Beogradska operacija - herojska bitka u kojoj je prestonica uspela da se izbavi iz kandži nemačkih okupatora

Jedna od najznačajnijih bitaka na Balkanu, u Drugom svetskom ratu, bila je Beogradska operacija, koja je trajala od 12. do 20. oktobra, kada su prestonica tadašnje Jugoslavije i veliki deo Srbije bili oslobođeni od nemačkih okupatorskih snaga.

U zajedničkim borbenim dejstvima učestvovale su jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ), pod komandom general-lajtnanta Peka Dapčevića, i jedinica sovjetske Crvene armije, pod komandom maršala Fjodora Tolbuhina i generala Vladimira Ždanova.

Vikipedia

U noći između 13. i 14. oktobra srpska vojska je zauzela Avalu, poslednje uporište spoljne odbrane Beograda. Jedinice NOVJ tada su osvojile i Obrenovac i produžile ka Beogradu, do Žarkova i Čukarice.

U žestokim i krvavim borbama zauzeti su Banjički vis, Dedinje, Topčider, Trg Dimitrija Tucovića (Slavija) i Mostar. Nešto niže zauzete su i Sarajevska, Savska i Ulica kneza Miloša. Na desnom krilu zauzeti su Veliki Vračar i Železnička stanica Dunav.

Prestonica Jugoslavije i Srbije konačno je postala slobodna u noći između 19. i 20. oktobra, kada je partizan Mladen Petrović, dok su se još razmenjivale granate, rizikujući svoj život, razvio jugoslovensku trobojku sa crvenom petokrakom na najvišoj zgradi u gradu – Palati “Albanija”.

Vikipedia

U zoru poslednjeg dana operacije nemačke snage su se užurbano povlačile iz Beograda, preko Savskog mosta. Inženjeri su planirali da po povlačenju svojih jedinica sruše taj, jedini preostali most na Savi, međutim, plan je omeo penzionisani učitelj Miladin Zarić, koji je pod kišom metaka tog oktobra deminirao most.

Vikipedia

- Nekoliko dana posle oslobođenja grada, Tito je stigao u Beograd i prisustvovao paradi jedinica koje su ga oslobodile. Stojeći kraj Tita na počasnoj tribini, bilo je nemoguće a da me duboko ne gane prizor iscepanih, od borbe iscrpljenih partizana različitog rasta i uzrasta, koji su koračali ispred nas - rekao je Ficroj Meklejn, šef britanske vojne misije kod jugoslovenskih partizana.

Poginulo 2.953 boraca 

U borbama je uništeno ili zaplenjeno gotovo sve neprijateljsko teško naoružanje, oprema i tehnika.

Oslobađanje Beograda bio je ključni vojni i politički faktor u Drugom svetskom ratu na Balkanu, nakon čega su jugoslovenske snage, preko Sremskog fronta, nastavile oslobađanje Jugoslavije, a jedinice Crvene armije nastavile ka Berlinu, gde su zadale odlučujući udarac Hitlerovoj nacističkoj Nemačkoj i 9. maja 1945. okončale najveći teror u istoriji sveta na tlu Evrope.

Bonus video

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi