Ovo je kuća ispred koje je sve počelo: Neraskidiva veza između sela Gornja Crnuća i dinastije Obrenović (FOTO)
04.09.2022 | 05:17
Udaljena dvadesetak kilometara od centra Gornjeg Milanovca, kraj puta za Kragujevac leži selo Gornja Crnuća, u kojoj je od 1815. do 1817. stolovao „prvi srpski knez posle Kosova”
Copyright Foto:Rina
Udaljena dvadesetak kilometara od centra Gornjeg Milanovca, kraj puta za Kragujevac leži selo Gornja Crnuća, u kojoj je od 1815. do 1817. stolovao „prvi srpski knez posle Kosova”, Miloš Obrenović. O njegovom životu u Crnući i neraskdivioj vezi ovog rudničkog sela i srpske dinastije, pre sedam godina u autorskom izadnju, svetlost dana ugledala je knjiga „Knez Miloš i Crnuća”, autora Jevđa A. Jevđića.
- Priča o Milošu i Crnući počinje nakon propasti Prvog srpskog ustanka. Za razliku od mnogih narodnih prvaka, Miloš nije hteo, preko Dunava i Save, već je ostao među svojim narodom, koji ga je zbog tog poteza i zavoleo. Podrudničko selo Crnuću izabrao je zbog svoje skrovitosti. Po predanju Vukovome, kad je propao Karađorđev ustanak, Miloš se sa bratom Milanom našao u Brusnici, koja je bila na turskom putu, pa su skrovište potražili u Šaranima. Uvidevši da se ni tu nije dovljno sklonio od Turaka, Miloš se sa kućom preselio u Crnuću, u samu rudničku planinu i onde u jednoj dolini u velikoj vrleti načini kuću i nekoliko zgrada oko nje - navodi u svojoj knjizi Jevđa Jevđić.
Drugi srpski ustanak, po rečima Vuka Karadžića podignut je baš u Crnući, a ne u Takovu. Na praznik Cveti 1815. u Takovu je održana narodna skupština na kojoj je dogovoreno da se narod diže na bunu protiv Turaka, a da vožd bude upravo Miloš.
- Međutim, sam ustanak podignut je ispred dvora, tačnije kuće Miloševe u Crnući pred koju je s podignutim barjakom u ruci izašao Miloš u kneževskoj odori i izgovorio slavnu rečenicu „Evo mene, eto vama rata s Turcima” i odatle krenuo u oslobađanje i obnovu srpske države i državnosti - piše Jevđić.
U svojoj knjizi dalje navodi i svedočenje austrijskog putopisca Feliksa Kanica, koji u knjizi „Srbija” govori da su u Crnući i tada (1868) živeli Marinkovići koji su knezu Milošu ustupipli kuću sa vrtom, a za uzvrat tražili da knez manastiru Vraćevšnica plaća pola dukata na godinu.
I danas u Crnući ima Marinkovića koji tvrde da poreklo vode od Radiča Postupovića, srpskog velmože iz vremena despota Stefana i njegovog sestrića Đurđa Brankovića.
Knez Miloš 1817. godine za svoju prestonicu bira Kragujevac, ali naklonost Obrenovića prema ovom selu i prvoj prestonici Srbije ostale su do poslednjeg srpskog vladara iz ove loze, a to se ogleda i u potezu kralja Aleksandra koji je 21. januara 1899. godine proglasio opštinu Gornjo-Crnućku u znak sećanja na nekadašnju prestonicu.
Po istorijskim podacima knjaz Miloš Ovrenović koji je zaprosio Ljubicu Vukomanović u Srezojevcima na Dičini, imao je sa njom osmoro dece, po četiri sina i kćeri. Istoričari tog doba tvrde da je vladar Srbije u svom veku imao više od 40 direktnih potomaka.