Radnicima poklanjao kuće, a njihovoj deci besplatno obrazovanje! Ko je bio Miloš Savčić - najbogatiji Srbin i gradonačelnik Beograda?

Na današnji dan pre 83 godine preminuo je jedan od najbogatijih Srba, Miloš Savčić, koji je jedno vreme bio i na čelu Beograda, a koji je ujedno bio i neobičan poslodavac jer je svojim zaposlenima poklanjao kuće, zdravstvenu negu i obrazovanje za njihovu decu.

Rođen je u Svilajncu 1865. u trgovačkoj porodici, a obrazovanje je stekao u Beogradu i Nemačkoj, tačnije u Minhenu, gde je završio Visoku tehničku školu. 

Prema nekim istorijskim navodima, po završetku škole dobio je poziv od Gistava Ajfela da, zajedno s njim, učestvuje u izgradnji tornja u Parizu, ali je Savčić taj poziv odbio i vratio se u Srbiju.

Profimedia

Ipak, i dan-danas je ostala nepoznanica koliko je taj podatak tačan, s obzirom na to da se Ajfelov toranj gradio između 1887. i 1889. godine, kao ulazna kapija za svetsku izložbu u Parizu.

Mnogi su pričali da se po završetku škole nije odmah vratio u rodnu zemlju, već da je dve godine proveo u Minhenu kao činovnik državnih železnica i kao inženjer koga je hvalila cela Bavarska. Po povratku, prvo je stupio u službu gradske opštine, a potom je osnovao svoju inženjersko-arhitektonsku firmu. U nekim spisima pominje da ju je otvorio sa izvesnim Gašparom Bekerom, a da su mu za početni kapital pritekli u pomoć otac i stric.

Savčić je prvi u Beogradu koji je za gradnju počeo koristiti armirani beton. On je utemeljio staze privatnog preduzetništva i dokazao da je njegova vera u domaće stručnjake bila opravdana. Između ostalog, projektovao je klanicu i izgradio kanal - tunel od ugla Bosanske i Balkanske ulice do ulice Kneza Pavla.

Vikipedia

Godine 1901. kupio je veliku državnu šumu "Tara" i napravio prvu parnu strugaru u Srbiji. Izgradnju pruge Niš - Knjaževac započeo je 1911. godine, a do početka Prvog svetskog rata je završio oko 90 posto radova na njoj, sa preko 30 tunela i 20 mostova. Pruga je proradila tek 1920, jer je rat omeo inženjera Savčića u planovima.  

Osnovao je i brodarsko-transportno preduzeće u Beogradu, a od novca koji je zaradio kupio je više od 260 rudnih polja u Srbiji.

U to vreme, nadaleko je bilo poznato da su njegovi rudari imali besplatnu kuću, zemljište, ogrev, struju, zdravstvenu negu, a njihova deca - besplatno školovanje.

Savčić je bio vlasnik mnogih nekretnina u Srbiji, Crnoj Gori, Makedoniji i okolnim državama. Mnogobrojni istorijski podaci ukazuju na to da su upravo mnoge zgrade u centru Beograda, u Knez Mihajlovoj, njegovih ruku delo i njegovo vlasništvo.

Oprobao se i u političkim vodama 

Pored izuzetne karijere u privredi, Savčić se oprobao i u političkim vodama - bio je narodni poslanik i ministar građevine, a predsednik Beogradske opštine bio je od 1929. do 1930. godine. 

Kao gradonačelnik okrenuo se poboljšanju efikasnosti komunalnih službi i stvaranju modernog grada, te je za kratko vreme uspeo da uvede novi način naplate električnog osvetljenja i vode, što je omogućilo samofinansiranje opštine. Finansijski je grad ojačan i osnivanjem Štedionica Opštine grada Beograda s ciljem da prima prihode i plaća troškove opštine. 

Takođe, za vreme njegovog mandata Beograd je dobio i modernu školu "Kralj Aleksandar I" u Dečanskoj ulici (danas Muzička škola "Mokranjac"), a kao izvršilac testamenta Nikole Spasića, započeo je izgradnju Gradske bolnice u Beogradu.

Na Dedinju danas postoji ulica koja nosi njegovo ime, kao i spomen-ploča u Knez Mihailovoj ulici, kao najvećem donatoru u izgradnji Doma inženjera.

Bonus video

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi