originalno Isusov palac bio u sasvim drugom položaju, pod većim uglom u odnosu na ostale prste, a da je zatim prepravljen – a takvi tragovi se ne nalaze na plagijatima. Ovaj podatak, kao i neki drugi detalji kao što su potezi četke prilikom slikanja kose, detalji na rukama koje su u Leonardovim radovima vrlo specifično slikane, upotrebljeni pigmenti i drvo – pokazali su ne samo da nije reč o plagijatu već da je rad do detalja veran stilu da Vinčija iz tog perioda.

Godine 2011. slika je prvi put izložena u Londonu kao rad Leonarda da Vinčija, a dve godine kasnije prodata je za 75 miliona dolara švajcarskom trgovcu umetninama, da bi zatim je prešla u ruke ruskog kolekcionara za 125,5 miliona dolara. 2017. godine na maratonskoj aukciji otkupio je arapski princ Badr bin Abdulah za 450,3 miliona dolara – telefonskim putem preko svojih posrednika, i to za ministarstvo kulture, odnosno muzej Luvr u Abu Dabiju. Kasnije se tvrdilo da je zvanični kupac Odelenje za kulturu i turizam Abu Dabija, dok je “Wall Street Journal” objavio da je Badr samo posrednik za saudijskog prestolonaslednika Mohamada bin Salmana, a za tu tvrdnju naveli su više izvora, među kojima su i pripadnici američkih obaveštajnih službi.

Pročitajte još

Pronađena kopija Da Vinčijeve slike stara 500 godina

Slika međutim, od 2017. godine kada je prodata, nije izložena nigde baš zbog sumnji da nije delo poznatog italijanskog slikara. Najveći zagovornik ove teorije, stručnjak u Luvru, Žak Frank, tvrdi kako ova slika nije deo opisa Leonarda, već nekog od njegovih učenika.

“Salvator Mundi” je trebalo da bude izložen u Abudabijskom Luvru, ali je izložba otkazana, kao što je slučaj i sa onom koja je trebalo da se održi u matičnom Luvru u Parizu. Žak Frank je pisao čak i Emanuelu Makronu, kome je rekao da će zemlja doživeti veliko poniženje ako se to delo izloži u Luvru, upozoravajući ga da to nikako ne čini.

Duga je lista stručnjaka koji, navodeći različite argumente, tvrde da se ne radi o Leonardovom delu. Možda je upravo sva ta neizvesnost i misterija koja okružuje “Spasioca sveta” pomogla da slika dostigne vrtoglavu cenu, piše Nationalgeographic.rs

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi