Među krošnjama, rasute po parku: Da li znate koji sve velikani imaju spomen-biste na Kalemegdanu?

Srpska umetnost i istorija bogata je velikanima koji su ostavili neizbrisiv trag. Spomen-biste 20 znamenitih ličnosti, raznih zanimanja, ali i iz različitih vremenskih epoha, smeštene su u parku Kalemegdan.

Među krošnjama, rasute po najvećem beogradskom parku, podsećaju nas na ljude koji su obeležili vreme u kom su živeli i, svojim delom, zadužili buduće generacije.

Ana Rajlić iz JP “Beogradska tvrđava” kaže za 24sedam kako su prve biste podignute 1891. i 1893. godine, a posvećene su Đuri Daničiću i Jovanu Gavriloviću.

– U narednim godinama, biste su dobili i Jaša Prodanović, Marko Miljanov, Jovan Skerlić, Ivan Goran Kovačić, Vojislav Ilić, Jovan Subotić, Đura Jakšić, Simeon Roksandić, Janko Veselinović, Miloš N. Đurić, Borisav Stanković, Aleksa Šantić, Kosta Taušanović, Stevan Mokranjac i Radoje Domanović – navodi ona.

Kako objašnjava, među najmlađim bistama su one podignute 1993. godine, u čast Miloša Crnjanskog, a povodom stogodišnjice njegove smrti, i u čast Jovana Dučića, povodom 50 godina od smrti velikog srpskog pisca i pesnika.

Poslednji srpski velikan koji je dobio svoju bistu na Kalemegdanu je Stevan Raičković (svečano otkrivena u januaru 2012. godine). Takođe, velikom srpskom pesniku Branku Radičeviću podignut je spomenik u parku Kalemegdan 1955. godine.

Biste i spomenici prkose zubu vremena, zahvaljujući Javnom preduzeću “Beogradska tvrđava”, koje brine o svim znamenitostima u okviru kompleksa Beogradske tvrđave i parka Kalemegdan.

Marko Miljanov (1833–1901)

Crnogorski junak, vojskovođa, vojvoda i pisac, koji je uspomene iz sopstvenog života i života drugih ljudi zapisao – da se večno pamte. Njegovo glavno delo je “Primeri čojstva i junaštva”.

Jaša Prodanović (1867 – 1948)

Političar i književni istoričar, koji je pisao političke brošure i sastavio dve antologije narodnih pesama i pripovedaka. Spomen-bista postavljena u njegovu čast je rad vajara Sretena Stojanovića iz 1958. godine.

Jovan Subotić (1817 – 1886)

Doktor filozofije, advokat, srpski pesnik i političar. Spomen-bista Jovanu Subotiću, postavljena je 1896. godine i rad je vajara Đorđa Jovanovića.

Jovan Skerlić (1877 – 1914)

Književni kritičar, profesor Beogradskog univerziteta, urednik Srpskog književnog glasnika, osnivač i prvi sekretar Udruženja književnika. Vajar Gradimir Aleksić napravio je spomen-bistu Skerliću, koja je u park Kalemegdan postavljena 1967. godine.

Ivan Goran Kovačić (1913 – 1943)

Književnik, prevodilac i novinar. Njegova poema „Jama“doživela je veliki broj izdanja i prevoda. Izdanje na francuskom jeziku iz 1948. godine ilustrovao je čuveni Pablo Pikaso, a spomen-bista, koja se nalazi na Kalemegdanu, rad je vajara Vojina Bakića iz 1969. godine.

Jovan Gavrilović (1796 – 1877)

Bio je državnik, političar i javni radnik. Spomen-bista Jovanu Gavriloviću podignuta je 1891. godine. Rad je Petra Ubavkića.

Đura Daničić (1825 – 1882)

Književnik, filolog i profesor Velike škole. U bogatom opusu, posebno mesto pripada prevodu Starog zaveta na savremeni srpski jezik. Spomen-bistu, u njegovu čast, uradio je vajar Petar Ubavkić, 1891. godine.

Vojislav Ilić (1862 – 1894)

Pesnik, potomak čuvene beogradske porodice, a ujedno i začetnik moderne lirike u srpskoj književnosti. Beogradu je posvetio pesmu “Nad Beogradom”. Pesma “Glasnik slobode” govori o tamnovanju Rige od Fere u Kuli Nebojša.

Spomen-bistu Iliću podigao je Odbor beogradskih devojaka 1903. godine, a rad je vajara Jovana Pešića.

Đura Jakšić (1832 – 1878)

Pesnik i slikar, koji je bio učitelj u mnogim mestima u Srbiji, korektor državne štamparije. Pisao je pesme i drame, a slikao portrete, ikone i istorijske kompozicije u romantičarskom maniru. Spomen-bista Đuri Jakšiću, rad je vajara Petra Ubavkića. Bistu je podiglo Tipografsko pevačko društvo “Jakšić” 1896. godine.

Simeon Roksandić (1874 – 1943)

Spomen-bista Simeona Roksandića zapravo je autoportret, postavljen na Malom Kalemegdanu 1965. godine, jer je on bio vajar.

Izvajao je 36 bista, 13 reljefa, 14 figura i dva spomenika. Na Kalemegdanu je postavljena i njegova skulptura “Ribar”.

Janko Veselinović (1862 – 1905)

Književnik, koji je radio i kao novinar, urednik beogradskih listova i dramaturg Narodnog pozorišta. Pisac je pripovedaka, istorijskih romana (Hajduk Stanko) i pozorišnih komada (Đido, Potera). Spomen-bista Janku Veselinoviću rad je vajara Periše Milića iz 1935. godine.

Miloš Crnjanski (1893 – 1977)

Pesnik, pripovedač, dramski pisac, romansijer. Rođen je u Čongradu u Mađarskoj, studirao istoriju umetnosti u Beču, a diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Spomen-bista Milošu Crnjanskom podignuta je 25. oktobra 1993. godine povodom stogodišnjice rođenja pisca i rad je vajara Drinke Radovanović.

Miloš N. Đurić (1892–1967)

Helenista, klasični filolog, prevodilac, profesor Beogradskog univerziteta i član SANU. Objavio je čitav niz radova i prevoda (Ilijada i Odiseja, dela Platona i Aristotela). Spomen-bista Đuriću podignuta je 1978. godine, a rad je vajara Miodraga Živkovića.

Borisav Stanković (1876 – 1927)

Veliki srpski književnik. Rođen u Vranju, gde je i započeo školovanje. Nastavlja školovanje u Nišu i Beogradu. Jedan je od najuticajnijih začetnika moderne srpske proze. Njegovo najpoznatije delo je „Nečista krv“.

Spomen-bista Stankoviću, rad beogradskog vajara Nebojše Mitrića, podignuta je 1976. godine.

Aleksa Šantić (1868 – 1924)

Književnik i akademik. Rođen je u Mostaru, koji je ostavio vidan trag u njegovom pesničkom opusu. Spomen-bista Aleksi Šantiću, postavljena je 1968. godine i rad je vajara Aleksandra Zarina.

Jovan Dučić (1874 – 1943)

Književnik i akademik, koji je prešao put od učitelja po srpskim školama u Austrougarskoj, do diplomate u evropskim gradovima od 1912. do 1941. godine. Pisao je pesme, putopise, eseje o književnosti i aforistiku.

Povodom 50 godina od smrti pesnika, postavljena je 1993. godine spomen-bista na Kalemegdanu, koja je rad Drinke Radovanović.

Kosta Taušanović (1854 – 1902)

Istaknuti srpski političar, ministar i privrednik. Njegovu spomen-bistu izvajao je Đorđe Jovanović, a 1905. godine postavljena je u najveći beogradski park.

Stevan Mokranjac (1856 – 1914)

Kompozitor, muzički pedagog i akademik. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva i profesor Srpske muzičke škole. Beleženjem narodnih melodija postaje osnivač srpske etnomuzikologije, a njegova dela crkvene muzike spadaju u najistaknutija dela pravoslavnog bogosluženja.

Spomen-bista Mokranjcu postavljena je 1964. godine i rad je vajara Riste Stijovića.

Radoje Domanović (1873 – 1908)

Književnik, pripovedač i satiričar. Njegove čuvene satire “Danga”, “Mrtvo more”, “Stradija” i “Razmišljanje jednog običnog srpskog vola” odslikavaju ljudske odnose nevezano za vreme i geografski prostor.

U njegovu čast, vajar Nebojša Mitrić, napravio je spomen-bistu, 1973. godine.

Stevan Raičković (1928 – 2007)

Bista posvećena Stevanu Raičkoviću, srpskom akademiku i pesniku, postavljena je početkom 2012. godine. Izradio ju je srpski vajar Aleksandar Zarin.

Spomenik Branku Radičeviću (1824–1853)

Srpski romantičarski pesnik, prvobitno je pisao na nemačkom jeziku, a zatim pristupa srpskom književnom krugu okupljenom oko Vuka Karadžića. Umro je u Beču, a godine 1883. njegovi posmrtni ostaci preneti su i pokopani na Stražilovu, na Fruškoj Gori.

Spomenik Radičeviću postavljen je 1955. godine, a rad je vajara Aleksandara Zarina.

Pratite sve vesti iz Srbije i sveta na našem Telegram kanalu.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi